Во создавањето на грчкиот алфабет по пат на прилагодување на феникискиот систем на писмо кон грчкиот јазик во целост е сочувана парадигматиката на протосемитскиот систем, при што под парадигматика го подразбираме редоследот на графемите, нивната бројност и нивните меѓусебни односи во рамките на дадениот систем на писмо.
„МАРГИНА бр. 37“
(1997)
Тоа е постигнато со замена на семитските консонантни значења на одделните знаци со соодветни вокални значења на грчкиот јазик и со преобразба на некои консонантни значења од семитскиот систем.
„МАРГИНА бр. 37“
(1997)
Врз ова влијае не само онаа тесна историска врска, која постои меѓу јазикот и писмото, што во извесна смисла се надградува врз јазикот, туку и самата природа на писмото, која покажува многу заеднички црти со системот на јазикот.
„МАРГИНА бр. 37“
(1997)
Дојденци, со друг јазик и вера, под иста идеологија, со книги во необична мешаница на сето тоа, просто како уфрлени во градот крај реката во ова време на козите, ние, нашето семејство, останавме долго како недостапен остров.
„Времето на козите“
од Луан Старова
(1993)
На „балканското проклетство” така, од книга до книга, му спротивставува световен рај на толеранција, сличен на зелениот рај на детската љубов опеана од Шарл Бодлер: златно доба на несигурна конзистентност, парада на сити деца и разиграни животни, каде што семејствата се збратимуваат (покрај разликите во јазиците и религиите, етничките кланови и политичките догми), некаде помеѓу песните и извиците, некако субверзивно солидарни, како што се оние предизвикани од митскиот Чанга: „Да живее козата на комшијата!“
„Времето на козите“
од Луан Старова
(1993)
за маскенбалот на поголемата ќерка во училиштето за странски јазици и за разговорот со професорот по математика, што ќе ја оставел на поправен испит, а потоа и со професорот по физичко воспитание, оти бегала од часови,
„Бунар“
од Димитар Башевски
(2001)
Ми помогна познавањето на старословенскиот јазик и, пред сѐ, историјата на јазикот и дијалектологијата.
„Бунар“
од Димитар Башевски
(2001)
Според разговорите што ги водев подоцна со старите жители на селото, во Маказар немало семејство Боте, та заклучив, што набрзо од хартиите и ми се потврди, дека учителот веројатно бил од друго место, донесен можеби специјално од Никола Поцо за да држи училиште на народен јазик и, во тој случај, можеби и живеел во еден дел од куќата на трговецот, та тука останал и неговиот ракопис, спастрен подоцна од семејството Поцо во лимената кутија која, очигледно заборавена, стоела во дупката на ѕидот од потонот.
„Бунар“
од Димитар Башевски
(2001)
Сепак, дипломираше во првата генерација студенти на Филолшкиот факултет во Скопје, македонски јазик и литература.
„Ласа“
од Наташа Димитриевска Кривошеев
(2011)
Од секаде се слушаше мајчиниот јазик и тоа создаваше домашна атмосфера во експресот, како тој да ги сечеше австриските Алпи и широките рамници посеани со фабрики од Салцбруг кон внатрешноста на Германија.
„Патувања“
од Никола Кирков
(1982)
Заради нив тој го научи сефардскиот, иако ритуалот во синагогата го врши на хебрејски јазик, а проповедите на англиски, кој и по толку децении го говори со заостаток од германскиот јазик и јидишот, еврејска варијанта на германскиот, во посебни пригоди знае да проговори и на ладино, јазикот на основачите на неговата синагога.
„Светилка за Ханука“
од Томислав Османли
(2008)
Гога работеше во поштата и инаку беше вонреден студент по право, еден од оние млади луѓе што, запазувајќи си го својот јазик и однесување сепак можат да воспостават необично брзо и лесно контакт со луѓето од старото поколение, и тоа по еден шеговит начин, од кој не можеш да се лутиш.
„Послание“
од Блаже Конески
(2008)
И ѝ беше дадено да се бие со светите, и да ги победи, и ѝ би дадена власт над секое колено и народ и јазик и племе. Кој има уво нека чуе!“
„Послание“
од Блаже Конески
(2008)
Зошто ми префрлаш дека сум стар, нели сме деца на јазикот и нели јазикот никогаш не старее?
