ДИГИТАЛЕН РЕЧНИК НА МАКЕДОНСКИОТ ЈАЗИК

Но? Ученикот Гоце Делчев е замислен! Тој гледа пред себе во земјата и... молчи...

Јас гледав пред себе, долу во дупката, и не реков ништо.

Го гледав пред мене и ми беше драго: Човек со добри намери, со доброчинителски побуди!

- Требен ми е мене, - рече крчмарот. - И јас не можам да го гледам пред очи.

Но смислата на овие нејзини зборови Соколе треба да ја сфаќа веќе буден, зашто таа му мина во тој миг како проѕирна измаглица меѓу лозите, тој сега ги гледа пред себе само мирните зелени лози и гледа дека сето ова што го доживеа било само сон.

Марко ја наведна главата и гледаше пред себе скаменето и загубено.

И потем Фисот ме фати за коса, ѝ рече на Луција „Избриши го“, и таа потем долго ме бришеше со шамичето; гледав солзи во нејзините очи; тоа не беше онаа Луција од разбојот, којзнае дали некогаш воопшто и постоела таква Луција, си мислев; гледав пред себе жена во солзи, сподобие страсно во писмо што го преточив, во песни; жена со очи гулабови; со коса како стадо кози, кога слегуваат од Галадската гора; со заби – стадо истрижени овци, кога излегуваат од капење, од кои секоја има по две јагниња и јалова нема ниедна; со усни – алова панделка, со уста слаткоречива, со јаготки на лицето како половинки од калинка; вратот ѝ е како кулата Давидова, изградена за оружје: на неа висат илјадници штитови – сѐ штитови на јунаци; градите ѝ се како близначиња од млада срна, кои пасат меѓу кринови; еве ја, плаче пред мене и ми ги подава рацете, и вели: дојди мил мој, да излеземе во полето, да преноќеваме по селата; утре рано ќе појдеме во лозјата, да видиме дали потерала лозата, дали се отвориле пупките, процутеле ли калинките; таму ќе те опсипам со милувања; еве ја, стои пред мене и јас ѝ велам: О, колку се убави нозете твои во сандали, ќерко знаменита!

Гледав пред себе и чекорев полека оддалечувајќи се со нејасни мисли: се заплеткав во политика, бев антидржавни.

Пенчо подмижувајќи гледаше пред себе и газеше со полни стапалки. Како параден војник.

Замолкнати гледаат пред себе. Вчудовиден сум од нивната нема и долга загледаност во просторот пред нив.

На ширинката пред нејзината зграда некои деца веќе имаа направено патеки во снегот и весело ги влечеа санките по нив.

Снегот што наврнал преку ноќта ја беше скрил сета друга грдотија на градот, и сликата што сега ја гледаше пред себе беше прекрасно и неверојатно чиста.

А тој трмееше под бремето на својата тешка болка, која на еден ваков нечесен начин му ги врзуваше беспоштедно сите негови мускули и сето време мрмореше нешто и гледаше пред себе со широко растворените очи на страот, кои веќе не можеа да видат ништо во неговите природни бои, пред кои сѐ друго, освен тој страв, остануваше скриено.

Знаеше секој израз од неговото лице, секоја сенка во неговите црти, имаше еден постојан впечаток дека го гледа пред себе тоа лице, а додека ги изнаоѓаше неговите зборови, на Змејко му се причинуваше дека тој го зел на себе дури и омјазот на оној старец.

А пупката, која ја гледаше пред себе не сакаше да ја скине.

Да го најдам излезот од лавиринтот што го гледам пред себе.

