ДИГИТАЛЕН РЕЧНИК НА МАКЕДОНСКИОТ ЈАЗИК

Модерните примитивци како да се обидуваат да докажат дека стварноста постои, дури и ако не е медиски посредувана.

Иако некому може да му попречи дословноста на постапките на театарската дружина на Атхеѕ (нема никакво фингирање, дури и клистирањето или употребата на вибратор со две глави се изведуваат автентично), не треба да се заборават поттиците и причините што Атхеѕ го наведуваат да создава таков вид уметност.

Судот ќе постапи според тужбата и кога тужителот не го навел правниот основ на тужбеното барање, а ако тужителот го навел правниот основ, судот не е врзан за него (чл. 176, ст.1-3 од ЗПП).

Впрочем, тие со својата манифестирана бесчувствителност, со својата пасивност и со својот шематизиран и извештачен правен пристап, потајно и се залагаат за оваа status quo позиција – оти најчесто „тие ги одбираат овие професии не со цел да им помогнат на другите, туку да се збогатат“ (Ганди).

7 И за крај на оваа искрена, добронамерна и етичка критика на плиткоста, возгордеаноста без покритие и карактерната расипаност на судиите, би го навеле брилијантниот пасус на Б.Паскал, 7.  An Historical Introduction to Western Constitutional Law – 1995, во превод на македонски како: Историски вовед во Западното уставно право; Табернакул; Скопје, 2010; стр. 93 и 95.

Кога составот на судот или правото на изјавување ревизија зависи од вредноста на предметот на спорот, а предмет на тужбеното барање не е пари- чен износ, тужителот е должен во тужбата да ја назначи вредноста на предметот на спорот.

Ете затоа, алчните судии, но и адвокатите – коишто, според зборовите на Махатма Ганди, се нивните „први братучеди“ и кои „попрво би ја продлабочиле кавгата, отколку што би ја решиле“, воопшто не ни гледаат работите да ги направат поразлични од она што сè.

Архивскиот број под кој е заведен предметот во Основниот суд Велес е: П.бр. 62/08.

Но, правото на паричен надоместок, иако тој плаќал за тоа додека бил во работен однос (!?), не може да оствари невработено лице на кое работниот однос му престанал поради: (а) давање писмена изјава на работникот дека сака да му престане работниот однос, освен ако таквата изјава е дадена поради промена на местото на живеење на брачниот другар или склучување на брак; (б) спогодбено престанување на работниот однос; (в) остварува права од работен однос спротивно на закон; (г) престанок на работен однос по сила на закон, освен во случај на престанок на правното лице поради стечај; (д) неоправдано изостанување од работа последовно три работни дена или пет работни дена со прекин во текот на една година; (ѓ) престанокот на работниот однос со отказ од страна на работодавецот за кршење на работната дисциплина или неисполнување на обврските утврдени со закон, колективен договор и договор за работа; (е) одбивање да работи на работи на кои е распореден во согласност со закон; (ж) одбивање да биде преземан со спогодба кај друг работодавец во согласност со закон; (з) одбивање обука, преквалификација или доквалификација за друго работно место кај ист или друг работодавец, што му се обезбедува во согласност со закон; (ѕ) губење на работната способност согласно со прописите за ПИО; (и) исполнување услови за остварување право на пензија (чл. 67, ЗВОСН – неофицијален ПТ). 107

3.  Тој што со намера за себе или за друг да прибави противправна имотна корист ќе доведе некого во заблуда со лажно прикажување или со прикривање факти или ќе го држи во заблуда и со тоа ќе го наведе да стори или да не стори нешто на штета на својот или туѓ имот – ќе се казни со парична казна или со затвор до три години.

2.  Должникот може да го пребие побарувањето што го има спрема својот доверител со она што овој го побарува од него, ако двете побарувања гласат на пари или други заменливи предмети од ист род и ист квалитет и ако двете се стасани (чл. 325, ЗОО).

4.  Ако работодавачот го откажува договорот за вработување, е должен да го наведе основот за отказот, утврден со закон, колективен договор и акт на работодавачот и да ја докаже основаноста на причината која го оправдува отказот (чл. 72, ЗРО).

Итрина да стане што подопадлива: итрина да му го привлече вниманието на мажот; итрина да го наведе секогаш будалиот маж да ѝ се обрати; итрина да му помогне кога и каде да се најдат; итрина заеднички да се ослободуваат од срамот што еден пред друг се соблекуваат...

Како што одбележавме и порано, изгледа дека Витгенштајн на интенционализмот му го припишува заклучокот дека разбирањето на правилото во некоја смисла би морало да биде инфинитарно по карактер, така што сите можни апликации на правилото на некој начин се присутни кај оној кој го следи правилото кога ги сфаќа неговите барања; и ова е она што Витгенштајн го наведува на платонистичка интерпретација на гледиштето, бидејќи тој сугерира дека некој го сознава правилото на сличен начин како што и шините бесконечно продолжуваат во иднината, па според тоа се однапред и независно фиксирани.

