стрмен (прид.)
Зар некаков демон кон пропаста стрмна нѐ турна. Браќата мои под ридон ко рибите насуво тогаш во борбата бурна, да се прпелкаат видов.
„Сердарот“
од Григор Прличев
(1860)
Чесно молејќи се богу, одејќи пристигнаа се до планините стрмни, толку надиплени многу.
„Сердарот“
од Григор Прличев
(1860)
Со мотика на рамо за корка сува леб, по патиштата стрмни, по полињата рамни, у вивналиов ден - да тргнеме и ние страдалници од век!
„Бели мугри“
од Кочо Рацин
(1939)
Крстатни орли горе се вијат, в шумици диви ѕверој се кријат, долиње стрмни долу се сечат, рекички бистри брзо ми течат...
„Мое село“
од Ванчо Николески
(1950)
Спомени на детство пак назад ме носат, по падини стрмни кога пасев стадо, во утрина кога окапена вроса со другари игравко овчарче младо...
„Мое село“
од Ванчо Николески
(1950)
Тих ветрец вее - низ стрмни странки, се буди гора, - шушкаат гранки, - асики танки...
„Мое село“
од Ванчо Николески
(1950)
Двајцата Митреви другари го налегнаа едниот Гана, а Митре се одвалка со другиот низ стрмната клисура, преграбени преку гради еден со друг, и така како трупје удрија во една стена и застанаа Бугаринот здола, Србинот врз него.
„Крпен живот“
од Стале Попов
(1953)
Одеднаш Јоне ќе викне, и тогаш едната од нив, водачот, ќе пушти глас сличен на овчарско свирење и сите ќе спрснат да бегаат брзо како ветер, искачувајќи се по најстрмните места.
„Луман арамијата“
од Мето Јовановски
(1954)
А во гората под стрмниот рид малечките планински нивчиња, во кои се жнееше, беа неправилно начичкани еднододруго како кутивчиња редени од невешта детска рака.
„Луман арамијата“
од Мето Јовановски
(1954)
Се сети:тие луѓе војувале четри пати во четирите годишни времиња. напролет (а наесен?) дождовните порои ги миеле стрмните ниви од семе, од род.
„Две Марии“
од Славко Јаневски
(1956)
Јавнал на бел алогон коњ, Питу, целиот облечен во срма, се спушташе бавно низ стрмните улици на градот. Тие беа сега речиси пусти.
„Бојана и прстенот“
од Иван Точко
(1959)
Тоа е ѓаволски затвор, клекнат на самиот врв од стрмен брег.
„Пустина“
од Ѓорѓи Абаџиев
(1961)
Китна и убава е Осогово Планина. Особено во пролет, кога ќе се искитат со зеленило убавите стрмни зелени падини.
„Гоце Делчев“
од Ванчо Николески
(1964)
На патот што се виткаше по стрмната пола на планината постојавме неколку мига.
„Дружината Братско стебло“
од Јован Стрезовски
(1967)
За’ржа и тој, врисна како пастув по кобила, носејќи ги двајцата низ стрмните урвини.
„Толе Паша“
од Стале Попов
(1976)
Правена е по план, донесен од Германија, каде што тако му работеше како слаткар: куќата е со висок стрмен покрив кој не држи снег, и на кој, на сите четири страни, има тавански прозорчиња што го осветлуваат просторот под покривот; на сите четири ѕида од куќата: и на долниот и нагорниот кат, има мали дрвени балкончиња и тесни врати кои излегуваат на нив; над нив има гипсени украси: развлечени триаголници што се испакнуваат од фасадата; по рабовите на куќата, исто така, се спуштаат гипсени бордури; куќата е обградена со зеленило што ја прави уште поубава; пред куќата нема градина како пред многу други куќи, туку е посеана ниска трева која како зелено кадифе го покрива сиот простор; низ тревата постојано се разлева една браздичка со вода и ѝ дава свежина и силно, блескаво, зеленило; пред куќата, под лозницата што е разгранета на дрвени потпирачи, се белее гроб направен од мермер; околу него цвеќиња и масичка и столчиња направени од преполовени костенови стеблаци; оградата на дворот е од мазни дабови плотици со куси врвови исшилени како запци од шара.
„Свето проклето“
од Јован Стрезовски
(1978)
На челниот дел од куќата, под стреата: срце, прстен, токосани раце, ангелче, венче, и во нив: почетните букви од името и презимето на домаќинот и годината на градењето; балкони: украсени со елементи од железо или ламарина во форма на триаголник, четириаголник, ромб, ромбоид, круг, трапез или со гипсени елементи во вид на амфори, во вид на подлактени раце или сосем едноставни со парапети кои завршуваат со коритца за цвеќиња; чардаци: долги колку што е долга и куќата, со пармаци, со плотици од костен, од даб, од јасика; на чардаците испуштени башлаци над кои висат мали куличиња низ кои може незабележено да се ѕирне во дворот, на патот, или во време на војни и арамилак, да се протне цевка од пушка и да се направи пусија; покриви: со рамни или со стрмни стреи, со испуштени чакми и кучиња, со поткренати маи како крилја од птица, со издолжени предни страни како козирка од капи, или прекинати со предниот ѕид што се крева нагоре за да го затскрие покривот; вратите: со една, со две поли, обични или со нутифедер, со украсни бордури на секоја пола, со надвратни прозорчиња застаклени или опшиени со мрежа за заштита од секакво гадурии; на вратите жапка или шуличе што се отвора со стап кој постојано е врзан на вратата, ѕвонец што ќе чукне потивко или посилно, резе со катинар или брава донесена којзнае од каде; прозорците: широки, европски, или пак тесни со по неколку крила доближени едно до друго за што подобро да ги осветлат просториите; оние што се на долниот кат и низ кои може да се ѕирне, заштитени се со железни прачки извиткани во разни форми; кај што нема железни пречки - дрвени капаци испукани од сонце и дожд, но кои ноќно време убаво ја затвораат куќата како дланки склопени на очи или како мравкини дупки.
„Свето проклето“
од Јован Стрезовски
(1978)
Иако немаше стрмни кривини, се имаше впечаток дека овој пат води кон ѕвездите.
„Патувања“
од Никола Кирков
(1982)
Овие кафеани се сместени по стрмните калдрмисани сокаци кои се спуштаат од Истиклал кон Босфор.
„Патувања“
од Никола Кирков
(1982)
Улиците се стрмни, со свиоци...
„Патувања“
од Никола Кирков
(1982)
