ДИГИТАЛЕН РЕЧНИК НА МАКЕДОНСКИОТ ЈАЗИК

Кога се вративме дома татко ми остана долго да чита во ноќта. Никако да згасне жолтата ламба.

Сталинка ги правеше првите срамежливи чекори, а ние, кога го видовме прчот, сакавме да си ја вратиме дома. Но беше доцна.

Ај, пичка ви мајчина ваша, си реков и излегов од автобусот. Излегов, и се вратив дома.

Што е најважно, не знам како би можел да се вратам дома.

Кога се вратив дома, ѝ пишав на Агна за моето лунѕање по маказарскиот предел.

Се разбира, бракот не траеше ни цели 2 години, ја остави жената со дете, ја прокоцка куќата и си се врати дома - кај мама.

По неколку часовното стоење од кое ми потекоа табаните, ми настинаа бубрезите, добив цистит и дијареа, бидејќи се погоди студен ветровит ден, се вративме дома да ги дојадеме работите кои останаа од погребот.

Тој преку целиот ден само брза, трча, трча од дома на автобус, на воз, во метро за да стигне навреме на работа, а тоа исто го прави и кога се враќа дома од работа.

Тука бев можеби и посигурен”.  „Господ нека ни е на помош”, му рече во часот на разделбата.  „Мислам дека ќе одам на друго место”, му дошепна Готлиб гушнувајќи го за потивко да му дошепне: „Сега не е време да се биде дома”. 

Така, наскоро дојде до капитулацијата на Италија, до настапот на сојузниците во Сицилија, сѐ почестите англо-американски бомбардирања на окупираниот европски континент, додека на Закинтос се случи примопредавање на власта од солдатеската на Мусолини, на веќе поразуваната, но и раздразнетата Хитлерова војска.

Неколку дена подоцна се собрани првите плодови: 2300 од попишаните способни мажи ги испративме на принудна работа во повеќе места и во фирмите на нашиот работодавец Милер и во нашата трудова организација ТОДТ.

Ете деновиве го пуштија на слобода и Готлиб, Хинко Готлиб, неговиот цимер-колега од затворската ќелија, еврејски новинар од Загреб и тој, подготвувајќи се за заминување, му рече дека се враќа дома.  „А како е кај тебе дома?“

Сосила го натоварија на брод и го испратија за Атина во февруари од претходната зима на истата таа 1943 година во која, ете, митрополитот го чекаат да се врати дома по овој сив и ветровит ноемвриски ден.

Глупост. Наместо, за почеток, само да бидат попишани и вратени дома. Толку.

Ќе постои малку, ќе поправи ако има нешто одронато од гробот, и си се враќа дома.

Ти оди, но јас ќе се вратам дома (Тргнува кон вратата)

Бевме приморани со брод да ја вратиме дома.

Знаете, едно е да убиеш, а друго е да се има некого на совест.” превод и подготовка: Игор Ангелков користени се книгите за Хичкок на Трифо и Богданович 150 Margina #22 [1995] | okno.mk ALFRED HITCHCOCK CHCOCK okno.mk | Margina #22 [1995] 151 The Paradine case Birds Rebecca О К К А Ч А Н А Т А Њ В И В У О ЈА П Х Lifeboat Young and innocent 152 To catch a tief Margina #22 [1995] | okno.mk Славој Жижек ДОПИСНИКОТ ОД СТРАНСТВО (1940) Дописникот од странство е шпионски трилер со јасна политичка нота против пацифистичкиот неутрализам, што всушност ⥊ остава отворен пат на фашистичката нападност; заклучната сцена, радио извештајот на јунакот од бомбардираниот Лондон во свое време делуваше дури непосредно мобилизаторски.

„Еве, и јајцата се варени; две ќе ти се доста. И пиперка, и два патлиџана и парче сирење.

Салама не ти купив, уште е топло - да не ти се расипе.

Ама сѐ да изедеш, ништо да не вратиш дома.“

Оној што умрел на постелата на која се родил - исто како да не умрел. Уште малку и ќе си се вратам дома...

