пушка (ж.)
Со раце на колена, пушката светната ледна таа ја милува благо.
„Сердарот“
од Григор Прличев
(1860)
Ал' не слушајат му молби Турци крвопијци, пушка пламна, пушка пукна в турски раце клети, зрно оловно продупна белите му гради.
„Крвава кошула“
од Рајко Жинзифов
(1870)
Ножове удриха в земја, пушки на колена; грло кинат, гласи креват: „Брго ти, ѓаурин, сестри л' имаш, или тетки, донеси ги овде, те нас редом да ни служат, да стојат на нозе; чаши ртедом да подават, чаши с вино п'лни.“
„Крвава кошула“
од Рајко Жинзифов
(1870)
Ќешке со пушка да бев убиен, мајче, и тамо да бев умрен, во нашите гробишта да бев закопан, за ти, мајко да ми идеш на гробот да ми палиш свеќа и да ми раздаваш задужбина!
„Силјан штркот“
од Марко Цепенков
(1900)
Загинавте млади, о јунаци бујни, мажествено, чесно, со пушките в рака, И пред да се кренат бајраците рујни, на агата вие му внушивте мака.
„Локвата и Вињари“
од Лазар Поп Трајков
(1903)
Да се склоневме пред волјата на Европа и четите или да се предадеа или да се оттргнеа во Бугарија, или барем да се направеа некои преговори со реформаторските држави, во кои просто можеше да се рече оти или ќе се оттргнат или ќе се предадат, но нека не го мачат Турците мирното население затоа што може некаде се имаат пушки, тогаш ќе настапеше во Македонија мирно време кога ќе се бараше од Турција да се воведат во полност реформите и да се оттеглат војските од Македонија.
„За македонцките работи“
од Крсте Петков Мисирков
(1903)
Блазе си ви, велам вам присои ладни, што чувте кај грми на пушките екот, пет векови гласат премрежиња страдни, вик јуначки сега прогласува векот!
„Локвата и Вињари“
од Лазар Поп Трајков
(1903)
(Се облекува. Ги препашува редениците, го зема револверот и камата, ја нарамува пушката) Јас сум готов! (Влегува Темјана)
„Духот на слободата“
од Војдан Чернодрински
(1909)
(Го разгледува револверот, пушката)
„Духот на слободата“
од Војдан Чернодрински
(1909)
Значи, започна… Пукна првата пушка… Долгот кон татковината… (Се засмејува и пак се изгубува)
„Духот на слободата“
од Војдан Чернодрински
(1909)
И што друго можел? Или со пушка во гора или со торба на печалба.
„Печалбари“
од Антон Панов
(1936)
ИЛИЈА: Жив за среќата на малечкото да не е сироче, а за поразот од кир Ристаќија! (Арнаутите навлегуваат и ги навртуваат кундаците од пушките кон присутните).
„Антица“
од Ристо Крле
(1940)
Во истото време двајца Арнаути го дигаат Илија и го изнесуваат, а останатите ги навртуваат пушките да стрелаат по Ристаќија, но ги спречува излегувањето на Антица и за тоа пукаат нагоре)..
„Антица“
од Ристо Крле
(1940)
Јас, мајко, тргнав, заминав, куса си пушка нарамив, планина Пирин развила, бајрак се вее сред неа: Јас ќе го, мајко, дофанам, над село ќе го развеам, та ќе те, мајко, куртулам од тоа ропство крваво.
„Песни“
од Коле Неделковски
(1941)
Пушките грмат, песна се ори, истурил народ чемер и бес!
„Мое село“
од Ванчо Николески
(1950)
Пушка на рамо нож во раката – кај партизани право в гората.
„Од борбата“
од Блаже Конески
(1950)
Дедо Сталин си напери една пушка убојна. Дедо Сталин, тој му тргна во десното крилце му.
„Од борбата“
од Блаже Конески
(1950)
- Република! Слобода! в колиби, села огнена пушка збори! Чивлигот гори!!!
„Мое село“
од Ванчо Николески
(1950)
— Ами снага? — Исправена како пушка, гради истурени напред, стегната половина, долги нозе, обли раце, чисти нокти, измиена, исчистана, како за пред човека, што би рекле мариовци.
„Крпен живот“
од Стале Попов
(1953)
Чупето на даскал ќе го пушчи, пушка златна да а вркне, да даде господ! — вели Митра Ѓорѓиова, која исто така имаше врсничка на Нешка.
„Крпен живот“
од Стале Попов
(1953)