Во овој поглед, обете гледишта се всушност едно.

Но она што не е во ред кај овие сугестии е претпоставката дека аргументот за приватниот јазик имплицира дека не може да постои ништо како привилегирано препознавање во „прво лице” на диктатите на нечие разбирање на еден израз. okno.mk | Margina #15-16 [1995] 65 Од фактот дека владеењето со некој израз може да се научи единствено во јавен амбиент, и дека неговата исправна употреба треба да биде контролирана од јавни проверки, не следува ништо што би се однесувало на невозможноста од разбирање на еден израз, на тој начин стекнат и контролиран, кој се состои во некоја когнитивна состојба на оној кој го употребува.

Загриженоста која Витгенштајн го наведува да тврди дека поседувањето на когнитивни состојби во „прво лице” е неконзистентна со ограничувањата на заедницата во поглед на нивното стекнување и коректната употреба, е иста со онаа која понапред ја идентификувавме во врска со платонизмот.

Тој, претпоставувам, во главата веќе го склопувал својот текст, а јас ги претресував своите реминисценции обидувајќи се да сфатам што го наведе да го употреби оној збор.

Ова, за сега е најблизу до некое таканаречено „објективно” тврдење, што би можеле да го наведеме. okno.mk | Margina #22 [1995] 35

Митра сака да го наведе Трајко на слизгавица и му вели: — Море ми, не правиме лошо едниот од нас да одиме да му го топлиме грбот ноќеска, токо којзнае да не му дајме пак некоа живина, оти не сме преслечени брго.

- Ги печатите битолските кадиски сиџили во трет том, без да го наведете Татковото име, ниту како преведувач ниту како приредувач...

Во FALLS тој го наведува, како енциклопедиски податок, случајот со (измислениот) сликар Капичи, кој “на своите ученици им дал да ископираат една слика.

Доколку се работи за работно место со посебни овластувања, работодавачот тоа треба да го наведе во јавниот оглас (чл. 3 од ЗИДЗРО/ фев.13).

Трагичната нужност да се прифати, наместо да се отфрли, неминовниот расчекор помеѓу чувството и неговото изразување ја дава поентата на прекорот што Ајант му го изрекува на Ахила во Деветтата песна од Илијадата.

Сигурно онаму има, си мислев, многумина геј-мажи кои своевремено биле прави, родово типични момци земјоделци...

Сето тоа ме наведе да се запрашам: Ако од стрејт-мажите се разликуваме само по сексуалната ориентација, а не на некој друг суштински начин, зошто ja откривам оваа претежност на геј-мажи што биле видливо настрани уште од детството, обично со години пред да им започне сексуалниот живот? (ix–x) Ваквото размислување го наведува Фелоуса на заклучокот дека „гејството подразбира многу повеќе од само сексуални партнери и практики“ (262).

Тогаш, кога најпосле сфатив дека тоа што го гледам е можеби одлика на геј-детството, ме заинтересира овој тренд на родова нетипичност...

Некој таков расчекор помеѓу чувството и неговиот израз, ако не се препознае иронично, создава трагична возвишеност што се лепи за главните наративи за машкиот генерациски судир во европската култура.

Тој благонаклонето цитира една забелешка што Џон Клам ја изнесува на почетокот од својата книга за музичкиот театар и машката геј-култура – „Според мене, суштествувањето како геј има исто толку врска со посветеноста кон некои видови култура, колку што има врска со моите сексуални настроенија“ – навидум прифаќајќи го благо отфрлачкиот и леко омаловажувачки став кон сексот што провејува во Кламовата употреба на старинскиот збор ‘настроение’ кога зборува за хомосексуалниот избор на предметот.334 За Фелоуса, „геј“ не е синоним со „хомосексуалец“ и никако не треба да се сведува на тоа (13).335 ‌Онака заинтересиран за „некои од особените димензии на машките геј-животи кои ја надминуваат сексуалноста сама по себе“ (x), за „несексуалните димензии на природата на геј-мажите“ (243), Фелоус доследно ја ублажува важноста на сексуалноста, сметајќи ја за едно од „најнесуштествените нешта“ според кои геј-мажите се разликуваат од стрејт-мажите – односно, ја смета само за знак на подлабока разлика, која мора да има врска со особеноста на „геј-сензибилитетот“, сфатен како „суштественa страна на човечката природа“ (262).

Во Хомеровата Илијада, на пример, кога Агамемнон го навредува Ахила лишувајќи го од воената пленица, токму Ахиловото одрекување на секаква возможност да го преведе сопственото чувство на лична болка и јавна повреда во соодветен општествен израз го наведува на трагичната одлука подоцна да ја одбие Агамемноновата понуда за надомест – и, заедно со неа, валидноста на сите симболични општествени форми.