Една ноќ, додека спиеле сенегалските стражари, успеал да избега. Не се вратил дома.

Ноќта била студена, ќерка му не се вратила дома, а тој сепак се надевал дека ќе ја запали колата, и покрај мразот фатен на прозорците.

2. Ване не очекуваше дека кога ќе се врати дома да го истера летото тоа ќе му помине како летување.

Ритмично уфрлам pop-corn во уста и ненаситно го голтам своето четиво: тука можам да дознаам дека Elvis Presley е жив, за тоа впрочем, сведочи жупникот Sam Beatty; дознавам дека Gary Cormier изградил подморница во својата гаража; дека Claude Marquezy, ограбувач на банки убиен пред неколку години, и понатаму ограбува како дух оставајќи им ги своите отпечатоци на немоќните полицајци; дознавам за мртвите домашни галеници кои се враќаат дома како духови;

Кога го бакна, таа му рече, „Ти се врати дома поради нешто, Даниел? Дали нешто си заборавил?“

Ноќта, искачен на највисокото ребро на чатијата Мајсторот запеја и низ песната се мачеше Да ја дофати најубавата ѕвезда врз него, За потоа, кога ќе се врати дома, Да ја скрие меѓу навезаните цвеќенца на веленцето Со кое го покрива внучето За да му трепка врз неговиот сладок сон.

Да ги гледаш белите коленици на перачките, џандарите на прошетка што застануваат покрај нив, да ги гледаш војските – кој без капа кој без колан кога се враќаат дома од насока на гробиштата, од насока на оние безброј бигорни крстови врз кои колваат некои црни птици...

Влезе, ја допре скалата до шупата и се покачи. Лесно го дофати парчето и се врати дома.

„Ти го украдов, татко. Ти го украдов“, рече, откривајќи си самата на себе со кого разговара и како на јаве во сеќавањето ја гледаше сликата од пред повеќе од седумдесет години кога татко ѝ, по посетата на ќерката, излегуваше да се врати дома, во своето село, а по него, испраќајќи го, одат прво свекрва ѝ, па свекорот и најпосле таа самата, со покорно поведение и на растојание зад нив.

И така, во тие тефтери ја немаше само нашата болка, нашите солзи, осамата наша, чекањето децата да ни се вратат... и ние да се вратиме дома...

Со парче од керамитка на еден камен од ѕидот влечевме црвена црта и со неа ги бележевме деновите што одминуваа и секоја ноќ сонувавме камиони што нѐ чекаа за да нѐ вратат дома, зашто беше речено дека по дваесетина денови ќе се вратиме... не знам зошто и не знам кој ни рече дека тука ќе дојдат камионите и тука секој ден ги чекавме...

Каде ли не носат? Кога ќе се вратиме дома?

И пак си рековме да бегаме, да се вратиме дома.

Некој од селаните излезе напред и почна да им вели и да ги моли дека тука посигурен ни е спасот и дека во Долно Дупени, Љубојно и Брајчино си имаме роднини и кај нив ќе си останеме додека помине лошото и потоа ќе си се вратиме дома. – Не! – рекоа нашите партизани и ги вперија цевките кон нас.

Еј, знаеш ли што значи после тоа проклето Браилово, после тој изминат пат до тука, после тоа спиење по плевни, смрзнат и гладен да се вратиш дома?

Каде и да свртиш поглед, очи ќе ти бодат урнатини што ги остави граѓанската, но и куќи на распаѓање на чии порти висат катанци, што ги обесиле сопствениците кои од патот на големата измама никогаш не се вратиле дома.

Замоли да те почека овде, па минавме некое време во твојата соба, ама не е баш разговорлив.“

Роза ме погледна со вцрвенети очи, и рече: „Се јави Ана. Минатата недела умрел Зигмунд.“ „Умрела Клара. Синоќа,“ реков. „Го кремирале.“

Едно попладне, кога се вратив дома по долгото лутање низ градот, мајка ми потсмешливо ми рече: „Те бара едно весело момче.

Кога доцна попладнето се вратив дома, моите сестри седеа околу масата во трпезаријата.

