покуќнина (ж.)
Проговори... И целата покуќнина од темел ја претури од силен јад.
„Сердарот“
од Григор Прличев
(1860)
Покуќнината полустаровремска. Сѐ е во строг ред и чистота.
„Чорбаџи Теодос“
од Васил Иљоски
(1937)
Обично керамитка полупка — лоша, грда жена. (Ѓупка — полупка) понатолчи — да му подрече, поднаговори попраг — ремен или конопен колан со кој му се врзува самарот на добиток поразружа — си ги остави накитите или новите алишта порек — ветер што дува по реката посатка — покуќнина постилаче — покровче за постилање потпркнам — по тукум — нарочно, особено (те барам, ме бараш и тн.) потуркам — скитам (оттамудотаму) потурок — селска јавнија, манџа со кромид, ориз итн. поусекна — (борината) ја трлка да падне јагленот за да продолжи да свети прва — (од радост орцето и прва) весело настроение првица — не е прво од нас.
„Крпен живот“
од Стале Попов
(1953)
За покуќнина, ајде, како му годе, ама куќа и сермија да се собере, за тоа треба време и печалба.
„Крпен живот“
од Стале Попов
(1953)
Сандолини, нивеи, многубојни сонцобрани, преферанс, нудистички манифести - јуни, јули, август, и повеќе од тоа - слободно купување во дипломатско-министерски магацини, пропусници за почесни празнични трибини, невидена покуќнина од затворските работилници.
„Кловнови и луѓе“
од Славко Јаневски
(1956)
Сета улица знаеше дека татко му на Цанета, кларот Дојчин, по вторпат се ожени за една вдовица од периферијата Крњево и таа му донесе со она малку покуќнина и половина дузина деца, меѓу кои и Ганка.
„Кловнови и луѓе“
од Славко Јаневски
(1956)
Патуваше крај реката Полжавот. Сигурно одеше на далечен пат штом со себе си ја носеше куќичката со целата покуќнина.
„Билјана“
од Глигор Поповски
(1972)
И тргна Полжавот сосе куќа, сосе покуќнина кон реката.
„Билјана“
од Глигор Поповски
(1972)
Се нурна во водата и - се удави, сосе куќичка сосе покуќнина.
„Билјана“
од Глигор Поповски
(1972)
понатаму од трските и шеварот гледаше Висар, како жените, по умирањето на некој, ја вадеа сета постела на која спиел умрениот и сета покуќнина со која се служел, да ја мијат на езерото да ја тријат: веленце, мутав, постеќија, сазма, клашник, сакма, џубе, ресичка - удираа со пиралките на нив, фрлаа пепел и катранен сапун, луга и жива сода за да го извадат и очистат од нив и допирот и здивот од умрениот;
„Свето проклето“
од Јован Стрезовски
(1978)
Изнесуваме пљачки од по куќите, покуќнина. Се нарамуваме, се вежиме.
„Пиреј“
од Петре М. Андреевски
(1983)
Крстовица го стави писмото во еден плик на кој беа залепени две канадски марки; бегајќи од дома, од куќата опфатена со пламен, таа само толку успеа да земе од целата покуќнина.
„Постела на чемерните“
од Петре Наковски
(1985)
Ги испокршија вратите и прозорците, го разурнаа покривот и оградите, и сѐ што најдоа од живина испотепаа, и сѐ што дофатија од покуќнина испокришија и запалија.
„Потковица на смртта и надежта“
од Миле Неделкоски
(1986)
Сандолини, нивеи, многубројни сонцобрани, преферанс, нудистички манифести - јуни, јули, август, и повеќе од тоа - слободно купување во дипломатско- министерски магацини, пропусници за почесни празнични трибини, невидена покуќнина од затворските работилници.
„Забранета одаја“
од Славко Јаневски
(1988)
Натоварија на коњи и магариња најосновни работи за јадење и покуќнина и тргнаа кон подалечните и побезбедните села и градот, како во збег.
„Злодобро“
од Јован Стрезовски
(1990)
Подоцна, многу подоцна, се чуло во Кукулино од некои кираџии дека се вратил оддалеку маж ѝ на Фиданка Кукникова и исекол поголема гранка од дуњата во дворот, ја исчистил од кора и ѝ ја измерил тежината со десната рака, бил висок, со светла коса и имал во торбите и дисагите што ги донел на маска секакво богатство; веднаш, со првата ноќ на неговиот втор живот во Лесново, ги спобркал сенките што се грчеле со машки воздишки околу неговата куќа сѐ додека не натерал тројца никаквеци да се напикаат во манастирот па тој таму без збор ја дигал и ја спуштал ластегарката поттикнуван од цел куп жени што дошле да ги собираат своите парталковци и да ги лекуваат дома од модрици и навреденост со толчен печен кромид во зејтин, потоа, по три или четири месеци, кога можело да се види дека прочуената убавица затруднела, попот знаел дека ќе остане без нова кошула, без нови чорапи и без куќа иако Доце Срменков му рекол дека ќе му купи нови опинци и, повторно облекувајќи ја везената кошула, отишол во некое штипско село по осамена вдовица со момченце од три години и со покуќнина што можела да се натовари на два магарешки коша, така било, селото се наполнило со доенчиња до првата протока на ракиските казани во сувите дни кога младите татковци се насмевнувале со модри усни кон Фиданкиниот маж од чија ластегарка сѐ уште накуцувал ситноглавиот Гавруш Пребонд но тој и порано со есенските 'рѓи чекорел под тешката облека со една здрвена нога од настинка и веќе се пеело, законите на Лесново или биле измислени заради дојденците или се заборавиле, и се кршел каменот по пештерите, впрочем и можело - на небото потрепетувале многу повеќе ѕвезди отколку што ги паметеле луѓето во тоа кратовско село.
„Тврдоглави“
од Славко Јаневски
(1990)
Уште од дете правел крлуци, кавалчиња и вургити, а подоцна бил мајстор не само за јарем и рало туку и за секаква покуќнина: лажици, софри, ноќви, соларници, лајчарници и секакви други работи.
„Крстот камбаната знамето“
од Мето Јовановски
(1990)
Во исто време во некои европски домови навлегува покуќнината Бидермаер, по која многу подоцна (денес) ќе копнеат внуците на македонските селани од Кукулино, премногу рамнодушни за да знаат дека еднаш, во илјада седумстотини четириесет и првото лето господово, еден нивни подалечен дедо, скитник, калуѓер, бакрорезец, иконописец и хералдичар го објавил во Москва грбот на својата земја - жолт лав на црвено поле.
„Тврдоглави“
од Славко Јаневски
(1990)
Едни викаа дека на сила не можат да ги присоединат со Албанија, други тагуваа како ќе се гледаат со своите најблиски, со своите роднини кога ќе ги подели границата; трети викаа дека ќе се отселат, ќе соберат што можат од покуќнината, од добитокот, ќе испродадат сѐ и нема да останат во Албанија; четврти одеа во црквата, палеа свеќи, се молеа, плачеа.
„Злодобро“
од Јован Стрезовски
(1990)
Тројцата присутни седнаа на каучот што беше најголемото парче покуќнина во таа соба.
„МАРГИНА бр. 10“
(1997)