Би се рекло дури и дека она што ја прави страста велика, она што ги преувеличува емоциите од кои се состои, е токму свеста дека е невозможно тие да се искажат транспарентно – и следователната потреба да се најде начин да им се даде лик што ќе ги задоволи критериумите за претставување што ги налага нивната великост.

Мислев како да го наведам разговорот на жената што дојде со тетка Рајна, но ништо не ми доаѓаше на памет.

Ако печатениот хаос околу мојот кревет означува било што од ова што го наведов, претпоставувам дека заслужува да му се простат неколку утрински сопнувања. Katie Lynes, Canadian Forum илустрација: Џон Викс 80 Margina #1 [1994] | okno.mk

- ме праша тој.

За да се извлечам, јас го наведов првото што ми падна напамет и реков: - Јас сум болен.

Ние го наведовме ова за да се увери читателот сам дека било сосема неопходно вака да се случи и дека никако не било можно да му се даде друго име.

Анализата на овие три псевдоними може да се покаже како мошне корисна.

Артуро Шварц Marcel Duchamp alias Rrose Selavy alias Marchand du Sel alias Belle Haleine Rrose Selavy Duchamp-овиот опис на околностите што го наведоа да го скова овој псевдоним и да додаде уште едно “р” во Rose, веќе е познат, и тие околности овде не се од особена важност.

Татко не сакаше да го наведува својот пријател да ги отвора длабоките рани во душата од кодошкото време на Голи Оток, но тоа беше за него и еден вид исцелување на големата болка пред верниот пријател во животот: Во животот засекогаш се уверив од искуството на Голи Оток дека нема поголем човеков грев од кодошењето.

Повторно ќе ви го наведам Ортега и Гасет, кај нас долго забранет мислител: „Национализмот секогаш е поттик во спротивна насока од начелото што ја создава нацијата.

Четири години подоцна, со четвртата измена на ЗРО (2005), од октомври 2009, пак се интервенираше и во овој сегмент – па во членот кој предвидуваше објавување на слободните работни места од страна на работодавачот, се изврши прецизирање дека, покрај другото, во јавниот оглас треба да го наведе и рокот во кој, по истекот на рокот за пријавување, ќе се изврши изборот – доколку, се разбира, со друг закон поинаку не е определено (чл. 3, ЗИДЗРО/окт.09).

Под следните услови: Наведи извор — Морате да го наведете изворот на ист начин како што тоа го направил авторот или давателот на лиценцата (но не на начин кој би сугерирал дека тие ве поддржуваат вас или вашето дело).

Кај старите калуѓерот разбра дека бунтовниците се готови да ја издржат опсадата и цела година, но бабата се испушти и го наведе на една пакосна мисла: – Ако не им ја секнат водата – рече таа – ќе можат и две години да издржат.

Навистина живот ќе проживееме во Мариово како старите некогаш. – Ке си имаме уште многу расправии со тие горјани, туку нели ги налегнавме овие – и покажаа со главата назад кон врзаните – другите ќе го наведат грбот да ги јавнеме. A и кадијата нека е жив.

На Крсте му текна: го доведе магарето, го наведе под Ристета и го потпре неговиот грб.

Бино се одушеви кога виде оти го наведе Дима на лизгавица и почна да му диктира: — Е, ајде да ми напишеш со грчки букви воа: „Блаже купи од Трпка скапо шес овчки кожи".

Кога можеше да зборува со отец Арсенија, гледаше да го наведе да му го раскажува неговиот живот, кој во ништо не се разликувзше од Сталевиот.

И целата историја на психоанализата се занимава со разоткривање на механизмите што го наведуваат поединецот кон патот на автодеструкција.

Како пример Лакан го наведува случајот на своето сопствено куче, Justine, според името на новелата на Маркиз де Сад.

А на лицата на луѓето стуткани во колата имаше нешто што го наведе на длабок молк.

Луѓето со најнеприфатливи гледишта најчесто се најотпорни на обидите да ги промениме.

Изгледа дека техниките на интерперсонална манипулација, контрола и моќ не го наведуваат несреќниот да биде среќен, депримираниот да биде радосен, избезумениот да биде смирен, дезориентираниот да биде ориентиран, конфузниот да биде јасен, заведениот да ги отфрли неприфатливите и да ги усвои прифатливите гледишта. Margina #21 [1995] | okno.mk 51

- Ех, -присторе дедо Бошко уплашен дека овој сака да го наведе на зло.