„Еден ден пак ќе бидеме заедно,“ ми рече Рајнер на разделба.

Наскоро, заради подобрувањето што го чувствуваше Рајнер, неговите родители решија да се вратат дома, на имотот близу Минхен.

Но чевлите не би биле верни ако, по долго талкање, не се вратат дома сами, како верни кучиња, и ако едно утро не ги дочекаат стопанинот пред сопствената врата.

Се врати дома Петре, ја кладе главата меѓу дланките, се потпре врз исушениот орев и три дни и три ноќи од место не се мрдна, ни око отвори ни уста зина, ни касај касна, ни вода пивна.

Израдувана што мајка ѝ конечно се вратила дома, таа се затрча кон спалната, но гледајќи го окостеното малечко тело под чаршафот, застана како скаменета.

Потоа чул, бездруго го викале, и грубо тргајќи ѝ ги младите раце од своите врели дамари ѝ рекол да бега, да се врати дома.

- Да го вратиме дома, се јавил еден несигурен глас.

И Лозан Перуника се вратил од почва на гримизна топлина во зелен свет на стварност, не за да го предаде својот сој и неговиот нагон туку да го надрасне густото шепотење на крвта.

Таа жолтица можела да пушти корен во сите што се допреле до болниот.

А се сеќаваше на многу вакви прогонувања, и со оние помалите вепри, знаеле да се протегнат во бесконечност, од која најпосле е тешко и да се вратиш дома.

Додека нејзините соученици ги полнеа батериите, Рада отсутно одвај чекаше да се врати дома.

А губитникот... на џаде, ’ко Леси кој би се вратил дома, кога би го примиле.

Кога се врати дома, по сфатката со Дамческите, за да се успокои, не се качи горе, во харемот, туку нареди да му постелат под црницата и таму да го услужат со татли кафе, локум и студена вода а потем заповеда и Коранот да му го донесат тука.

Но тие ништо не знаеле да ѝ кажат; ја посоветувале да се врати дома си и да чека да види на што ќе излезе сето тоа.

Но Руса не се врати дома, кај своите; горе, над куќата Дамчески, на падините на Горник, си направи колиба од рошки и од ’рженица и тука се настани.

Потоа гастербајтер во Германија, кој што неколку дена откако ќе дојде до својата печалбарска дестинација се решава да се врати дома.

Тргнала утрото да 'а бара по комшии, тука, тамо, тука, тамо, не 'а нашле и се вратила дома, оскорбена, веќе вармак беше се сторила.

- му рекла.

Коа колнела сирота баба, забораила да ја моли Богоројца таа да го накажи.

Кога ќе се вратам дома, ќе се борам за првак на средна категорија.

Ќе погледам така во снегот, како се качува крај куќите и на куќите, и пак ќе се вратам дома.

Крмакот ќе ја убие мечката, а ловецот ќе го застрела крмакот, и така со два улова ќе се врати дома, велеше татко.

Ние тогаш уште посилно заплакавме со Мирчета и татко се сврте, се приповрати и нѐ удри со прачката за да се вратиме дома. И ние се вративме.

Се притопори Јон и лут - костен, се врати дома. И една недела не ми проговори.

Но, Сатурн успеа да се воздржи сѐ до ноќта кога Марија не се врати дома.

Колку ќе се успокоиме кога камените ѕидови ќе нè разделат од калешава...’ А најмладиот се вратил под својот шатор, пеплосан и помирен со судбината, како човек кој на својот пат ја сретнал Смртта лично, со коса на рамо, како кога оди да ја собере својата жетва.

Најстариот брат се вратил дома цврсто решен ништо да не ѝ кажува на својата караконџола, чии милувања веќе не можел да ги поднесе и чија распупена убавина веќе не ја ценел.

Така го минував времето, ден за ден, речиси две недели – во канцеларијата на тој неинтелигентен човек, кој самиот себеси се сфаќаше сериозно, и, згора на сè, се сметаше за уметник зашто понекогаш – додека бев таму, тоа се случи само еднаш – го гледаа како стои крај масата за цртање, работи со моливи и хартии и црта некој расклапан предмет, полица за цвеќе или нов вид домашен шанк, некаква мака за новите генерации потрошувачи.

