Во сојузничките војни, пак, против Турците, по победата над нив на Алинци, во есента 1912-та, прва во Потковицата навлезе српската војска.
„Потковица на смртта и надежта“
од Миле Неделкоски
(1986)
Еден ден тој им предложил на другарите ваков план: кога луѓето од островот ќе се нурнат во морското дно по школки, сите од бродот да сјурнат по куќите, да ги ограбат сé и веднаш со бродот да се изгубат во океанот.
„Дружината Братско стебло“
од Јован Стрезовски
(1967)
Карванџиите ги убиваа, водата ја испуштаа од мешините, храната ја поганеа, коњите и оружјето ги пленеа, а војската, иако горе, на Чауле, гладна и жедна, не смееше да се симне долу, во полето, и да ги ограбува чифлизите; нивните стопани, Турци, имаа власт и над војската.
„Потковица на смртта и надежта“
од Миле Неделкоски
(1986)
Ете тогаш, кога Потковицата беше завојувана од Србите, кога од страна на Началството постоеше заповед никој да не се добира до војниците, да не им прави услуги и да не прима услуги од нив, кога отворено се зборуваше дека божемните сојузници се полоши и од Туците и дека се токмат тие да ги заменат нив ( во Потковицата сеедно и сеедно пристигаа гласови од сите краишта на Македонија дека новите завојувачи ги прогонуваат и ги убиваат нашите учители и свештеници,дека ги ограбуваат и ги палат нашите села и светилишта) кога се изјаловија нивните надежи дека Македонија, по победата на Сојузниците над Турците, ќе добие своја автономија и ќе стане држава каква што станаа тие, Србија, Бугарија и Грција, кога сите беа обземени од очај дека ќе останат без татковина, при крајот на Првното србско, во летото 1915-та, се случи една од чупите Јанчески, Благуна Василичина, да се измами по еден од војниците сместени во поранешното училиште.
„Потковица на смртта и надежта“
од Миле Неделкоски
(1986)
На тој начин и овој табур напредуваше и ги зазеде селцата Манастир и Мелница, ги ограби, и кога дојде до Витолишта, го најде во него скопскиот бег со илјада души сила кој го правеше истото.
„Калеш Анѓа“
од Стале Попов
(1958)
Беше тоа наредникот Десимир Пенезиќ, наочит и единствен тој од сите други војници неупреклив со жителите на Потковицата.
„Потковица на смртта и надежта“
од Миле Неделкоски
(1986)