царува (несв.)
Прилеп - то е име славно, тамо е живејал некога си крал ни Марко, в него е царувал.
„Крвава кошула“
од Рајко Жинзифов
(1870)
Е царувал, е војувал с Власи, Каравласи, б'лгарска е бранил земља, роду си помагал.
„Крвава кошула“
од Рајко Жинзифов
(1870)
III Или пак елате Објалџии опинчари рибари Брсјаци Мијаци Елате По сите ориди и по сите преспи Да тргнеме Да се изброиме Малку ли сме Многу ли сме Ќе правиме царство Да видиме колку векови ќе царуваме Кој ќе ни биде цар Кој Бог И шпиун кој ќе ни биде, Елате Да се изброиме!
„Вардар“
од Анте Поповски
(1958)
На местото од сето она, што царуваше по Белата Долина, тој имаше само една пушка, со уште два фишека, кои не се решаваше да ги загуби вака попусто, а тоа беше една многу несправедлива и лоша замена, невозможна замена, за сѐ друго, што чуваше секоја единка од тој живот околу него, за секое дебнење и секое предухитрување, за секое сурово наскокнување и секакво столкнување очи в очи, што го носеше во своето тело, во сплетот од своите мускули, секој жител на таа бела, диво ризискрена ноќ.
„Белата долина“
од Симон Дракул
(1962)
Тишина насекаде царува. Не се слуша ниту шепот.
„Патувања“
од Никола Кирков
(1982)
Секаде царува студ, чие присуство се чувствува дури и во затоплениот автомобил.
„Патувања“
од Никола Кирков
(1982)
Во часот таа е насекаде, проклет да бидам, нејзиниот глас над сѐ наоколу царува.
„Големата вода“
од Живко Чинго
(1984)
Може да се укаже и на несомнената сличност на „Настан“ со „Јонич“ на Антон Чехов: овде исто така царува не толку географски, колку духовен провинцијализам.
„МАРГИНА бр. 17-18“
(1995)
Подоцна сѐ се стишуваше, царуваа големите магли...
„МАРГИНА бр. 19-20“
(1995)
Ниту во Музеите на уметностите не царува спокој.
„Атеистички музеј“
од Луан Старова
(1997)
Водата тивко истекуваше од Езерото. Царуваше чудесен спокој на самиот извор на денот, на светлината.
„Патот на јагулите“
од Луан Старова
(2000)
Водите беа кристално бистри, не толку длабоки, и го покажуваа езерското билно царство со преливите на невидени бои во кои царуваше синилото и зеленилото.
„Патот на јагулите“
од Луан Старова
(2000)
Природата го закорени за најголемиот парадокс крај Езерото: во природата царуваше вечниот, единствен континуитет во животот, а историјата на семејството, на луѓето околу Езерото се одвиваше во најголемиот и најневозможен дисконтинуитет.
„Патот на јагулите“
од Луан Старова
(2000)
Таа трае и царува, рие и поткопува, тлее и тишти сегде, а најмногу во стихот распнат како Христос врз крстот на зборот.
„Две тишини“
од Анте Поповски
(2003)
На трагата на религиозното чувство Кроткиот тон во кој веруваме, и потрагата по вистинитоста која ја надраснува и самата стварност, нѐ внесуваат во еден ексклузивен раскажувачки свет во кој царува онаа старовремската побожност која со векови била стожер на нашето битие.
„Захариј и други раскази“
од Михаил Ренџов
(2004)
Насекаде царувала сината тишина. Манастирот бил вгнезден на самиот брег од морето.
„Ервехе“
од Луан Старова
(2006)
Работниците не попуштија, режимот реши да попушти, ама привремено, додека ги залаже работниците, и реши да ги прими сосе козите, се разбира плашејќи се и од гладот кој веќе царуваше во градот.
„Ервехе“
од Луан Старова
(2006)
Во вакви пригоди, или царуваше тишината или започнуваше одамна премолчуван разговор, со доволно напластени значења, за разврска, во свеста на обајцата.
„Ервехе“
од Луан Старова
(2006)
И сега: Низ Гехиномскиот отвор на градските ѕидишта продира ветар со топол, пеколен здив и непопречен од ништо навлегува во градот носејќи зажарен пустински песок што го фрла на сите страни и ги опсипува тесните улици некогаш полни со детски гласови и човечки џагор, сипејќи по куќите што сега ги населува пустош, по палатите во кои царува тишината и храмовите во кои песочни псалми виуличаво испева ветрот, татко на празнината, брат на исчезнувањето, двојник на гибелот...
„Светилка за Ханука“
од Томислав Османли
(2008)
Во долот каде сѐ уште царуваше темнината, одекнуваше завивањето на ветерот кој сакаше нема да ја растера од тука, истовремено известувајќи ги сите божји суштества, дека се случило долго очекуваното зло, но и дека зародишот на љубовта паралелно се случи.
„Ветришта“
од Радојка Трајанова
(2008)