„Младиот господин замина“, му рече, со нерешителност доволна за да го полуди.

Секоја вечер кога уморен ќе се вратев дома, бев лут затоа што ми беше минал уште еден ден од мојот живот кој ми донесе само замор, бес и точно онолку пари колку што требаше за да работам и понатаму, ако таквата работа воопшто и може да се нарече работа: по азбучен ред да сортирам сметки, да ги дупчам и да ги прицврстувам во нова фасцикла, каде што трпеливо ќе ја поднесуваат судбината никогаш да не бидат платени; или да пишувам рекламни писма што безуспешно патуваат низ земјата и претставуваат само непотребно бреме за поштарите; понекогаш да пишувам сметки што некој можеби и ќе ги плати, дури и во готово.

Ме обзеде ненадејна тегобност па се вратив дома, ги спуштив ролетните и го вклучив телевизорот.

Го оддува чадот од пред себе и се врати дома.

„Бегај дома... Нема ништо полошо од разлутено улиште...” му вика од соседниот двор Којо Пипиле кој пред извесно време и тој се врати дома, зашто остана без работа, бидејќи газдата Вајс, сакајќи да се ослободи од жена му Хера, го продаде Пансионот и отиде во Дом за слепи.

Кога се врати дома, постојано ја гушкаше мајка му прашувајќи ја: „Нели сум твој, мамо?“ „Мој си, синко“, му велеше таа.

Но Аврам и Депа, прифаќајќи ја девојката како своја ќерка, ја задржуваа да не си оди, давајќи ѝ надеж дека Толе ќе се врати дома, ќе се прибере, ќе се вразуми.

Таа слика предизвикуваше жал кај персоналот, та често одеа по него и му помагаа да се врати дома.

Забрзано ја испрати и се врати дома, потем, наведнат кон огледалото, долго и правилно ги триеше јадрите заби со четка.

Двете сестри имаа план кога и каде ќе се најдат повторно, за да се вратат дома двете заедно.

Кога се вратив дома, што ќе видам? Детето немало душа, викало – мамо, мамо и уплашено во темницата, го најдов како кученце да лае – ав, ав, и очите му беа искокнати и до сабајлето, синко, си умре.

Со залепен фустан на нозете, јас се оддалечив, а потоа сама, по оној пат со расцутените бозје, и преку потокот што врвеше низ ситната песок, се вратив дома.

Се плашеше да не ѝ се влоши здравствената состојба уште додека е тука. Пред да се врати дома. Нема да може да отпатува со авионот...

Тој цела зима не се врати дома, оти требаше да се вади стоката.

Си ги наполнија ѓумовите и котолот и се вратија дома.

— Ах, да му се невиди во работата, — се издиши длабоко Илко и тргна дома со извесна надеж, дека после недела, месец, ќе се враќа дома и ќе има на кој да му наредува за вечера и постела.

Се вратија дома. Уште од портата чичко Тале викна: - Каде сте? Цревата ми кркорат од глад! - Еве, - одговори старичката - ти ја носиме баба Наца.

Брзо се врати дома. Мајка му пак ја немаше. Како попарен отрча в бавча.

Трајче куцкајќи се врати дома... Мајка му уште од вратата го прекори: - Кај си досега?

Ќе се поврткаше низ градот, проверувајќи ги скудните права на остатокот од својот живот, па ќе се вратеше дома утешен што утрешните грижи не му се поголеми од денешните.

Но не само што не можам да се вратам дома, туку и не смеам“, додаде таа. „Токму во тоа е проблемот!“

Продолжуваше да се самообвинува: ако ги следела пораките на својот ум веднаш ќе се вратела дома за да се дотера како што прилега.

Водата, пак, лојална, се враќа дома, назад: океанот има широка душа првин ќе ѝ прости, потем ќе ѝ го покаже патот - кон амбисот!

