ДИГИТАЛЕН РЕЧНИК НА МАКЕДОНСКИОТ ЈАЗИК

Станува и почнува да вришти. Од устата му шика крв.

Грета станува од столчето и половината од јазикот на Среќко ја исплукува во чинијата на соседната маса каде што седи една отмена дама со нејзините две деца.

Посебно првата половина од единаесетте метри“, ми вели.

Некогаш, пишуваше тој, половината од нивите, шумите, говедата и овците во Маказар, биле на родот Поцо, но подоцна семејството, или семејствата, осиромашиле, а по Втората војна и тоа што останало, било земено од државата како некој неправедно создаден вишок, кулучко богатство.

Сопственикот ни наплати само половина од цената - затоа, што не го изедовме!

Половината од „Халите“ се веќе урнати и се преселени во други слични многу помодерни постојки.

Половината од тие 400 иљади невработени се од машкиот пол, а 80 проценти од нив може сесрдно да дадат придонес во донација на таа течност за која нашата држава издвојува толку високи суми.

Пола од новинарите во холот му се упикуваа во шупак на лидерот од опозицијата.

Ги приграби жените како две половинки од една лубеница и продолжи да им го толкува она што му го предложи на докторот како споредба на кураторот со карбуратор.

Покрај куќарката, на горната страна, имаше едно фурниште колку половина од куќарката, со покривот пропаднат внатре, целото обраснато во скреби во коишто живееше најдолгиот и најдебел смок што воопшто некој брезничанец во својот живот го имаше видено.

Ако не му текне пред тоа на Максима него и Васила Митрески да ги испрати кај делениците во Битола со полна кола јагниња, за тие половината од нив да ги препратат кај другите деленици, во Солун.

Но во замена за тоа, покрај со воени давачки (носителот на титулата спахија да учествува во воени походи, плус да опремуваат еден војнички шатор, двајца коњаници и тројца пешооди) ги обврза и половината од приходите на Потковицата, во вредност од 94.000 акчиња годишно, нему да му ја даваат.

Очите твои се гулабови под твојот превез; косата ти е стадо кози, кога слегуваат од Галафската гора; забите твои – како стадо истрижени овци, кога излегуваат од капење, од кои секоја има по две јагниња и јалова нема ниедна; усните твои – како алова панделка, а устата твоја слаткоречива, со јаготки на лицето како половинки од калинка; вратот ти е како кулата Давидова, изградена за оружје: на неа висат илјадници штитови – сѐ штитови на јунаци; градите ти се како близначиња од млада срна, кои пасат меѓу кринови; Таа: дојди мил мој, да излеземе во полето, да преноќеваме по селата; утре рано ќе појдеме во лозјата, да видиме дали потерала лозата, дали се отвориле пупките, процутеле ли калинките; таму ќе те опсипам со милувања; Тој: О, колку се убави нозете твои во сандали, ќерко знаменита!

Во лединката легната под едно голо карпесто ритче, обрасната со папрат под чија сенка зреат шумски јаготки, најдов големо парче од авионска бомба и половина од минофрчка граната.

Имаше во тој негов поглед и морална поткрепа и заштита и радост и гордост...и пак во таа сала во која скоро половина од присутните беа мајки, ја барав, ми недостасуваше мама...

Или можеби времето застанало и песокта во часовникот ќе застане, ни ваму ни таму, а тасовите на вагата во својата рамнотежа покажуваат дека веќе сѐ е сеедно и нема значење, а ѕвоното нема зошто да удри.

Половина од песокта во песочниот часовник е истечена, тасовите на вагата мируваат, мирува и ѕвоното, иако во секој миг може да го удри последниот час.

Тој знаеше дека половина од членовите на неговата партија беа против одлуката да се влезе во широка коалиција и бараа од него да ја остави власта да пропадне сама.

Не бил фанариот, се колнел, не веќе распоп ами побратим или брат на светиот Гаврил Лесновски, дека во манастирот пеел на јазик на кој го научил да пее калуѓерот што го нашол по борбите со аскерот на пашата Лобуд, како што го научил да копа и да јаде половина од она што можел да изеде негов врсник, парче поскура, неколку маслинки и капка вино.

Трогнатиот отец Панделиј, последниот жив јунак од битките во Негуш, од ракијата дури малку и се сцрвел во лицето.

Од сандакот ја извади половината од храната, што му беше останата.

Сега со метлата ја собра и она половинка од недопушената цигара, се посмеа кога си спомна како ја тресна ноќеска Претседателот таа половинка цигара, пред да стане да пука, или додека стануваше.

За сето време во неговото сознание остануваше чисто само тоа, дека патот низ оваа угорница и при обично летно патување зазема една поголема половина од времето, за кое се стасува в село.

Стисни ме силно во себе, со силата зголемена со масата или маката во душата и склопи ми ги очите за да го преспијам повторното привикнување на постоењето на другата половина од коренот што се искуба, па сега се сади сам, како триаголник на до вчера самоникнатите.

Кога се служеше вечерата, само на едната половина од салата ѕвечкаа ножевите и виљушките, а на другата се јадеше само со раце, па немаше тропање.

