петел (м.)
Целата ноќ што мислел и думал, за кај бил и сега каде е во таа пустелија кај што петел не пеал и куче не лајало.
„Силјан штркот“
од Марко Цепенков
(1900)
Дали ќе видите некој сон оти јас сум во една пуста земја кај што петел не пее!
„Силјан штркот“
од Марко Цепенков
(1900)
Немеа - туку петлите в селото веднаш писнаа - самовилите в горите с делии в раци лиснаа!
„Бели мугри“
од Кочо Рацин
(1939)
И петли в село пеат и зората се зори - над карпа в крв се мие и темнината пие силно светнал ден!
„Бели мугри“
од Кочо Рацин
(1939)
Зора се зори - петлите скоро ќе в село пропеат!“
„Бели мугри“
од Кочо Рацин
(1939)
Зора е пред изгрев на сонцето. Петли пеат.
„Антица“
од Ристо Крле
(1940)
Однегде закукурига петел, и оџите како в земја да пропаднаа.
„Улица“
од Славко Јаневски
(1951)
Изутрината уште рано, кај петли време, дедот Петко стана, си го запали луленцето, си ја зеде торбичката со едно залавче лебец и ластегарката ѝ тргнаа за Витолишча.
„Крпен живот“
од Стале Попов
(1953)
Доста се позадржа со децата. Ја крена тавата, ги смете и нивните ронки, и кога Илко ги истури дрвата под огништето, му рече: — Ајде сега да одиш да го ватиш црниот петел шо сака сестрица Митра да го коле.
„Крпен живот“
од Стале Попов
(1953)
Повторија другите петли уште по еднаш и два пати и Илко веќе едвај се стрпе да не го шибие дедот Петка и да го разбуди да бегаат што порано.
„Крпен живот“
од Стале Попов
(1953)
А кога жиците ќе прснат, гласот на Паганини ќе молкне како скршен будилник. Не, како заклан петел.
„Две Марии“
од Славко Јаневски
(1956)
Го пробудија петлите успаното сонце на сеното.
„Дождови“
од Матеја Матевски
(1956)
Далеку пукна пушка, негде се обеспокои петел.
„Кловнови и луѓе“
од Славко Јаневски
(1956)
Изгледаа како стари кулиси, зад кои невидливите петли ги параа своите грла.
„Месечар“
од Славко Јаневски
(1959)
А утредента, кога зората го покажуваше своето невестинско лице и петлите од четирите страни на селото го огласуваа раѓањето на новиот ден, Бојана ги колнеше и зората и денот, кои сакаа безмилосно да ѝ го грабнат љубениот маж. Ѝ се сакаше таа ноќ никогаш да не се сврши.
„Бојана и прстенот“
од Иван Точко
(1959)
Но зората светна и во нивното прозорче, а нивниот петел ги надвика сите петли од селото.
„Бојана и прстенот“
од Иван Точко
(1959)
Како еден голем, бел петел на јужниот ветер, чиешто цвеќе беше црвено и месјато виснато; и како уште еден помал, но попргав и покавгаџиски петел со полно модропепелаво во својата кочоперност, а неговото цвеќе беше модро и настрхнато.
„Белата долина“
од Симон Дракул
(1962)
Но, петлите продолжуваа да крвават, а малку потоа небото зрачеше пак со онаа своја топла белина, наполно мирно во еден миг.
„Белата долина“
од Симон Дракул
(1962)
Набргу тие почнаа и да крвават, заскокани еден спроти друг, како петли во најжестокиот судир.
„Белата долина“
од Симон Дракул
(1962)
- Бабо, - се чуди често Зоки, - што му е на овој петел?
„Зоки Поки“
од Оливера Николова
(1963)
