ДИГИТАЛЕН РЕЧНИК НА МАКЕДОНСКИОТ ЈАЗИК

Некои кучиња полесно научуваа, други потешко ја наоѓаа трагата; но војниците продолжуваа да ги измачуваат: безброј пати ги тераа сè истото да го чинат: да прескокаат преку огради, преку ендеци, да лазат по земја, да се провираат под жица; да се качуваат по скала, да клечат на едно место притаени со муцката до земјата и да не мрдаат додека не добијат одобрение, да скокаат од покривите, да скокаат преку оган, да носат врзани пакетчиња динамит на мевот.

И како ќе бидат сфатени тие мои објаснувања од оние љубопитници, кои по правило малку им веруваат на туѓите зборови, а уште помалку можат да ја почувствуваат болката што ги измачува непознатите туѓинци кои којзнае од кои причини го сместиле својот живот толку далеку од нивните улици и прозорци а притоа и толку високо?

А зар не е вистина тоа, јас и мајка ми за луѓето од градот зарем не бевме туѓинци?

- Тро... троа пченичка... од стрништето.. клас по клас... зрно по зрно... ете... јас таму за да не ја колваат врапчњата...

Самиот страшливец и понижувачки услужлив, беше секогаш преполн со желба да ги измачува другите, да се чувствува како ловџија што гони и пука во беспомошно животно.

- Па тоа се два-три грста зрна што ги истрив од класјето во стрништето...

Ќе ти го дадам меновникот... - заплака таа, влечејќи го венчалниот прстен од прстот.

Не знам како е сега, добри мои, не знам како вие се однесувате и како ги сфаќате своите учители, но ние, убаво се сеќавам, секогаш сакавме да им подметнеме, да ги подлажеме, да ги надитриме, да забушиме; секогаш убедени дека учителите постојат само за да ги измачуваат децата, да им налеваат во главите некакви непотребни знаења, да им ја ограничуваат слободата.

Нив ги измачува, ги боли таа празнина, тие очајнички сакаат таа празнина да ја исполнат, ама и ужасно се плашат од стварноста која може да ја исполни празнината, затоа што стварноста ја доживуваат како стравична закана, како нешто што ќе го поништи нивното празно Јас.

Тие луѓе чекорат низ животот носејќи ја ужасната ледена пустош во градите, чекорат истоштени од доживувањето на таа ужасна празнотија, но во миговите кога ќе почувствуваат дека таму, наместо ледената пустош, може да има топлина и исполнетост, бегаат од она што може да ја донесе промената.

Јас сакав да му речам дека знам дека и во Париз веќе не ги лечат пациентите онака како што тој кажуваше, дека токму методите за кои децении пред тоа во Салптертијер ги вовел доктор Пинел сега тој самиот ги проповеда овде, ама сепак молчев и го слушав: “Кај нас ги лечиме пациентите низ разговор – со цел да дојдеме до тоа што ги измачува, разговараме со нив за она за што сакаат да зборуваат – тоа се, секако, будалаштини, ама на крајот од сите будалаштини ќе дојдат и до некои умни сознанија.

Не велам сите, но некои од нив ќе ја имаат среќата да се вратат во нормалноста.”