кираџија (м.)
Спреман е тој за кирајџија — самиот е како волк!
„Парите се отепувачка“
од Ристо Крле
(1938)
Кираџијата излегол од пенџере?
„Парите се отепувачка“
од Ристо Крле
(1938)
Нивниот кираџија, руски емигрант и продавач на мали гипсени фигури премачкани со црвена и златна боја, познат под името Генералстап, победнички се удираше со големата тупаница по разграштените влакнести гради и во бас со смешен јазик говореше: - Вода, вода! Мачки, мачки!
„Улица“
од Славко Јаневски
(1951)
Дури есента, кога тргнуваа да си одат назад, кон дома, со сите кираџии, што ги товарија нивните алати и сѐ друго нивно од бараките, а зад себе оставаа една нова петокатница во градот, неа можеа сега да ја гледаат и да бидат задоволни од тоа каква беше бела и воздушеста, дури есента, кога го оставаа тој град, разубавен со уште едно нивно здание за векување, тој бел град некаде по белиот свет, по нив се забра и еден испокинат младич, кој по многу нешто личеше на сите деца, што се среќаваат по станиците, бос и сам, држејќи го постојано растојанието меѓу тајфата и себе толку големо за да не може да го достаса никој, кога би се пуштил назад да го фаќа.
„Белата долина“
од Симон Дракул
(1962)
Стражарот внимателно го изгледа сиромашниот кираџија, го измери од главата до петиците и се сврти околу коњите.
„Гоце Делчев“
од Ванчо Николески
(1964)
- Јас сум „кираџијата“ - се претстави човекот. - Наминав наваму! Ќе купам кочански ориз.
„Гоце Делчев“
од Ванчо Николески
(1964)
Кираџијата остана спокоен и ладнокрвен како ништо да не му нашле...
„Гоце Делчев“
од Ванчо Николески
(1964)
Кажувај што можеме да направиме? — продолжи нашиов Шаќир, на кого не му се одеше 101 година сургун, а можеби уште на втората и третата да му го најдат чарето агите и да го испратат кај Алекса и Дончето ќираџијата.
„Толе Паша“
од Стале Попов
(1976)
Уште наредниот ден, заедно со стрикото пристигна во Солун, преноќева кај нив, а на другиот ден, вечерта, со едни прилепчани, кирајѓии, пристигна во Битола, кај тамошните деленици, за третиот ден, напладне, да пристигне во Потковицата.
„Потковица на смртта и надежта“
од Миле Неделкоски
(1986)
Подоцна, многу подоцна, се чуло во Кукулино од некои кираџии дека се вратил оддалеку маж ѝ на Фиданка Кукникова и исекол поголема гранка од дуњата во дворот, ја исчистил од кора и ѝ ја измерил тежината со десната рака, бил висок, со светла коса и имал во торбите и дисагите што ги донел на маска секакво богатство; веднаш, со првата ноќ на неговиот втор живот во Лесново, ги спобркал сенките што се грчеле со машки воздишки околу неговата куќа сѐ додека не натерал тројца никаквеци да се напикаат во манастирот па тој таму без збор ја дигал и ја спуштал ластегарката поттикнуван од цел куп жени што дошле да ги собираат своите парталковци и да ги лекуваат дома од модрици и навреденост со толчен печен кромид во зејтин, потоа, по три или четири месеци, кога можело да се види дека прочуената убавица затруднела, попот знаел дека ќе остане без нова кошула, без нови чорапи и без куќа иако Доце Срменков му рекол дека ќе му купи нови опинци и, повторно облекувајќи ја везената кошула, отишол во некое штипско село по осамена вдовица со момченце од три години и со покуќнина што можела да се натовари на два магарешки коша, така било, селото се наполнило со доенчиња до првата протока на ракиските казани во сувите дни кога младите татковци се насмевнувале со модри усни кон Фиданкиниот маж од чија ластегарка сѐ уште накуцувал ситноглавиот Гавруш Пребонд но тој и порано со есенските 'рѓи чекорел под тешката облека со една здрвена нога од настинка и веќе се пеело, законите на Лесново или биле измислени заради дојденците или се заборавиле, и се кршел каменот по пештерите, впрочем и можело - на небото потрепетувале многу повеќе ѕвезди отколку што ги паметеле луѓето во тоа кратовско село.
„Тврдоглави“
од Славко Јаневски
(1990)
Во Брезница кираџии беа татко ми и уште двајца.
„Крстот камбаната знамето“
од Мето Јовановски
(1990)
На татко ми му беше драго што во селото се најдоа уште двајца кираџии.
„Крстот камбаната знамето“
од Мето Јовановски
(1990)
По толку години, секако предолго време и за најсвет живот, кираџиите и дрварите се колнеле во очите и во децата дека ги сретнале во дождливите есенски наквечерини, тројца, костур зад костур со долга брада, нечудни очајници и голтари до кожа.
„Тврдоглави“
од Славко Јаневски
(1990)
Живееше со сина си и ќерките во нивната сопствена куќа како кираџија.
„Патот на јагулите“
од Луан Старова
(2000)
Научив турски. Едно време со брат ми Лазара поработив кираџија, сетне и анџии работевме.
„Бунар“
од Димитар Башевски
(2001)
Сетне бев кираџија, па посетне држевме со брат ми мала меана во Маказар.
„Бунар“
од Димитар Башевски
(2001)
Се поврзал со неколку Турци и Албанци-кираџии од Гостиварско, коишто по негова порачка пренесувале со стотици пушки и муниција за потребите на Организацијата.
„Солунските атентати 1903“
од Крсте Битоски
(2003)
Секој вторник, пазарен ден, „кираџиите“ пренесувале по 1-2 товари ориз во Велес.
„Солунските атентати 1903“
од Крсте Битоски
(2003)
Еден од овие кираџии, Турчин на 6 мај требало да дојде во Битола со оружје.
„Солунските атентати 1903“
од Крсте Битоски
(2003)
Во ановите каде што свраќаа, секој од нив имаше по некоја средба со кирајџиите патници, а тие секогаш расправаа по нешто интересно од згодите по долгите патишта.
„Вежби за Ибн Пајко“
од Оливера Николова
(2007)