баму ја, седиме така во темницата и се плачеме, сакаме да го подзапреме времето, да се оддалечиме од смртта што нѐ чека, јас веќе си ја гледам мршата како ја раскопуваат дождови, како скапувам и се смалувам, се гледам пред себе си, така, како своја слика да држам в раце, само Силе Плевнеш грчи во ќошот, бичи некои глуждови трупци, ама времето кој го запрел досега, го запирале царови, кралови, тепачи, арамии, врачари и јаки луѓе и никој не останал со него и како што седам така, оп - се обзорува, некоја бесшумна светлинка ни влегува на прсти во собата и со светлината влегуваат и војници, оф мори мајко, ајде вика старшијата, Силе Плевнеш уште грчи и старшијата го клоцнува в слабина и овој рипнува, си ги брише слинките околу устата, сакате поп да ве исповеда, јас не сакам, вели Силе Плевнеш, и без поп господ ќе дознае за нас, знае тој дека на правина нѐ земате на душа и после нѐ поредуваат во дворот пред затворот, а Стеван Докуз пак приплакува, ги покрива очите, што ќе му правиш: тој ти е другар во несреќата, „пријателот ти е роднина кого самиот си го одбираш“ велеше Лазор Ночески, а војниците чекаат со пушки пред нас и ете го дојде тој, офицерот, се тетерави 121

Којзнае дали ме познаваше тогаш. Ме гледа како смртта да ја гледа пред себе.

Ќе се вратам и, ќе ги подземам и пак им бегам напред, глава не покревам. Само гледам пред нозете, пред прстите.

Ако те исклучиме тебе што постојано си ја гледаш пред очи твојата Атиџе, такви будалетинки има уште многу на светов, но еден од најголемите и секако најславен е Данте Алигиери.”

Гладот ли што ги мачеше и нив исто како и џганот, или сликата на гладот што ја гледаа пред себе во партали, боси нозе како ѓон со крвјосани петици, гурелави очи и остри коски како сабји подадени под смрдените кошули на оние што ја преживеале чумата, ги издели некако двајцата од несреќните и ги направи поблиски, иако со сркањето од бакарните чанаци сакаа да покажат, ќајата - дека и покрај човечката слабост тој си е обезбеден пред допирот на несреќата, а тој пак - дека е благодарен и почестен што е со него.

Мајка ѝ на секое испраќање ѝ велеше: — Ти гледај пред тебе в земи!

Гледаше пред своите чевли сѐ додека еден од оние двајца не го стисна со лакот под ребра.

Внатре е пеколна жештина. Жена му со детето веќе спие, а тој се гледа пред големото огледало во бањата.

- Па, Кире, јас гледам пред мене дете... и немој да се навредиш.

А знаеш, дедо Пандо, тие цело време си мислеа дека ние таму, во државите, учиме.

- Не знам, - рече Најдо гледајќи пред себе. – само ти кажувам да се имаш на умот, зашто сѐ бидува.

Момци... скријте го некаде да не го гледам пред очи ваков заспан. Бргу! Што чекате!...

КЛАУС: (Гледа што пишувал Стево.) Испораката е гледам пред крај. Одлично. Исфрлете ги овие три ставки.

(Излегуваат сите освен двајцата зографи кои се подготвуваат за работа и Евто кој немо гледа пред себе. Пауза. Влегува Рајна, го носи бебето во раце. Го гледа Мртвиот Михајло. Доаѓа до Евто.)

(Главната соба во куќата на Андреевиќ која е поврзана со три други соби и кујна. Димитрија седи во инвалидска количка. Чита весник. Марија седи на кревет. Гледа пред себе. Тишина. Пауза.)

(Пауза, Димитрија делка парче дрво со џепен нож. Вера чисти. Марија седи и гледа пред себе. Пауза.)

Секој приод, секоја патека, секоја гола лединка, просто, сѐ што не е во наши раце, а го гледаме пред нас, да се минира.

Јадат и пијат молчаливо, намуртено гледаат пред себе.

Таа гледа пред себе и со втисната глава во земјата, се влече.

Старецот замолчува. Молчиме и ние и гледаме пред себе во жолтата полјанка преку која поминуваат овците и се губат негде зад грмушките од другата страна.