ДИГИТАЛЕН РЕЧНИК НА МАКЕДОНСКИОТ ЈАЗИК

Со судбината на историските личности, нивните индивидуални животни стории, писателот ја воспоставува нераскинливата врска со сопствениот народ, колективното егзистирање, што ќе рече оти како уметничко- естетска вредност романот е дело за една личност која во себе најубаво и најуверливо ги одразува и содржи сите народни идеали и се стреми кон општочовечките, униврзални димензии на егзистенцијата.

Како на тој предизвик одговара писателот Ванчо Николески?

Распространето е верувањето дека Бети Дејвис била големата садистка на платното, исто како што Џоан Крафорд била големата мазохистка на платното.

Всушност, „сентименталноста“ што често ѝ се товари на мелодрамата и која се смета за едно од нејзините обележја, на крајот на краиштата, не е ништо повеќе од склоност кон премногу изобилни нежност, достоинственост и почит на некакви нискосталешки луѓе кои (според елитата) не заслужуваат толку голема мера сериозна размисла, а кои ја добиваат од мелодрамата само затоа што мелодрамата ги одразува блиското идентификување на нејзината публика со таквата раја и силината на емоционалната внесеност на таквите гледачи во нивните животи. ‌Високиот степен на емоционална напнатост што мелодрамата го внесува во премрежињата на обичните луѓе, кој би им прилегал на врвните теми на трагедијата, но кој станува будалест кога ќе се наштима за да внесе горливо значење во животи што не го заслужуваат тоа, не може да не изнуди насмевка на лицата на општествено овластените.

Дури и да не е Дејвис нужно садист во голем број од нејзините улоги на платното, нејзините ликови честопати недвосмислено уживаат во победоносноста, во расфрлањето со моќ и со авторитет, во пркосот против општествените конвенции и во терањето по свое дури и, па и особено, по цена на туѓото страдање.

Општествениот живот досегнува длабоко во субјективитетот на поединецот.

Напротив, би се рекло.

За да му се спротивстави на тој притисок, Јошино сака да ни обрне внимание на „мрачната страна на асимилацијата“.

Но, не би се ни нафатил да му ја кажам на Кевин Авијанс – сјајниот афроамерикански изведувач кој во 2000 г. и во 2001 г. одржа две работилници на мојот предмет „Како да се биде геј“ – иако во 2006 г. веќе не беше во своите дваесетти години кога пред еден геј-бар во Ист Вилиџ му ја скршија вилицата пет-шестмина типови што го нападнаа урлајќи антигеј-навреди.

Каква тоа инаква слика за геј-културата ќе произлезеше?

Ако поимот „мелодрама“ сега станува погрден, тоа е затоа што очигледното сочувство што мелодрамата го внесува во судбината на обичните луѓе изгледа, барем од повластена гледна точка, дека е изместено, дека е облик на задоволување ниски страсти, дека е побудено исклучиво од недостојна, неоснована, пристрасна, сентиментална приврзаност кон инаку неисклучителни ликови.

Со такви средства, машката геј-култура добива одреден општествен и критички лост против оној вид хетеросексуална сентименталност чие полагање право на сериозност зависи од важноста да се биде стамен.307 Да се проѕрат таквите полагања право, да се разоткрие таа сериозност како поза, значи да се биде надмен од височина до која право на пристап може да ти даде само извесна повисока општествена положба – или, ако ја немаш, аристократство на вкусот. ‌Ако се чини дека геј-мажите си го потпираат опстанокот врз нагорната општествена подвижност, како што укажа Нил Бартлет – или ако машката геј-култура честопати изразува идентификување со повисоките сталежи или со гламурозноста, со убавината и со елитните културни практики и форми (како што е великата опера) кои изгледа дека ги исклучуваат масите – тоа не е затоа што геј-културата ги одразува интересите на некоја висока општествена каста, на мажи што ги уживаат повластиците на расната и на сталешката надмоќност и што и самите потекнуваат од повисоките сталежи.

