ДИГИТАЛЕН РЕЧНИК НА МАКЕДОНСКИОТ ЈАЗИК

На сите страни, дури до небо, се издигнувале белите високи минариња на џамиите. На нив се качувале оџите и ги викале верниците на молитва.

Како и секојпат, така и една вечер, во една од тие големи кафеани беа се насобрале повидните бегови, аги и други Турци.

На Елисејските полиња и на некои други места во Париз, мислам на „Сен Жермен де Пре“, има специјални дуќани, овде ги викаат „американски“.

Привлечната реклама ги вика младите да се спуштат во темнините, односно во полусветлените сали на диско-клубот, во кој таа вечер имаше многу гости.

Керадер тоа го зборува како вистина по ѓаволите сакам да речам тој ја уважува таа свиња - дури беше еден од главните педери заборавив како ги викаат таму преку со оние Италијаните после големата војна замисли ги само тие дибеци кога го здогледале како го мота тоа црево долго пет стапки еден ден - само сакал да го извади проклетиот боздоган вели Керадер - па тие помислиле мора да е педерски бог-на-боговите или такво нешто и сакаа да го вработат или како тоа се вика добога е па Морт сфатил дека тоа не е толку бедна работа знаеш подобро отколку со него да вадиш нафта по Арабија или да затнуваш дупки по холандските насипи како што досега правеше таа свиња останува таму некое време и тие момичиња таму во тоа италијанско место го мачкаат со ежова маст и маслиново масло и сите заедно работат како весталки девици го соблекуваат таму на полињата и ги прскаат нивите и го истакнуваат Морт вели дека тој вели тогаш најмногу се приближил до онаа вистинската работа жими сѐ! да умреш од смеење! и тие му носат сѐ некакви остарени тетки и пензионери тој ги распорува како со некаква зачудувачка еутаназија за стари госпоѓи и ги благословува сите нивни ебани раѓања гмечејќи го својот член дури по малку и копајќи од страна на бунарот но ќе се распичка со римокатолиците затоа што не е обрежан па тие сакаат да го млатат но Морт вели не и тие не можат да му пријдат кога го има тој огромен овен па со него изведуваат чудо и му го збрчкуваат стариот стојко со света водичка и му го загреваат семето па тоа ги спржува полињата а еден ден дури запалува некој проклет вулкан и тој мој боже! не губи време стварта да ја префрли преку рамо и оттаму фаќа магла жими сѐ! но сега ко што велам таа ситна лирика е покојна и отпеала и тој се вози горе-долу со лифтот како и сите ние еве сега влегува во тој проклет кафез покрај нас куп гадови што се заебаваме со онаа малечката што управува со тој смртно опасен лифт некако чешајќи го својот набрекнат задник кобојаги случајно и мил боже како само се унервозува и пренемага белки пола од нас се брани пола привлекува играјќи се со тоа зуење на рачкат и летејќи угоре низ тоа зградиште и баш тогаш стариот Керадер жими сѐ тој понекогаш стварно изненадува таа шизната свиња ја мерка нејзината пурпурна сукњичка и што велиш! малечката воопшто не носи гаќички! нешто преубаво батка сакам да кажам слатка праска распукана пред туѓ овоштарник и кутриот стар Морт тој кобојаги малку се клешти малку навредува и за момент ние другите не гледаме во што е работата околу што целата узбуна меѓутоа тогаш таа неверојатна работа одеднаш испаѓа и се ниша токму под неговата брада како ебено божјо око жими мајка а тогаш ете тој голем откачен боздоган и мој батка се грчи тој и кине како проклетата секвоја кога паѓа богаму и го погодува стариот Керадер трас! и тој паѓа право на подот! неговиот најдобар пријател и таа мала бедна момичка таа фрла поглед кон тој невозможен член што кружи наоколу и удира по ѕидовите па таа сосема паѓа во несвест и жими мајка се струполува право врз онаа рачка на лифтот и за секунда батка помислив сите отидовме по ѓаволите 15

Стариот забележимо омекна спрема своите квартиранти Навечер тој почна да ги вика и нив да се постоплуваат.

Двете сестри се погледнуваат, но пред да се прелее нивниот поглед со иста благост, се смешува гласноговорникот што ги вика патниците да се вратат во авионот.

