враќа (гл.) - назад (прил.)

XVI Кога сакавме да го видиме најубавиот и најголемиот снег во животот, се враќавме назад, длабоко во нашето детство од времето на козите.
„Времето на козите“ од Луан Старова (1993)
Водејќи ја мазгата, се замислувам високо, на некоја точка од пепелавото небо, и ја гледам малата копачка дружина долу: двајца мрдаат во црвеникавата дупка, еден горе подава раце напред и ги враќа назад, маската како црн гуштер тегли споро донекаде, застанува и се враќа.
„Бунар“ од Димитар Башевски (2001)
Ноќта еднаш или двапати излегов на чардакот, но брзо се враќав назад, тргајќи се од полната месечина, уплашен да не ги осветли таа јасно контурите на мојата бојазан.
„Бунар“ од Димитар Башевски (2001)
Тој пак прошетува низ чаршија, се напива една газоза на кафето кај Славета, се упатува за дома, малку - како и секогаш - се задржува пред фотографскиот излог на Сотка, пред да сврти во своето сокаче и пак се враќа назад.
„Послание“ од Блаже Конески (2008)
Така велел талмудот, сетики за луѓето кои пред да бидат смачкани не цутеле како цреши.
„Светилничар“ од Ристо Лазаров (2013)
Цветот што прв ќе ороне, треба по секоја цена повторно да расцути, ама тоа е како новороденчето да го враќаш назад во утробата на мајката, како откорнатикот да го засадуваш во родината.
„Светилничар“ од Ристо Лазаров (2013)
Ги домами војските до Становица над Жиово, скршна на југ, небарем се враќа назад кон Градешница и преку Врпско ја прејде Црна и кондиса во Гудјаково, мислејќи дека ќе се поодмори дури да го побара бимбашијата на оваа страна од реката.
„Толе Паша“ од Стале Попов (1976)
Ќе попасат овците додека честиташ ти бајрам на бегот и ќе враќаш назад.
„Толе Паша“ од Стале Попов (1976)
— Море, не само што ќе му поможам на Толета, ами ако ме сајдиса, ич не се враќам назад.
„Толе Паша“ од Стале Попов (1976)
— Нека кршка, нека кршка, Неговиот правец е преку река, — им рече тој на јузбашиите и прати едно одделение да ги извести оние јузбашии, што беа по левиот брег на реката за да се приберат кон селата Вепрчани и Гудјаково и да го чекаат арамбашата Толета со неговата дружина.
„Толе Паша“ од Стале Попов (1976)
Убеден дека Андон не се враќа назад, го дупна коњот со мамузите, го стигна првиот и му се придружи на песната, која овој беше ја почнал уште од кладенецот на наугорништето, гледајќи назад во далечните мариовски планини: „Даглар, даглар, виран даглар Јузум ѓулер карбим алар. Пеште мали сред'м таша Јаз'ланлар ѓелер баша.“ *
„Толе Паша“ од Стале Попов (1976)
Ова го рече онбашијата и стана та му се приближи на дедот Јован и му се заѕвери крвнички.
„Толе Паша“ од Стале Попов (1976)
Но кучињата беа претпазливи. Само лаеја, се втурнаа напред кон невидливиот непријател, и пак се враќаа назад, во кругот на светлината од борината.
„Бојан“ од Глигор Поповски (1973)
Софорние стана; метанисувајќи и отстапувајќи назачки, погрешно се упати кон вратата што водеше на чардакот - тоа Турците ги насмеа - па мораше, пак метанисувајќи и отстапувајќи назачки, да се враќа назад - за да излезе правилно: низ вратата што направо од гостинската одаја, односно од горниот кат прудолу по скалите водеше во тремот на долниот кат и оттука, низ Голема врата, во Предното двориште.
„Потковица на смртта и надежта“ од Миле Неделкоски (1986)
Се враќавме назад. Билјана пак молчеше.
„Маслинови гранчиња“ од Глигор Поповски (1999)
Траеше тоа бесконечно долго; најпрвин ме скокоткаше, и јас се извлекував од под него, но тој постојано ме враќаше назад, нималку нежно, со грубите раце, и продолжуваше.
„Папокот на светот“ од Венко Андоновски (2000)
И на часовникот не гледам. Имам впечаток дека времето сѐ повеќе се смрачува, дека нѐ враќа назад.
