ДИГИТАЛЕН РЕЧНИК НА МАКЕДОНСКИОТ ЈАЗИК

Никодин занемен, само ја менуваше бојата на лицето, огнениот бесен поглед упатен кон Светлана сам за себе кажуваше многу.

Со поглед упатен кон родната куќа во Поградец, која станала седиште на партиската власт, на брегот на Охридското Езеро, тој ја заборава сегашноста, за да се препушти да го завлече „егзалтирачката фуга на меморијата.”

А.А. категорично говореше со поглед упатен и кон Х.Х.

Кога Андон, Лилица и Азра излегоа од ресторанот го забележаа Авни како со широки гестови на рацете под врбата му расправа нешто на Таки кој седеше на масата со весници речиси неподвижен, со поглед упатен кон другата страна на реката, оставајќи впечаток на незаинтересираност за она што му се кажуваше.

Не стој со тој поглед упатен кон мене – ibi patria ubi bene Признај го тоа патриотско чувство...

Нивните дисхармонични крици, кога ловот е завршен, и големите туни се предадени на смртта, се претвараа во некаква песна на победата, во еден хор на лудило, во една химна на апсурдот, со погледи упатени кон небото, во знак на благодарност кон овој дар од небото.

Сакаа овие педесетина силни и добро обучени ловци на туни, на чело со нивниот капетан Монги да покажат дека се јунаци на денот.

Оној нејзин поглед упатен кон хоризонтот надвор од сликата можеби е поглед во некоја друга реалност, таму каде што сѐ е сочувано, и каде што сѐ што било, сѐ што е и сѐ што ќе биде, ја добива својата вистинска смисла.

Потоа гледавме во „Распетието“, во лицето на Исус на кое има само помирување со ужасот, во лицето на неговата мајка полно со ужасен очај.

Таа болка се спуштила и на усните на детето, и на гестот на неговите раце – едната ја ставило високо на градите, над срцето, а со прстињата од другата се држи за палецот на мајка си, и како да покажува со показалецот надолу.

Оној нејзин поглед упатен кон хоризонтот надвор од сликата можеби е поглед во некоја друга реалност, таму каде што сѐ е сочувано, и каде што сѐ што било, сѐ што е и сѐ што ќе биде, ја добива својата вистинска смисла.

На ликот на детето трепереше тага – полузатворените очи не гледаа со поглед на дете, туку на некој кој видел многу повеќе од детство: тоа беше поглед упатен не пред себе, туку кон некоја голема болка, кон некој страотен губиток – како тоа дете да ја насетуваше својата судбина, и разделбата со онаа која во тој миг толку мирно и заштитнички стои зад него, и која, многу години подоцна, покрај крстот, и самата ќе биде во очај, затоа што ништо нема да може да стори против разделбата и против губитокот.

Повторно, по толку години, се сретнав со онаа тага на ликот на детето – полузатворените очи кои не гледаа со поглед на дете, туку на некој кој видел многу повеќе од детство: тоа е поглед упатен не пред себе, туку кон некоја голема болка, кон некој страотен губиток – како тоа дете да ја насетува својата судбина, и разделбата со онаа која во тој миг толку мирно и заштитнички стои зад него, и која, многу години подоцна, покрај крстот, и самата ќе биде во очај, затоа што ништо нема да може да стори против разделбата и против губитокот.

Таа болка се спуштила и на усните на детето, и на гестот на неговите раце – едната ја ставило високо на градите, над срцето, а со прстињата од другата се држи за палецот на мајка си, и како да покажува со показалецот надолу.

„Еве, ова го очекуваат луѓето од религијата – ваква родителска заштита,“ рече Зигмунд, покажувајќи кон сликата.

Тетка небаре ја следеше внатрешната линија на моето љубопитство, на времето разделно, па продолжи: - Една вечер пред заминувањето, стариот прилепски кадија му ја отворил до дно душата на татко ми крај чашката ракија и погледот упатен кон сините езерски далнини: „Пријателе мил, дојден сум да се збогувам со тебе, со Езерото.