темен (прид.)
А грешните ќе да останат на земља, темни, гнасни, и грозни, и страшнии, и тешки како олово.
„Избор“
од Јоаким Крчовски
(1814)
Го искапа бабата. Кога го вршеше ова среде тишината темна, монотоно сите ги редеше маки на Јова, в потсмев кон сладоста земна.
„Сердарот“
од Григор Прличев
(1860)
Подоцна - судбина била! -на истата земја, во црвени порои темни крв да се пролее — сила.
„Сердарот“
од Григор Прличев
(1860)
В гроб темен испратила мнозина Фотина клета.
„Сердарот“
од Григор Прличев
(1860)
Размислувајќи ги овие зборови и друзи ноќта, Силјан уште во темни зори ја праштил в град и си ошол на еден ан кај што си одел секогаш.
„Силјан штркот“
од Марко Цепенков
(1900)
Ниска, темна соба со крив таван од греди.
„Печалбари“
од Антон Панов
(1936)
СПИРО: (Однадвор.) Што си се раскрекала како кокошка од темни зори, мори!
„Чорбаџи Теодос“
од Васил Иљоски
(1937)
Цела ноќ не спал. Од темни зори излегол...
„Чорбаџи Теодос“
од Васил Иљоски
(1937)
Гледам, се завил над него еден облак... Голем, голем, темен, градобитен...
„Чорбаџи Теодос“
од Васил Иљоски
(1937)
Раскопани, буѓосани со обрачи 'ргосани, по темни изби мемливи ријат ги црвци смрдливи.
„Бели мугри“
од Кочо Рацин
(1939)
4. Скотски е, скотски живот аргатски у темно заѕидан, до скот сме сниско попритиснати на овој свет убав.
„Бели мугри“
од Кочо Рацин
(1939)
Тој што ни, Вело, однесе сичко — тој ни остави од темно темен веков за мака - но и за борба.
„Бели мугри“
од Кочо Рацин
(1939)
И од таа темна гора песни наши, ора ќе се вијат, ќе се веат, надежта ќе сеат. ***
„Песни“
од Коле Неделковски
(1941)
Ти роди до две имиња славни – чеда и моќ на цел еден свет, кои во дните најтешки темни зарија нож во варварски век.
„Песни“
од Коле Неделковски
(1941)
И еве сега, без карти, застојани до отворениот прозорец, јурат со железницата низ темната ноќ, а прохладниот ветер си игра со нивните немирни коси.
„Бегалци“
од Јован Бошковски
(1949)
Наблизу весело шумолеше Вардар, а во далечината, низ модрикавата завеса на првата мугра, се оцртуваа темните горостасни купи на планините. ***
„Бегалци“
од Јован Бошковски
(1949)
Далеку назад останаа нивите и оризиштата а пред нив се спружи темно–зелено поле, како бескрајна нива, прошарена тек–тук со понекоја ретка врба.
„Бегалци“
од Јован Бошковски
(1949)
Адети, пусти адети, - адети црни синџири, в темен мрак лице да криеш, вечно да жалиш за живот, - за солнце, лична слобода!
„Мое село“
од Ванчо Николески
(1950)
с. Ореово, Битолско Во Преспанско сонце зајде И мрак темен покров фрли, a од мракот шум се дига смрт лоша уста зина.
„Од борбата“
од Блаже Конески
(1950)
Си згрнал народ под Гоцево знаме да стресеш ропство и темен гнет в народни срца запалил пламен да фрлат јарем султански клет.
„Мое село“
од Ванчо Николески
(1950)
