ДИГИТАЛЕН РЕЧНИК НА МАКЕДОНСКИОТ ЈАЗИК

Своите импресии од Февруарскиот поход, шефот на британската воена мисија Brasenose Доналд Мекдоналд, ги изнел во својот извештај до својот штаб во Каиро.

Но пред Маерс да успее да го направи тоа, апаратот бил купен од страна на ЕЛАС на црниот пазар.84 Овој контакт сигурно дека допринел Еди Маерс да го извести својот штаб во Каиро за македонските партизани и нивната борба и да влијае во испраќањето на мисија во ГШ на НОВ и ПО на Македонија.

На 28 февруари 1943 година, британската мисија предвидена за спуштање во четничкиот штаб во Порече ги добила последните инструкции.

Особено се интересни одделните карактеристики за военото и политичкото раководство на НОВ и ПО на Македонија испратени до штабот во Каиро од страна на Мекдоналд.

Со своите информации до штабот во Каиро и меѓусебната комуникација тие даваат целосна слика за настаните на територијата на Македонија.

Откако му пренесе на Кикицас што рече сто седмиот, го праша: - Се сеќаваш ли за планот што си го изложил пред еден месец на советувањето во Главниот штаб во врска со евентуалниот продор на југ, доколку се најдеме во тешка ситуација?...

Командантот на штабот одеше на положаите над селото, ги зајакнуваше, ги извидуваше движењата на албанските единици по патот Подградец - Корча и кога ќе се вратеше во штабот во училиштето ги фрлаше весниците што му ги даваше учителот да ги чита лут што спорот сè повеќе се заплеткува. Викаше: - Ах, таа наша влада...

Отворале школи, организирале хорови, театри и др. Истото го правеле и Грците.

На 20 јули (2 август) 1903 на повик на штабот во Битолскиот револуционерен округ било кренато Илинденското востание.

Борбата започнала со палење на османските анови и беговските кули, со прекинување на сите комуникации.

Конгресот избрал Главен востанички штаб и востанички штабови во десетте реони на округот.

Во овој дел на Македонија особено силна била српската пропаганда со која раководела владата од Крф, српскиот штаб во Солун и комесарите на владата и полициските службеници на теренот по градовите и селата.

Членови на главниот востанички штаб биле: Даме Груев, Борис Сарафов и Анастас Лозанчев.

Пристигнувањето на Меклин значело коренита промена во британскиот став во однос на НОВ и ПО на Југославија.

По неуспехот да воспостават контакт со четничкиот штаб во Поречито, а тоа до средината на 1943 година било во рамките на официјалната британските политика за помагање на четниците на Дража Михаиловиќ и игнорирање на единиците на НОВ и ПО на Македонија, од септември 1943 година настапила промена на таа политика, главно поради пристигнувањето во Врховниот штаб на НОВ и ПО на Југославија на британскиот офицер, бригадирот Фицрој Меклин, личен пријател на британскиот премиер Винстон Черчил.

Живите селани се вратија по своите села и почнаа да се приготвуваат за одбрана. – Никаква турска нога да не стапне во наше Мариово – беше решението на овој прв бунтовнички штаб во средето на големата турска царевина.