„На пат со времето“ од Петре Наковски (2010)
Сите, притоа, избезумено се погледнувавме, се фаќавме за рака, како тоа да може да ја намали опасноста, а понекогаш како луди претрчувавме по улицата, само донекаде и пак се враќавме назад.
„Друга мајка“ од Драгица Најческа (1979)
Тешки облаци и магли му го засенуваа погледот и го враќаа назад кон платното.
„Захариј и други раскази“ од Михаил Ренџов (2004)
Ако, значи, го разгледаме тоа прашање, ние не се враќаме назад, а одиме напред, сознавајќи ја неговата важност.
„За македонцките работи“ од Крсте Петков Мисирков (1903)
Топовите пукаат подрипнуваат. Се враќаат назад, фрлаат клоци задници. Послугата ги враќа назад.
„Пиреј“ од Петре М. Андреевски (1983)
Ги враќа назад војниците што бегаат, ги куражи, ги моли.
„Пиреј“ од Петре М. Андреевски (1983)
Дојде време да се враќаме назад, на фронтот. По единиците свои.
„Пиреј“ од Петре М. Андреевски (1983)
Оти дури го кршев нешто како да ми ја тргаше раката, како да ми ја враќаше назад. Го кршам, а мислам дека прстите си ги кршам.
„Пиреј“ од Петре М. Андреевски (1983)
и уште од далеку мириса на ракија, барем сега можете да кажете чии шпиони сте, вели, не оставајте ѝ товар на душата дури ќе го барате патот кон небото, кога ќе ја качувате кон господа душата, вели, на правина нѐ земате на душа, велиме ние едно задруго, прескакулица ни одат зборовите, ние сме сиромашни луѓе, печалбари, ебати небото и ебати господот, сичките сте од Македонија, сите, викаме, сичките, по зборот сте оттаму, вели, и моите родители се оттаму, ама вие немате пашапорти, верувајте ни, господине, ние сме селани и не знаеме да лажеме, јас ви верувам, ама другите не веруваат, вели офицерот, моли господине, велиме ние, прави еден голем манастир, тој ја фатил главата и со дланката ја потпира под брадата, се мисли, се двоуми, па потоа се враќа назад, ние чекаме, си шепотиме молби и молитви до господа, белки има господ, вели Стеван Докуз,
„Пиреј“ од Петре М. Андреевски (1983)
лебот во водата и ќе го вртиме со устата за да можеш да го поттурниш со јазикот и одиме така - клан, клун, клан, клун, и душата си ја стегаме во носот, тука ти се дели од телото, тука ти се враќа назад, оти лепчето ти тежи ко плитар во мевот, а водата шмркни ја и измочај ја, во едно ќоше, наалкавме една цепнатинка во ќошето и - тука за да не смрди многу во вагонот, ама пак остануваше по нешто за да смрди, да те штипе за ноздринки и за очи и така преткаме ко глувци во сламата, се чешаме од болвите, ебати печалбата наша, ми жеже, вели Стеван Докуз, овдека вака, под гушата, и бара вода, ја тркала кофата, клоца низ вагонот, па ќе го удри некого, а ние ќе го фатиме Стевана в гуша, ќе се давиме, ќе го седнуваме,
„Пиреј“ од Петре М. Андреевски (1983)
И го собирам угризот од јаслите, ја требам од крлежи околу вимето и пак се враќам назад.
„Пиреј“ од Петре М. Андреевски (1983)
И се враќа назад, си заминува.
„Пиреј“ од Петре М. Андреевски (1983)
Го дигаше на раце и го враќаше назад и тогаш за едно извесно време и двајцата ќе беа задоволни и заздишени, а срнчето продолжуваше да го прогонува и да му ги лиже прстите.
„Белата долина“ од Симон Дракул (1962)
Но подоцна, кога пак Трајан ќе разбереше од некого во селото дека свадба ќе има, пак доаѓаше в село, и пак стражарно го враќаа назад.
