песна (ж.)
И гледах тамо написани сите мои - луди и гнаснии лакрдии и песни грешни светскии, сѐ до една реч, што е лоша.
„Избор“
од Јоаким Крчовски
(1814)
При ова кратко изложенїє присовокȣпȣваме неколко народни песни на Македонско-то наречїє , кои въ много отношенїѧ се любопитни.
„Мисли за болгарскїй-отъ ѧзикъ“
од Партениј Зографски
(1858)
4 песна - „Пуштајќи го денес изутрина на волја гласот чета од стомина сврати во Стан.
„Сердарот“
од Григор Прличев
(1860)
Свршуваше песната... Ама опитната жена и со капењето сврши на многутажениот мртовец, херој од Река.
„Сердарот“
од Григор Прличев
(1860)
7 песна Да, така беше тоа. Девојка, пак, тажна дома во собата и сама е.
„Сердарот“
од Григор Прличев
(1860)
Јадат, пијат, песни пејат турски, арнаутски, наша вера хуљат, псуват, кршјат стол и чаши.
„Крвава кошула“
од Рајко Жинзифов
(1870)
149. Сите го мразат Волкашина за неговата улога и влијание врз Уроша, но царот му верува, македонските големци: 70 кралеви и банови, според народните песни, му веруваат и му даваат 70.000 војска со нив да умре на Марица за царот и „српското име”. 70.000 души војска од 70 кралеви и банови!
„За македонцките работи“
од Крсте Петков Мисирков
(1903)
Токму ваков Делчев остана и во споменот на народот, поради што за него се испеани и најмногу и најдобрите македонски револуционерни народни песни, во кои македонското национално обележје е особено потенцирано.
„За македонцките работи“
од Крсте Петков Мисирков
(1903)
По овие страни, по пределот бујат, во црвени крвје што пребликнал сега, за храбрите еднаш песни ќе се чујат и како во синџир оро ќе се стега.
„Локвата и Вињари“
од Лазар Поп Трајков
(1903)
Од мртвенски сништа тие ќе ве будат вас, јунаци смели, со песна и смешка, со гороцвет кревок, со цвеќа ве нудат, што лежите вие во гробнина тешка. Bo избрана куќа сте легнати тука на вишина свежа, и зелена, студна, и бескраен поглед насекаде пука и успива душа во возбуда чудна.
„Локвата и Вињари“
од Лазар Поп Трајков
(1903)
Во народните песни не еднаш се употребува името „каурин” и „рајатин”, и „земја каурска” или „земја рајатска” во етнографско значење.
„За македонцките работи“
од Крсте Петков Мисирков
(1903)
Се слушаат радосни извици придружени од песни и свирки.
„Духот на слободата“
од Војдан Чернодрински
(1909)
ТЕМЈАНА: Од коријата комити слегуваат! Од Гумење, исто… Од камбанаријата на грчката црква стрелаат… (Истрели, ура, песни)
„Духот на слободата“
од Војдан Чернодрински
(1909)
Последен пат му ја стиснува раката и целата пребледнува). Ех, Симке, Симке!... (Се откинува од неа и се придружува кон групата). (Оддалеку се слуша песната на разделбата).
„Печалбари“
од Антон Панов
(1936)
ЗАФИР: Не чини. Побратимот болен лежи, а ние: удри на песни.
„Печалбари“
од Антон Панов
(1936)
ФИДАН: Море, Зафире, запеј нешто мераклиско! Баре песната да нѐ окрепи!...
„Печалбари“
од Антон Панов
(1936)
ЕФКА: Е, вие сакате како во песната: „Малце постојавме, Донке, кај чешмата, од изгрева, Донке, до заода.“
„Чорбаџи Теодос“
од Васил Иљоски
(1937)
(Додека песната продолжува, го прегрнува Поцко.)
„Чорбаџи Теодос“
од Васил Иљоски
(1937)
АРСО: Што велиш, нашето ти е како во песната. (Рецитира тихо претпазливо.) Иди у гора — вуци, слези у село — Турци, влези у црква — светци, излези вонка — слепци, влези у куќа — буи, излези вонка — муи.
„Чорбаџи Теодос“
од Васил Иљоски
(1937)
СОФРЕ: Седи, море, малу! Не расипувај ќејф. Да речеме уште една песна пак одете.
„Парите се отепувачка“
од Ристо Крле
(1938)
