ДИГИТАЛЕН РЕЧНИК НА МАКЕДОНСКИОТ ЈАЗИК

Доста ја дочека пролетта и еден убав сечков ден ги опра на реката сите мотаници од нејзината предотина, а на другиот ден зеде дваесетина триесет јајца и му отиде на Колобана на анот и за сите купи пет шест чешити бои.

Само ги слушаш, до доцна во ноќта, како тулуликаат волците во гората и како жеравите, прелетувајќи ја Потковицата, одат некаде на југ, кликтаат јадосано и осамено.

Од нив небото на Потковицата никогаш не е испразнето, нивните страгорења и нивниот цвркот, во пролет и во лето, како водопад се истура во тишината, а таа во себе ги прибира и другите притоки на гласови, оние на жегалците и жабите, за на зима, таа, тишината, под високо настожен снег сосема, сосема и сѐ да поплати.

А во Брлевата куќа им беше згодно на сите тројца, а на Толета и Митра особено. Co така осигурен животец Толе ја преседе пролетта и секој ден беше во врска со својот стар ортак Јована Мачникот.

Едностраната британска помош на четниците се одвивала сѐ до 1943 година кога промената на ситуацијата на фронтовите и сојузничките подготовки за десант на Сицилија во пролетта и летото на 1943 година, ги поттикнало сојузниците кон поголеми усилби за активирање на антиокупаторските дејства на Балканот.

Зачудо, очите ѝ се насмевнаа, ни малку изненадени, додека ја сослушува мојата неповрзана приказна, па охрабрени, дрско ѝ велам дека снимката развиена во чудесната лабораторија на Мен Реј е само миговен отпечаток на мистеријата што, вон пролетта и зимата, постои отсекогаш.

Пресметките кои се правеле за да се утврди точното настапување на ранодневницата во пролет и нејзиното значајно влијание врз приносот на земјоделските култури и врз животот на населението.

I Куќите од селото се раштркани која каде: едни крај езерото, други крај реката што слегува од планината и тече низ селото; реката е суводолица: лете коритото е празно, исушено, како оглодана риба; во пролет и есен водата надојдува, плави, луничи, бучи преполнувајќи го коритото и влечкајќи со себе сѐ што ќе најде по патот, се разлева, ги подлокува трапчињата, сокаците, ги урива мостињата и плитарите од плевни и кошари и ги влечка со себе растурајќи ги во езерото каде што се влива; луѓето трчаат по реката и си ги собираат во езерото однесените работи: греди, штици, каци, ношви, буриња, кошови, сандаци, и по некоја живинка што не се удавила; вртат со чамци, ги собираат или ги туркаат кон брегот.

Веќе беше средина на пролетта и пределот беше буен.

Но јас, во својата болест (навистина мислам дека тој месец се наоѓав во еден вид бунило), што денес ја нарекувам поленово лудило (беше пролет и многу полен имаше во воздухот, и целиот свет зуеше како кошница), напишав петнаесет песни за Луција.

Го потпрев челото на тупаница: ноќ е, месечината се спушта ниско и со ергенски занес се мушка меѓу трски и грмушки не чувствувајќи ги гребениците, дишат дрвјата од надојдено зелено млеко на пролетта и се поткреваат водите на прсти да ги наслушнат тишините на далечините до кои ќе стасаат по дождовите.

И сенките во собата како да ми се забуцуваа в месо, како да беа запци на стапици.

Тоа беше свадбена пролет и неа ништо, па ни неспокојот, разговорите и изблиците на војната што почна засилено да пламнува, не можеше да им ги одземе.

Наместо со мирисот на цутовите, воздухот беше презаситен со атмосферата на протести, немири и општ неспокој што го означија крајот на март и конечно со веста за државниот удар извршен против прогерманската политика на Дворот.

Пелагија се одзатна по недела две, веќе пролет и наместо во тутунскиот комбинат, таа работеше на довршување на зградата во која и живееше, со една друга кутра женичка во тезгере влечеа малтер до најгорниот кат, тогаш со едно пусулче беше викната да се јави во поштата и таму ѝ го вратија пакетот наменет за Димостена.

„Оваа пролет и черешите не знаеја колку да раснат! Пукаа од здравје!“

И по многу темно и многу студ во душата се покажа пролет и во трагите што ги оставивме пролетта закопа мирис на посончевина.