архива (ж.)
Да се запази архивата која ќе треба „когато се врнеме пак".
„Крпен живот“
од Стале Попов
(1953)
Јас трчам да ја спасувам архивата на НОФ.
„Небеска Тимјановна“
од Петре М. Андреевски
(1988)
А имаме голема архива: записници, знамиња, книги, документи, купови, купови. Уште од Илинденското востание.
„Небеска Тимјановна“
од Петре М. Андреевски
(1988)
Тој создаде архива на предметите што ги пронајде, со трагање по минатото на секој објект и со додавање дополнителни податоци.
„МАРГИНА бр. 29-31“
(1996)
Штом ќе се собереа и споредеа сите исправки што требаше да бидат направени во секој посебен број на „ Тајмс“, тој број се препечатуваше, оригиналното издание се уништуваше, а на неговото место во архивата се ставаше исправениот примерок.
„1984“
од Џорџ Орвел
(1998)
Подоцна некој главен мозок од Внатрешната партија ќе ја одбере оваа или онаа верзија, ќе ја редактира и ќе го стави во движење сложениот процес на неопходното исправување на текстовите поврзани со овој и тогаш избраната лага ќе биде сместена во архивата и ќе стане вистина.
„1984“
од Џорџ Орвел
(1998)
Кон историското ниво на приказната кое низ преданието, архивата и пронајдениот животопис пружа увид во колебливото минато, се придружува современиот контекст во кој историјата се повторува и се огледува во речиси истоветни форми, наметнувајќи го заклучокот за неможноста од пронаоѓање сигурна точка на посматрање и на дофаќање на конечна вистина.
„Бунар“
од Димитар Башевски
(2001)
Не сте морале да ја пренагласувате неговата улога, на пример, во пасусот: Негова заслуга е повлекувањето и зачувувањето на целокупната ориентална документација од Битола, која денес се чува во Државната архива на НР Македонија.
„Тврдина од пепел“
од Луан Старова
(2002)
Тој сѐ уште настојува да си ја дополни својата архива со документи, а и со усна историја, како што вели самиот, но јас немам веќе волја да се среќавам со него, ни со некој друг, за пак да се враќам на почетокот.
„Братот“
од Димитар Башевски
(2007)
8. З-ум-ирање
Во тој миг прелетува пред з-умот
избезумена птица
листовите затреперуваат
сенките ја подотвораат устата
како да сакаат нешто битно
да кажат
тој збор е дошепнат
независно од тебе
фотографијата го памти шепотот
има сопствен слух
лична архива
своја база на
умирачки.
Меморијата е во чудна несразмерност
со пикселите, асовите:
тие не ѝ се доволни
ѝ треба око, окото на Господ 31посебна состојба на
духот.
„Ерато“
од Катица Ќулавкова
(2008)
Речиси сите списи од креденците и полиците се валкаа по паркетот а одвреме-навреме, на вратата од кабинетот на директорот или дури таму негде кај прозорецот низ кој пред малку беше влезен Величковски ќе се појавеше некое од божемните привиденија и со отсечен глас ќе објавеше дека во Секретаријатот сѐ е чисто, или, дека во Архивата ниту еден лист не е веќе на своето место.
„Желките од рајската градина“
од Србо Ивановски
(2010)
Тоа е архива на љубовни оброци; музеј на отворени конзерви и ретки овошки.
„Азбука и залутани записи“
од Иван Шопов
(2010)
Човеков бил Тито: во секоја република имал сопруга, заведена во правливите матични книги, кои мораше да ги бара во подрумот во архивата бидејќи во компјутер немале време, а ни желба да ги внесуваат. Па немал усул...
„И ѓаволот чита пРада“
од Рада Петрушева
(2013)