Во тек се силовити разградби, се случуваат, не чекајќи да се доврши филозофско- теориското расчленување на сето што го наведов - тоа е нужно но бесконечно, а читањето овозможено од таквите пукнатини никогаш нема да го наткрие настанот; тоа во него допрва се заплеткува, запишано е во него. okno.mk | Margina #11-12 [1994] 41 4Во каков однос се критиката и разградбата? 4Поимот критика, а сметам дека од него не треба да се отстапува, има сопствена историја и претпоставки за кои исто така е потребна една деконструктивна анализа.

Се обидов по нешто да кажам за таа апориска нужда во текстот De l’esprit (За духот) и во L’autre cap (Друг курс) во врска со Европа. 4Дали би можеле да речеме дека техниките со кои се служите при читањето и пишувањето ја претставуваат деконструкцијата? 4Повеќе би рекол дека станува збор за една од нејзините форми или очитувања.

Тоа го наведува Кристоф да тврди дека frontier не е крајот, туку всушност почетокот на државата.

в) Како клучен еколошки проблем во Кочани претседателот го наведе проблемот за квалитетна вода за пиење, за што повеќе може да се разбере во Водостопанството „Брегалница“.

Тогаш Дејвис истакнал дека „нашата прва, единствена и главна должност е да ги победиме Хитлер и неговите сојузници, а сите други работи мора да бидат потиснати за остварување на таа цел.

Кон ова се придружил и Влавијанос, кој го истакнал грчкиот пример на соработка меѓу ЕЛАС и Владата во емиграција.

Како пример ќе го наведеме разговорот на Елмер Дејвис (претставник на Уредот за воени информации) и Ален Крестон (директор на Уредот за странски јазици) со претставниците на српските и хрватските иселенички групи, одржан на 18 септември 1942.

Во поткрепа на тоа тој сметал дека би требало уште веднаш да се започне со практична акција, а како пример го навел ослободителното движење во Југославија, во кое биле вклучени комунисти и некомунисти.

Бидејќи тоа е така, нема потреба да се настапува во дуалистичките одредби за успешно или промашено, за убаво или “грдо”, за добро или зло, туку едноставно треба да се продолжи “не прашувајќи се”, да го наведам Мајстер Екарт, “дали сум во право или правам нешто погрешно”.

Дерида го наведува Бенјамин на следниов начин: Бидејќи, исто како што фрагментите на амфората, доколку некој може да ја реконструира целината, мора да се поклопуваат до најситни детали, но не се неидентични, така преводот, наместо да се приближува до значењето на оригиналот, попрво, со љубов во полна живост, го пренесува во сопствениот јазик модусот на интенција на оригиналот: на тој начин, така како што остатоците се препознаваат како фрагменти на иста амфора, оригиналот и преводот се препознаваат како фрагменти на еден поопфатен јазик.

Демократијата овозможи сите да имаат слободен пристап до културата.

Некои одат дури толку далеку што занесено говорат за некакво субверзивно, герилско делување на публиката, иако воедно признаваат дека на капитализмот од страна на популарната култура, што веќе заради комерцијалната насоченост избегнува секаква радикалност, не му се заканува некаква голема опасност.

Тука можеме да се согласиме со Pascal Bruckner, којшто аргументирано (со набројување на големи историски грозотии, направени под маска на висока култивираност) го застапува мислењето дека врската меѓу културата и моралот никако не е сама по себе разбирлива, дека е илузорно развојот Margina #32-33 [1996] | okno.mk 101 на слободата да се условува со образованието и дека на пример читањето романи сѐ уште не нѐ прави потолерантни. 1 Finkielkraut спаѓа меѓу оние критичари на популарната култура (и како што му прилега на еден филозоф, критичар на духот на времето, воопшто), што нѐ восхитуваат со блескав, изострен стил и богата ерудиција (треба да се признае дека во тој поглед противниците на популарната култура честопати ги надминуваат поборниците), но и покрај тоа не можат сосема да нѐ убедат со своите судови. Finkielkraut се обраќа токму на оние што за мизерната состојба на современата културна, политичка и општествена сцена не наоѓаат убави зборови и при тоа никогаш не забораваат да го наведат единствениот виновник: популарната култура во сите појавни облици (би можеле да речеме дека тука се среќаваме со своевидна форма на нетолеранција!).

Најверојатно можеме да очекуваме дека во иднина критиката на популарната култура ќе се обиде да ги надмине двете крајности и ќе ги спои политичката економија со анализата на текстот на публиката. okno.mk | Margina #32-33 [1996] 108

Според мислењето на Finkielkraut живееме во време на feeling, на општа ревитализација на вредностите и отстранување на разликите.

Како моќен доказ за тврдењето дека на крајот луѓето се оние што одлучуваат кои културни артефакти ќе ги изберат меѓу понудениот репертоар, често го наведуваат податокот дека и покрај екстензивното огласување на пазарот пропаѓа 80 до 90 отсто од новите плочи и филмови.