„Свето проклето“ од Јован Стрезовски (1978)
Имаше ноќи кога Висар често ја сонуваше бесмртната вода; сонуваше, како слегува во езерото да ја бара: поземаше воздух колку што можеше, скокаше од чамецот и се спушташе кон дното, но воздухот бргу му се трошеше и тој повторно се враќаше назад; Трајан му го пушташе веслото, му подаваше рака да се фати за чамецот, да се одмори, и потоа, земајќи повторно воздух, се спушташе сè подлабоко и подлабоко; не можејќи да слезе до дното, се разбудуваше сиот облеан во пот; погледнуваше кон прозорецот, кон месечината што блескаше, а во главата му одѕвонуваа зборовите на братучед му Трајан: каква бесмртна вода...! Глупости се тоа...!
„Свето проклето“ од Јован Стрезовски (1978)
И вистина, при поголеми качачки налети, идеа војници од градот, се растураа над селото, пукаа и пак се враќаа назад.
„Свето проклето“ од Јован Стрезовски (1978)
Додека во чудо се враќам назад, чичко Славе ми објаснува дека не работи без дијагноза од доктор и дека е задолжително да се донесе лекарска белешка, а кога го прашав како ја чита, тој се смешка: „Ааа... хммм.. а-хаааа... дообро, добро, јасно ми е сѐ“.
„И ѓаволот чита пРада“ од Рада Петрушева (2013)
За асексуална дружба од недела дена, за муабет и гледање во дланка! И не ја враќа назад.
„И ѓаволот чита пРада“ од Рада Петрушева (2013)
Ни 5 минути не поминаа, се враќам назад. И тука - ќе умрам на место!
„И ѓаволот чита пРада“ од Рада Петрушева (2013)
Но, сепак, вака младото друштво ѝ годеше, ја враќаше назад низ нејзиниот времеплов на животот.
„Последната алка“ од Стојан Арсиќ (2013)
Одам во тоалетот и шмркам уште две мали црти со завитканата книжна пара од пет фунти.
„МАРГИНА бр. 6-7“ (1994)
Се враќам назад, а Ди-џејот ги пушта композициите на Пјер Хенри (Pierre Henri), стар boho фанк со авангарден пискот на синтисајзерот.
„МАРГИНА бр. 6-7“ (1994)
Останува да одлучиш. Дали се враќаш назад од кај што дојде или ќе правиш ризичен скок за да стапнеш на другата страна.
„Читај ми ги мислите“ од Ивана Иванова Канго (2012)
Панично ја влечеа даската, не сфаќајќи дека така се враќаме назад. Пробав да ги смирам.
„Читај ми ги мислите“ од Ивана Иванова Канго (2012)
Почнува да струи низ централниот проток, до средиштето на главата и пак се враќа назад.
„Читај ми ги мислите“ од Ивана Иванова Канго (2012)
Додека се враќаа назад преку тревата, таа за првпат погледна право во него.
„1984“ од Џорџ Орвел (1998)
Како да си пливал против струјата која те враќала назад, независно од тоа колку силно да си се борел и потоа како да си свртел и си се препуштил на струјата, наместо да ѝ се противставуваш.
„1984“ од Џорџ Орвел (1998)
Светлината се лизгаше од левата на десната страна и пак се враќаше назад во согласност со ритамот на звукот што го произведуваше некаков спој на неонката над мене и ја распаруваше тишината удирајќи ме во темето со тежина на олово.
„Полицајка в кревет“ од Веле Смилевски (2012)
Тоа е свршена работа. Нема зошто да се враќа назад.
„Омраза - длабоко“ од Драгица Најческа (1998)
Попот зовре уште толку и престана веќе да оди кај Рожденката да и крсти вода, од инает не побара кутол на Митровден и сите поскури што ги носеше Нешка в црква ги враќаше назад или му ги даваше на крмникот.
„Крпен живот“ од Стале Попов (1953)
Влегле веќе, не ќе се враќаат назад?
„Крпен живот“ од Стале Попов (1953)
Скокаше од креветот, излегуваше низ вратата од спалната, стрчнуваа другарите, го будеа, го расонуваа и пак го враќаа назад во креветот.
„Јанsа“ од Јован Стрезовски (1986)
Кога ќе залечеше од раните, пак се враќаше назад. И пак хајка по него!
„Јанsа“ од Јован Стрезовски (1986)
Но на оваа група селани, коишто некако подобро изгледаа од оние од полето, не им се враќаа назад добиците, оти имаа голема нужда од пари.