А бидејќи Толе лани дојде да ги вика селаните во борба заедно со четите чии војводи Сарафов, Тренков, Гарванов, Чакаларов беа Бугари, тоа Димо им го објасни дека и Толе е бугарски војвода, та ќе треба и него, не само што да не го слушаат, ами дури и да го бркаат.

На Толета му стана јасно дека клепалото не ги вика побожните христијани да се молат, ами Челебијата ги скорива своите работници да станат што порано за да му извадат на Ал-Шариовци што повеќе злато од тунелите.

— За кого нема леб, бре пес, кај вас? — му се овргали Толе, а Брниклијата замава со стапот по Дима, уште неналегнат.

Тие уште не слегнаа од коњите, кога чуја глас, што ги вика.

- Да ги викаме ли кај нас на колибата, а?

Тоа беа оние бели, јадри планински јаготки што во овој крај ги викаат плускавици.

Само јас го видов тоа опашесто чудо, тој порив на мажјакот да го разурне спокојството, тој пресметан кликтеж на насилникот над зачудениот честак додека ги вика на својата самотна полјанка возбудените женки качени на танки но брзи нозе.

(Се слушаат чекори на жетварките). Жетварките се. Слушај, Ано, не ги носи овдека, сакав да кажам не ги викај ваму.

Откриј зошто!349 Би било исто толку лесно колку што би било бесцелно да фатиш да ги зафркаваш луѓево – на пример, да речеш дека јуначкиот мажествен немар за убавините на интерпункцијата им е настрано неусогласен со сомнително разузданата, прилично емотивна, апла женствено претерана употреба на извичникот.

Но, за разлика од печатот и од „геј-медиумите“ кои сите вакви работи ги викаат „геј“ – ние сме дел од едно големо движење на момци – мажи што ги отфрлаат претставите дека „Мажите што љубат мажи автоматски се дел од некакво ’геј‘ нешто“.

Всушност +63% од СИТЕ МАЖИ се справуваат со некој степен на истополова привлечност.

Кога во тој филм Кристијан Слејтер и Винона Рајдер убиваат двајца играчи на американски фудбал во нивната гимназија, а убиството го местат да личи на двојно геј-самоубиство, геј-сексуалниот идентитет на жртвите им го воспоставуваат како непобитен со тоа што, заедно со лажната проштална порака, им подметнуваат и неколку очигледни „хомосексуални артефакти“, како што ги викаат – меѓу кои и маскара, шише кисела вода и, најзначајниот, „разгледница со Џоан Крафорд“.

Аха!...

Грците ги викаат просвиги и ги сметаат за нешто поразлично од себе и за нив секојдневно се предмет на погрден потсмев и извор на понижувачки анегдоти.

Во крајпатната кафеана во Като Калиники (старото име му е Долно Клештени), ендопјите - така тука и во цела Северна Грција дојденците од Мала Азија, а и оние јужно од Олимп ги викаат староседелците - значи Македонците, ни рекоа дека патот за Костур преку Бигла е поубав и попријатен за возење.

Преспанци каде и да се своите села си ги викаат Оровник – Попли – Рудари – Шртково – Медово – Раби – Герман.

Комбе до комбе, мерцедес до мерцедес и коли со грчки таблички чии сопственици тука ги викаат Јоргос.

Така не ги викаа ни Грците, зашто последниве не видоа големи лошотии од Србите.

Византијците сите свои противници, т.е. и Србите и нас, ги викаа Срби. Малку по малку тие нѐ прекрстија од Бугари на Срби.

Ги вика оние што се потпираа на оградата на Камениот мост или стоеја во стрелачки вод пред слаткарницата „Јагода“.

Ќе помислат луѓето на журка ги викаме, со Ред бул место малихерки ќе се појават на Мечкин камен.

Животот ги вика нив надвор од овие запрашени ѕидишта...

Пилињата, како што ги викаше девојчињата, во рачно плетени ракотворби изработени од нејзините раце... волнени и во моден стил, слоевито - поткошулче, ролче, џемперче и ткаено џамаданче...

Гранките од искастрените дрвја, или уште како што ги викаат овдека рошки (поправо, додека не се исечени, додека се на дрво, ги викаат гранки, а после, кô ќе ги пресечат од дрвото, ги викаат рошки) со коли или со нарамници ги пренесуваа до дворовите, блиску до излезните врати од куќите, или ги настожуваа во кошарите и од н ив дрва за огрев насекуваа само толку колку што беше потребно за да се помине денот и ноќта.