Геј-луѓето сега можат да си излезат од плакарот, но во светот ќе напредуваат само ако се погрижат тие нивни нестандардни идентитети да не ѝ се натураат премногу живописно на совеста на стрејт-луѓето.

На пример, луѓето во нашето општество ги доживуваат генерациските борби меѓу мажите како трагични, барем потенцијално, додека чувствуваат дека генерациските борби меѓу жените не заслужуваат еднакво сериозно, односно сосема сериозно, размислување.

Вака, станува невозможно да се конкретизираат и да се анализираат и оние вистини што стереотипите ги одразуваат.

Сигурно, смешни се кога ќе се споредат со маките на Ифигенија, на Федра и на Хамлет (иако Шекспировата трагедија секогаш според темите и домашните преокупации е поблиску до грижите на буржоазијата, поради што е полесно да се приспособи кон потребите на некоја современа народска публика).305 Бегањето со погрешен маж можеби ќе излезе погубно за Клариса кај Семјуел Ричардсон, но последиците не се баш вселенски: нема тие баш толку да го потресат светот како последиците од Парисовото заведување на Елена – со други зборови, „урнат ѕид, спален кров и кула / И Агамемнон мртов“.306 Кога се гледа од повисоката положба на општествената елита, средносталешката трагедија е само мелодрама.

Човек мора да има камено срце, како што рекол Оскар Вајлд, за да чита за смртта на малечката Нел без да се изнасмее. ‌Сега можеме да видиме како злогласно надмениот однос на машката геј-култура, нејзиното повремено идентификување со аристократијата и исходниот обичај да се смее на ситуации што им се ужасни и трагични на средните сталежи, имаат јасна и важна стратешка улога.

Веќе разгледавме некои примери за основните интуиции или за субјективните вистини кои, иако длабоко се чувствуваат, не ни ги одразуваат биолошките природи и психолошките премрежиња, туку општествениот поредок на нашиот свет и вредностите што се поврзани со него.

Тоа верување ги одразува карактерните типови што и двете глумици ги играле извонредно, особено во втората половина на своите кариери, а делумно зависи и од спектакуларната поделба на улогите во единствениот филм во кој играле една наспроти друга, во Што стана со Бејби Џејн? (1962 година), каде што Бети Дејвис дури и ја заточува Џоан Крафорд, буквално ја држи врзана и ѝ тутка крпа во устата.

Културите не постојат независно од луѓето што ги создаваат: нив ги обликува општествениот живот на човечките заедници, а облиците што ги добиваат ги одразуваат локалните, особени, материјални ситуации што ги предизвикуваат.

Аристократите се смеат на околности што ѝ се ужасни и трагични на буржоазијата.

Промовирањето на геј-идентитетите за сметка на геј-субјективитетите можело полесно да се толерира во 1980-тите и во 1990-тите години, кога изгледало дека таа заштитна тенденција ги одразува најитните потреби во една катастрофална политичка состојба. ‌Со подемот на Новата десница, со сѐ поголемиот пустош од ХИВ/сидата, одново помодната хомофобија побудена од моралната паника поради епидемијата, а и поради неуспехот на повеќето влади делотворно да одговорат на медицинската катастрофа што им ги погаѓаше граѓаните, геј-движењето имаше разбирлив импулс да настојува да опстанеме како луѓе, да се одбраниме како припадници на група изложена на огромен колективен ризик.

Предметот ги одразуваше моите истражувачки интересирања.

Тој ги обликува нештата што ни изгледаат како длабоки, трајни интуиции за светот и за нас самите.

Тврди дека кога жените и малцинствата одбранбено си ги смекнуваат различностите, подлегнуваат пред „покривателните барања“ што едноставно ги одразуваат постојните стварности на расизмот, на сексизмот и на хомофобијата.