Но, по пат, изгледа, изумив да спомнам дека барајќи го проклетиот влез на зградата, каде придавката „проклет” има многу повеќе од само доопишувачка епитетна вредност, размислував за човекот кој беше толку музички талентиран што не можеше да го издржи притисокот и товарот на славата, па реши да се повлече во манастир и целата своја неродена музика, сиот талент што Бог толку дарежливо му го беше доделил, реши да му го врти нему.
„Вител во Витлеем“
од Марта Маркоска
(2010)
И тврдините, црквите, манастирите и старите - дотраени куќи наоколу, обвиени и оживеани од бројните приказни и легенди за едно бурно минато, секој час раскриваа пред неговите очи нови облици - сѐ побогати и почудесни...
„Бојана и прстенот“
од Иван Точко
(1959)
Рече дека е од Псодери и дека е чувар на манастирот и конаците.
„На пат со времето“
од Петре Наковски
(2010)
Една година, патот ме нанесе во Земјата на Пресветата Богородица: Света Гора, Атонската Гора, меѓу безбројните манастири и богомолни места.
„Захариј и други раскази“
од Михаил Ренџов
(2004)
Кога наближив кон една долина криена меѓу плодови од лимони, грозје, портокали и смокви, кога го здогледав морето и кога застанав на брегот, почуден си реков: „Господе, како да сум бил тука, како да сум живеел тука на овој брег, до оваа стена и пештерата издлабена во неа, до манастирот и кипарисите извишени крај него, до параклисот од левата страна, полеан со молитвите на калуѓерите кои со запалени свеќи влегуваа и излегуваа од него, помазан од звукот на камбаната и клепалата.
„Захариј и други раскази“
од Михаил Ренџов
(2004)
Кога на султанот му стасале на сто златни тепсии сто востанички глави добро заштитени со сол како подарок од пашата Лобуд и како крвав абер за најновата победа на Отоманијата, калуѓерот свечено го вовел улавиот во зафрлен манастир и со благослов го преоблекол во мантија, заедно да им служат на светците, да ги окопуваат лозјата и пченките и да ги пасат козите.
„Тврдоглави“
од Славко Јаневски
(1990)
Во тој бој загинал дедо му на Првославец и паднале жртви десетина од карванот, маскари и борци на тогашниот скопски бег Муследин.
„Тврдоглави“
од Славко Јаневски
(1990)
Од арамиите се спасил само еден. Отишол во некој манастир и, за спас на душата, братски му оставил на игуменот торба злато, да го топат и да леат олтарски двери на кој ќе може да се види историјата на светот...
„Тврдоглави“
од Славко Јаневски
(1990)
Се смилостивил калуѓерот и го качил пет-пари-човечето на својата магарица.
„Тврдоглави“
од Славко Јаневски
(1990)
Ноќе, кога најмалку знаел што се случува со него, кога и срцето и мозокот речиси му биле под клуч на чинки, станувал од колибата зад манастирот и се шлаел со нечујност на сенка меѓу сенки без да знае каде оди и зошто.
„Тврдоглави“
од Славко Јаневски
(1990)
- Ќе испиеме, рекол гласно Онисифор Проказник. - Но најпрвин оставете нѐ да клечиме во манастиров и да се молиме за нашите мртви.
„Тврдоглави“
од Славко Јаневски
(1990)
Некој сакал да се ослободи и од последните сомневања: - Зошто ти, оче Панделиј, се вртеше како во велјасаботна ноќ околу куќата на Фиданка Кукникова ако си постел тринаесет години и ако не ти се пријало бело мевце?
„Тврдоглави“
од Славко Јаневски
(1990)
- Гром ќе удри во манастирот и ќе нè сотре со оган. Фиданка Кукникова има жив маж, тоа го знаете.
„Тврдоглави“
од Славко Јаневски
(1990)
- Оној што им бил покорен на нашиве закони не пцовисал за сомун во Лесново и не се жбиравел гладен.