Вака жителите на Потковицата, на подбишега, им објаснуваа на учителите и на чиновниците на завојувачите кога тиа нив и нивните деца со сила ги тераа пампурите да ги викаат пеќи, и продолжуваа а си се греат - на пампури.

Тоа, навистина, кога е усвитен пампурот, можеш сам да се испечеш на него, но и за тоа, зошто и од таа страна не прифаќаа да ги викаат пампурните пеќи, жителите на Потковицата си имаа објаснување.

Во слободното време, во неделите и празниците, кога полето е празно, освен овчарите, воларите и говедарите друг никого нема таму па тоа не мора ни да се чува, сам ги истреби и ги огради изворите во Јасики - оттогаш жителите на Потковицата ги викаа Веданови Извори - а во делниците од наутро до навечер, а во убавите лета и преку цела ноќ, го обиколуваше синорот.

Скоро шест осмини од Македонија се населени со еднојазични Бугари, сите учат на грчки и Грците ги викаат Грци, со исклучок на посеверните славјани кои напредуваат во славјанскиот јазик.

Притоа, болежлив и сѐ уште до крај нездушен со луѓето, постојано се мавташе низ бостаните, низ житјата и покрај лозјата.

Истите водителки ги викаат во исти емисии.

Две диви пајки прелетуваат над ѓумето. Мамките, како предатели на својот род, ги викаат со крескаво гакање но тие, пред да ги видиме, се изгубуваат отаде водата.

Се бранам од најлошото и ги викам другите деца пред огнот.

Бидејќи дојдени од Албанија, иако рисјани кои говореа многу чист македонски и не го знаеја албанскиот, нашите почнаа да ги викаат Албанци.

Изгледа на командантот Методија (Мече) од Прилеп му беше страв дека е женско на стража па го испратил неговиот шифрант да ме викне. Јас му порачав да не се грижи.

Боро од Неготино ни беше референт по оружје, знаев дека честопати им ги земаше пушките на партизаните што се на стража па потоа ги клеветеше кај командантот на дивизијата, и нормално, тој ги викаше потоа на рапорт.

Паразити - им викаше уште. И 'иени - ги викаше и 'иени.

Ѓулсиме престана да ја очекува неговата помош во домашните работи, и, како вистинска жена на ќаја, го избра поразумниот и утапкан пат, и почна да ги вика селските жени да ѝ работат низ куќи, да ѝ аргатуваат во бавчите, и да ѝ го чуваат детето.

Тоа го правеле најмладите ученици, ама Христос им рекол: - Царевите владеат над народите, а и оние што управуваат над нив ги викаат добротвори.

– Јас мислам да се направите дервиши, или калуѓери како ги викате вие, и да ги прошетате тие злогласни села, сетики ќе можете нешто да исчепкате.

Ми треба некоја пара за мастраф на куќата; нема од друго место од каде да се фати – им велеше Даут на колегите и ги фалеше воловите: – Не се волови – ангели, што ги викаат каурите.

Тие им се смеат на сите ѓаури што работат по нашите чифлизи и ги викаат турски робови.

Сега се открива дека просторијата била користена и сигурно затоа има џам и врата, и доста штици на другата страна, некакви си ногари што ѕидарите ги викаат магариња, ама не како за скела, туку ниски, како за кревети.

Тоа офицерите личат некако на грчките, но војниците — вистивски Тиквешани со селски шалварчиња и со некакви особени капи, што ги викаа „шајкарчиња".

Сѐ имаат во предвид Германците кои Турците ги викаа Аламани аландарка — скитница, маалуша, покуќеша што шета по куќи алипен — сакат од нога или рака, око итн. ампа — несреќа алтица — парче од ткаенина — крпара амак — будала амле — грижа аргач — ограда за овци во нива ариза — поклон армасување — годеж, посвршување девојка вдовица аро — страшило артирисува — заштедува асло — зелена нива напролет без клас во која пасат јагнињата астретен — оскуден ата — несреќа бабуа — грижи од бабата за новороденото дете басам — не признавам, одречувам тоа ти што го тврдиш баснар — човек што баи, врача бастра — болест по растенијата беане — ивтирија.

За постилање ли биле, за завивање ли, тоа отпрвин не можела да разбере, ама кога веќе се наредувале, видела дека за завивање носеле некакви меки завивчиња што ги викале јоргани, а тие, шарените, ги постилале во одаите.