„Калеш Анѓа“ од Стале Попов (1958)
Тука, пред сите, му вели таа во себе, се заколнувам дека нема да те заборавам на оваа тумба, кога ќе се враќам назад во Македонијата, ќе те земам со себе.
„Исчезнување“ од Ташко Георгиевски (1998)
Драма.  Затоа пак, убиства повеќе одошто треба добро платени сценарија филмот (ми) се враќа назад.
„Ерато“ од Катица Ќулавкова (2008)
Ниедна ќерамида не се враќа назад на земјата.
„Небеска Тимјановна“ од Петре М. Андреевски (1988)
9. По еден состанок на Грамос, ме втаса курирот и ме враќа назад.
„Небеска Тимјановна“ од Петре М. Андреевски (1988)
Се ломиме и ломотиме. Едни се враќаат назад, други се фатиле за гуша, не можеш прстите да им ги отвориш.
„Небеска Тимјановна“ од Петре М. Андреевски (1988)
Едни чекорат напред, други се враќаат назад.
„Небеска Тимјановна“ од Петре М. Андреевски (1988)
Си ги наведнав очите и почнав да си ја враќам назад, да си ја прибирам раката. Небаре удрена.
„Небеска Тимјановна“ од Петре М. Андреевски (1988)
јас сум до тебе, ми вели тој, јас цело време стојам до тебе, ми вели, ами оти не ме браниш од галебиве, му велам, нема со што, ми вели Горачинов, гледаш дека ми се зафатени рацеве, и после како да сме гувееле пред сонцето паднато во водата, се наведнуваме небаре пред свекор, пред свекрва, што се вели, а водата светка, си потфрла тркалца од бела пена, како ситни пари да сум пуштила, да сум фрлила во водата и парите ги собираат плипот деца, а после не биле деца, туку јато риби, изрипуваат нагоре, им светнуваат белите мешиња над водата и тогаш од бродот ми паѓа Горачинов, се провира и ми се губи ко јагула меѓу рибите, јас викам по него, но гласот нерастурен ми се враќа назад; се враќам и јас од сонот,
„Небеска Тимјановна“ од Петре М. Андреевски (1988)
Така секој ден нѐ водат на станица и, секој ден, нѐ враќаат назад.
„Небеска Тимјановна“ од Петре М. Андреевски (1988)
Ама, нам ни ја матат водата, ни ја враќаат назад.
„Небеска Тимјановна“ од Петре М. Андреевски (1988)
И почна да се враќа назад.
„Небеска Тимјановна“ од Петре М. Андреевски (1988)
Ќе погледнеш, а погледот ништо никаде не ти покажува и од никаде не ти се враќа назад.
„Небеска Тимјановна“ од Петре М. Андреевски (1988)
Тука сонувам дека ми ја сечат ногата, тука дека повторно ми ја враќаат назад.
„Небеска Тимјановна“ од Петре М. Андреевски (1988)
Појди онаму, а таму ме враќаат назад.
„Небеска Тимјановна“ од Петре М. Андреевски (1988)
Зошто самовилите и вештерките се најдоа толку далеку од штрбавиот рид за најпосле да се враќаат назад со денови и недели?!
„Авантурите на Дедо Мраз“ од Ристо Давчевски (1997)
Неговите мисли го враќаат назад, во неговите млади години, во други светови.
„Големата удолница“ од Петре Наковски (2014)
Потоа, поригорозните готови производи се враќаат назад во психологијата за експериментално да се испитаат и понатаму да се елаборираат во светлината на теоретски релевантните податоци, на пример, некои од новите компјутерски модели во истражувањето на перцепцијата. okno.mk | Margina #3 [1994] 99
„МАРГИНА бр. 3“ (1994)
МИХАЈЛО: Те вика! (Одеднаш ги губи крилата. Султана се враќа назад зад фреската која се затвора, златната позадина се крева горе, сцената е иста како на почетокот.)
„Диво месо“ од Горан Стефановски (1979)
Зашто прво нешто како бум- бум им се чу, а тоа да ти биде дека тие се враќаат назад на фронтот, еве сега ноќе, што можат кога така им е напишано ама барем да се поздрават.
„Будалетинки“ од Мето Јовановски (1973)
Се враќавме назад. Билјана пак молчеше.
„Билјана“ од Глигор Поповски (1972)