Во едната рака држела сребрена кофичка додека се пробивала низ грмушките и итро ја повикувала исчезнатата крава, молам, нека се врати дома, или утробата ќе ѝ пукне од неизмолзеното млеко.

„Следниот пат, кога ќе се вратам дома, ќе се вратам засекогаш.“ „Тате!“ викнав. „Кажи ѝ го тоа на мајка ти кога ќе се разбуди“, рече тој.

„Море, нека ги изеде, а ние да се вратиме дома!“

Ни рекоа: само да се смири малку, да ги отфрлат владините војски некаде таму, кон Олимп, да ин ги уништат аеродромите и авионите, та потоа ќе се вратиме дома, ќе учиме нема да се криеме по шумите, да спиеме под голо небо или во пештери.

Господ нека не чува од лошото и што побрзо да те врати дома.

Бошко се врати дома проколнувајќи ја својата судбина која го доведе до ова да постапува како што не сакал и да прави што не е за правење.

Стариот војвода поверувал во тоа и се вратил дома во селото од каде што бил.

Гледаш богати, прекрасна трампа на автомобил за коњ.

Го чувам неговото пусулче. Еден вид признаница, дека реквирираниот автомобил, форд 35та, лично го рекверирал од сопственикот Семјон Иванович, за потребите на неговата единица, и дека на сопственикот на автомобилот, истоименуваниот, му го отстапил својот коњ, за да може да се врати дома.

Е, токму таму, во меаната, татко ти успеал да го направи најглупавиот договор што еден умен човек смее да си го дозволи.

И кога најпосле решил оти е подобро да се врати дома одошто да ака по Штабот кој можеби веќе и не постоел, свртил кон меаната под Овчеполска станица, да се освежи, како што рече, и ете, за белја, наишол на цела колона војници, загубени во полето, или едноставно заборавени од нивните старешини.

Тој Кољка се фрли од бродот. Среде море. Сакал да се врати дома.

А жените ги расплетуваа косите за да им се расплетат патиштата на мажите за што побргу да се вратат дома.

А потоа ќе се вратат дома – несреќни што се враќаат и пресреќни што се враќаат.

ЕВТО: Еден ден нема да се вратам дома, нешто да не се случило.

Татко ми еден век истера во Стамбол на печалба. Се врати дома без грош.

И велиш ќе се вратиме дома, во старата куќа, ќе ги откриеме жарчињата и ќе го распалиме огништето?

Да ги вратам дома? - Што? Да не си полудел?! Па тоа е цел вод.

Илјади доброволци, војници и офицери ги вратија дома, а од дома владини органи ги собраа и ги пратија сургун.

Отпарај, мајче, отпарај, конец од веленцето и со него да го бележиме патот за в дома... трагите прашина ќе ги покрие; патот водје ќе го излокаат... парај конец од веленцето за да знаеме по кој пат да се вратиме дома...

На определените места пионерите пристигнуваа организирано, поминуваа цел ден во игри и одмор, а навечер, пред да се вратат дома, го чистеа местото од отпадоци, го средуваа да биде убаво и привлечно какво што било.

Така ќе му покаже на малиот кога ќе се вратат дома, ако даде господ.

Со чувство на нестрпливост, се врати дома и веднаш го распрелистува телефонскиот именик.

Поговор Токму кога решив дека е вистински крај на сите мои макички, се случи после испитот по информатика се вратив дома, унакажана од разочарување.

Се изненади кога се врати дома. Мајка му не можеше да зборува.

Го видовме, значи, камчето од Месечината и се вративме дома.

И знам дека кора ќе се вратиме дома, јагликите ќе зафатат место во најубавата вазна, а јас ќе морам заедно со Билјана да размислувам за приказната на старецот и да одговорам на стотици прашања што Билјана секако ќе ми ги постави.

- Еве ви ја ќерка ви! – рече брат ми. – Леси се враќа дома!

- Престани ти со тоа, ќе те убиеле – ѝ подвикнав – само ти имаш татко и мајка, мислиш нашите не се исто така загрижени како твоите!

- Мене татко ми и мајка ми ќе ме убијат што не сум вратена дома – додаде Мила.