И кого ќе ги вика Лесната ако не чорбаџиите?

Тие услуги се плаќаа можеби поскапо и од самите наказанија, ама главно луѓето не се запишуваа во „ќелеш“ тевтер, како ги викаше тој наказателните книги што се водеа кај кадијата и кајмакамот за евиденција на накажаните граѓани.

Пролетта ги вика сите в поле.

Бре, бре на Диздара, Петрета, Арсовци, Долзите им однесол Фаик од срезот позив. И тоа кај Јачмениќ ги викаат. А зошто?

Таа ги фрли тие „ѓупските" (како ги викаше Илко градските алишта,) уште првата вечер кога се венча со Илка и си запука да си ги носи новите кошули од првата жена на Илка.

Дедот поп си останува во црквата со „својата свита“. Така ги викаше тој Куша и Петрета притропот.

Така тој ги викаше: книгата, петрафилот, крстот и китката од босилок што беа секогаш во торбата, и ајде — долу сред село за в црква.

При што никому од тукашните главатари не му текнува Да поведе сметка и за нас коалите Па на секој новодојденец да му наложи при цапнувањето во Австралија Да засади макар по еден еукалиптус За ние да можеме безгрижно да сонуваме И да си ја исполнуваме својата мислителска мисија А не да ни ги скусуваат соновите и од нашиот еукалиптус Уште да прават и некакви бонбони за шмукање Божем нема со што друго да го лечат народот од грлоболка Ние коалите не сме злопамтила Ама вие сега видете каков тоа човек создала работата И дали е баш вистински човек оној кој на коалите им зема дел од еукалиптусот Таквите во Македонија ги викаат човеци Некои од нив доаѓаат од стар крај со навики да крадат дрва за огрев Ама и кога крадат барем крадат дабови и борови а не еукалиптус

- Ние ги викаме „Богоројчино цвеќе“, - рече игуменот.

Во сонот што го совладал дамна мирисот на заборавените полја што не постоеле што ги вика дамнешните неизречени гласови што ги нема.

Во нивните очи најмногу има страв, малку се движат, не се оддалечуваат од бараката, повеќе си лежат на сламениците и „болката“ ги фаќа најчесто кога доаѓа некој од „началството“ како што ги викаат неколкуте чисто униформирани мажи кои постојано се возат со еден дотраен џип од болница до болница, од логор до логор, каде што се собрани бегалците, од град до град, каде што се сместени децата.

Така ги викаат оние од командата на Прењес, а оние од бараките и коњушниците велат: - Излегоа децата.

А Пандо и Нумо ги викаат: нашите деца.

Ти ги викаш со поглед. Им даваш повод. Ти импонира.

Граѓани разболени од почетниот амок или Бенг-утот ги држат своите пениси и ги викаат туристите на помош...

КИРО: Сите ги викавме.

Јас, вашиот старешина, ќе ве будам, ќе ве постројувам пред казан, а други, кои ние тука ги викаме инструктори, ќе ве научат војнички да се постројувате, да ракувате со оружје... Тишина таму!

А ако некое малку ѝ се спротивстави, ја навреди, таа плаче, ги вика на помош мајка си, татка си, баба си...

Грчките андари и фанариотите нашите ги викаа паганштии.

Група граѓани имаа право да основаат претпријатие. Гегеиња ги викаа луѓето.

Освен тоа, тој беше нешто како сараф – даваше по луѓето пари на заем, како што сега банките даваат кредит за малото стопанство како што го викаат, на кесим, како што се вели по турски и со убав интерес така што тоа, исто така, му помогна да се збогати. Србите нив ги викаа зеленаши.

Не можеме да ги викаме македонски ора, ми велат.

Тоа важело за сите Македонци, без разлика дали припаѓале кон Егзархијата, односно кон Патријаршијата, и ги викале „Бугари“, односно „Грци“.

Орце неколку пати му изјавил на Гарванов дека ако неговите луѓе (извршните органи на ЦК што ги викале “терористи“ - егзекутори) се обидат да убијат некого од гемиџиите во Солун или во Велес, лично тој ќе одговара со својот живот.

Сите лица со кои се сретнал Гарванов во Бугарија му советувале да се откаже од сѐ и да се помири со „сепаратистите“ и „партизаните“ - како што ги викале водачите на Организацијата.