Втората половина од денот не навестуваше никаква возбуда.

Го пречекавме со срдечно добредојде; оти тој човек колку што беше достоен за презир, барем половина од тоа беше и забавен, а освен тоа и со години го немавме видено.

Палестинците останаа речиси без половина од територијата која ја населувале со векови, биле протерани од нивните земји и од нивните куќи.

Ние сметавме дека оваа поделба претставува голема историска неправда.

Меѓу критериумите за избор важна улога играше заобленоста и тврдоста на газот (стручњак со потесна специјалност ги удираше жените по газот и со внимание ја следеше реакцијата, оти требаше да се регистрира секој детал: тресењето на газот нагоре и надолу, на левата и на десната страна, интензитетот на тресењето на едната и на другата половина од газот, пропорцијата меѓу нив, степенот на нивната споеност и слично на тоа.

Се проценуваше поставеноста и формата на вратот, грбот, рамениците, со посебен увид на косата, очите и усните.

По првата половина од овој век, првата од овие опасности практично исчезна.

Беше сосем можно лицето на соседната маса да е шпион на Полицијата на мислите и сосем беше можно тој да се најде во визбите на Министерството на љубовта во рок од три дена, но една половинка од цигара не смее да се упропасти.

Тоа беше како две половинки од еден контразнак.

„ Половината од водата испарила“, рече таа.

Заедно со поточето крв и плуканка, од устата му испаднаа две половинки од вештачката вилица.

Беше тоа половина страница искината од „Тајмс“ од пред приближно десет години - горната половина од страницата, така што го содржеше и датумот - и со фотографија на делегатите на некаков партиски собир во Њујорк.

Како нови основи фигурираат: а) одбивањето вработување со полно или скратено работно време, кое не е помало од половината од полното работно време, а е соодветно на образованието, знаењето и можностите на невработеното лице; б) прекинувањето на обука, преквалификација или доквалификација по вина на невработеното лице; в) исполнувањето услови 72 за стекнување право на пензија (покрај веќе постоечката основа која предвидува остварување право на пензија); г) затекнувањето на работа кај работодавец од страна на надлежен орган; д) неоправданото одбивање привремено вработување во исклучителни случаи (поплави, земјотреси, неопходно извршување на земјоделски работи и слично); ѓ) одбивањето работно ангажирање за вршење на јавни работи; е) одбивањето вработување на работно место за кое се бара пониска стручна подготовка од онаа на невработеното лице, а ако тоа, непосредно пред да остане невработено, со своја согласност, работело на такво работно место или изјавило дека прифаќа вработување и на понизок степен на стручна подготовка; ж) нејавувањето на покана на Заводот за вработување од неоправдани причини; з) небарањето активно работа во последниот месец и ѕ) неизвестувањето на Заводот во рок од осум дена за секоја промена која е услов или основа за стекнување, остварување или губење на правото на паричен надоместок.

Затоа беговите не се жалеа кога умираа половината од децата. – Добар сој е нашата раја – многупати си велеа некои од нив. – Нема да останеме без работници дури вака се котат како зајаци...

Уште повисоко според надморската височина, е едно друго езеро, Преспанското, што го снабдува Охридското Езеро со половина од својата вода која се инфилтрира низ варовникот на планината и се појавува повторно, во изворите на Свети Наум или во дното на големото езеро, долго триесетина километри.

И неочекувано откривам како во мојата замисла Виктор наеднаш ѝ приоѓа, како со еден зафат на раката ѝ го откинува десниот ракав, а потоа секавично неговата рака повторно се крева и сета десна половина од фустанот останува згмечена помеѓу неговите прсти.

Навистина, од тоа можеби никаква помош не ќе дочека, ама сепак кога ќе те ислуша пријател сочувствувајќи ти, ќе ти лекне како половината од маката да ја снемало.

Така тој ја пропатува едната половина од овој широк свет – доволно му е кога е дете! – токму сакаше да појде и понатаму, туку шоферот го донесе дебелото црево и – почна да го мие извалканиот камион.

Трчаме по една уличка, а до половината од калдрмата е истурена стока од бакалите.

Во моите чести посети во неговиот работен кабинет забележував с повеќе досиеја од Балканот, наредени едно врз друго, како вистинска тврдина од хартија, која често му ја затскриваше едната половина од ликот, кога беше седнат зад својата работна маса.

Додека мајка ми со каленицата беше отидена да пушти вино, баба ми во едно чинивче ја стави другата половина од компирите од тавата и, како со потфрлање, им ги подаде на дедо ми и на татко ми.

- Бато, сакаш да ти дадам половина од сладоледот што после ќе ми го купи тато?

И одеднаш ја повлекува раката, самото движење како да беше зборови кои кажуваа дека навистина има нешто невидливо веќе меѓу нив што зема половина од нивната блискост.

Елефтерија дотропа до него, го фати през половина од задната страна, се стегна во него, се исправи со раменото под неговата мишка и рече без сериозно да го мисли тоа: „Забележуваш ли колку сум повисока?“