„Тврдоглави“
од Славко Јаневски
(1990)
- Не можам, се бранел попот и ги вртел кон нив дланките како да сакал да ги одбие од себе.
„Тврдоглави“
од Славко Јаневски
(1990)
Попот сврте кон манастирот и тогаш пак се сетив на отец Висарион. Кога клоцаше како обеспрашена пеперуга.
„Пиреј“
од Петре М. Андреевски
(1983)
Татко после нѐ глави кај калуѓерите од манастирот и си замина пак во Преку.
„Пиреј“
од Петре М. Андреевски
(1983)
Секој гледаше да даде што може повеќе на манастирот и со тоа да добие милост и за себе и за своите блиски, та дури и арамијата Катар Ќаа му приложи на свети Илија седумдесет лири да го чува од вариите и потерите што го бркаа, со кои пари дедот Стале му го плати зографисувањето на Аврама Дичов од Тресонче.
„Крпен живот“
од Стале Попов
(1953)
Но кога си помисли на поповскиот живот, на сите оние облаги што ги уживаа поповите, тагата го остави и во душата сети леснина и така радосен си дојде на манастирот и му ја предаде иконата на дедот Сталета со изјава дека не мисли веќе да се главува кај него.
„Крпен живот“
од Стале Попов
(1953)
Сите веќили од селата располагаа со собраните дарови за манастирот и даваа по нешто во општата Сталева ќесија, а таа од ден на ден се полнеше.
„Крпен живот“
од Стале Попов
(1953)
Неговото одолжување, небарање пари, неспремање за на пат, му падна в очи на манастирскиот настојател по чифличките работи од Зографскиот манастир и еден ден го запраша Сталета: — Белким сакаш, бре момче, да останеш овде на работа зимава?
„Крпен живот“
од Стале Попов
(1953)
Се изградиле нови конаци, чардаци, воденици, амбари за жито, казани за печење ракија, фурни за печење леб за манастирските монаси и многубројните измеќари, гости и сиромаси кои секојдневно доаѓале во манастирот и на кои бесплатно им се давало јадење; околу манастирот се изградиле и посебни конаци на богати верници христијани и муслимани кои повремено доаѓале во манастирот или останувале на панаѓурите кои се правеле кога славел манастирот и кои траеле по неколку дена; засадени биле нови лозја, а се зголемил добитокот со нови грла: овци, телиња, коњи, крави, волови, скопаци.
„Злодобро“
од Јован Стрезовски
(1990)
Некои веднаш избегаа од манастирот и фатија дома. Меѓу нив и Наќо.
„Злодобро“
од Јован Стрезовски
(1990)
Постојаното ѕвонење на камбаната, ги возбудуваше и птиците кои кружеа над манастирот и кричеа, ги возбудуваше и пауните во дворот кои постојано испуштаа гласови, силни, пискливи; и добитокот рикаше во шталите, блееја овците - се чинеше секоја живинка се радува.
„Злодобро“
од Јован Стрезовски
(1990)
И езерото зафатено од некоја возбуда, се креваше, се разбрануваше, ја заплускуваше карпата под манастирот и се разлеваше екот како пукање на салви.
„Злодобро“
од Јован Стрезовски
(1990)
Имотот што го имал во Езерец му го подарил на манастирот и тогај нашол мир: не сонувал повеќе пожари и не скокал во сонот.
„Злодобро“
од Јован Стрезовски
(1990)
Малечките бранчиња на езерото ја заплускуваа карпата на која лежи манастирот и се слушаше нивниот тих одзвук како чукање на часовник, како чукање на срцето од свети Наум.
„Злодобро“
од Јован Стрезовски
(1990)
Си летнал од манастирот и си ошол пак на село.
„Силјан штркот“
од Марко Цепенков
(1900)
И отишла у девическиј монастир и живеала богоугодно и се преселила ко благодетелиици своеј.
„Избор“
од Јоаким Крчовски
(1814)
За еден роденден од баба и дедо, добив книга - Манастири и фрески во Македонија.
„Тополите на крајот од дедовата ливада“
од Бистрица Миркуловска
(2001)