„Две тишини“
од Анте Поповски
(2003)
Ужасната врска на коренот говори дека не владее поразениот, но дека и победникот и поразениот имаат автобиографија на големи страдања, и секој на свој начин: секој светец има своја карактеристична брада и одежда.
„Две тишини“
од Анте Поповски
(2003)
Добро знаел Хадријан дека има еден црн ветер кој доага од една густа дамнина и кој никогаш не може да го стигне - животот.
„Две тишини“
од Анте Поповски
(2003)
Тој ветер раскажува дека светоста на народот е јазикот и дека камењето сега раскажува за него. ***
„Две тишини“
од Анте Поповски
(2003)
Што ако не јазикот и кој ако не поезијата, барем до некаде, не ги обезличи страдањата.
„Две тишини“
од Анте Поповски
(2003)
— Добро донесе Ала да свршиме еден голема работа, — и во кратко му ја опиша целата работа со комитите што се во куќава, а не чекајќи го конзулот да проговори, нададе да вика: — Еве и ефенди конзулот ваш, бре пезевенци!
„Толе Паша“
од Стале Попов
(1976)
Бен'м Италијан конзули, — се провикна господинот европеец на турски јазик и застана да гледа како огнот ја голта малата сиромашка куќичка.
„Толе Паша“
од Стале Попов
(1976)
Една од врвните ѕвезди на нашата гатачка естрада е госпоѓа Сабина по националност Бошњакиња али жената е сестрана и полиглота која со својот тарот знае да ви прорече судбина на поише јазици и да ги обедини сите националности као у времето на Тито.
„Двоглед“
од Горан Јанкуловски
(2011)
Ракијата не само што им ги зажари образите и им ги светна очите, ами и им ги разврза јазиците и им удри во главите, па почнаа сѐ погласно и речиси едногласно да зборуваат, надвикувајќи се како да се на отворена сцена а, не во затворена просторија.
„Синовски татковци“
од Димитар Солев
(2006)
Со приопштувањето на делата на Стојан Христов кон македонскиот литературен јазик и македонската литература се отвара значаен процес кој ќе ни ги врати значајните опуси на Анѓелко Крстиќ, Крстју Белев, Самуил Стрезов и уште други и други автори од македонско потекло и со силно појдовна македонска тема...
„Невестата на доселеникот“
од Стојан Христов
(2010)
Едниот случај бил кога била објавена неговата книга на неговиот мајчин македонски јазик и честа да биде гостин на родната земја, кога таа е слободна држава и е ковач на својата сопствена судбина, другиот случај бил кога неговиот автобиографски роман Ова е мојата татковина бил најден на канцелариската маса во Белата Куќа на Претседателот Франклин Делано Рузвелт, веднаш по неговата смрт.
„Невестата на доселеникот“
од Стојан Христов
(2010)
Сеедно што математичката поетика сѐ уште не е во целост конституирана научна дисциплина, фактот дека денес науката се бави со математичкото моделирање на поетскиот јазик и фактот дека веќе алгебарски структури толкуваат поетски структури во најмала рака – вознемирува!
„Љубопис“
од Анте Поповски
(1980)
„Уште од самите почетоци јас сум обраќал внимание на говорниот јазик и сум барал за него простор во стихот.
„Љубопис“
од Анте Поповски
(1980)
Се запре пред огледалото и кога го виде својот лик, со потечени очи од спиење, со расчорлена коса траги од мармалад околу устата, останати од синоќа го исплази јазикот и му се искриви на својот лик.
„Било едно дете“
од Глигор Поповски
(1959)
Навистина беше забавно да се гледа во огледалото, да го плази јазикот и да се кривули.
„Било едно дете“
од Глигор Поповски
(1959)
Затупка со опашката по паркетот како да го повикува неговото внимание и сочно, некако разлакомено, почна да се оближува со јазикот и наметливо да потквичнува.
„Човекот во сина облека“
од Мето Јовановски
(2011)
И бидејќи тие зборови ги нема во ниеден јазик и кај ниеден род човечки, и бидејќи немаат значење, тие се само редица од гласови, грозд, клас од букви.
„Папокот на светот“
од Венко Андоновски
(2000)
Со очите изразив вчудовидување, а тој продолжи: - Еден месец подоцна, на 4 август солунскиот весник “Елиникос Ворас“, со големи букви вака ги извести своите читатели: “Жителите на убавото костурско село Крија Нера17 кои досега покрај грчкиот зборуваа на еден туѓ дијалект, трогнати од одличната иницијатива на патриоски расположеното население на селото Каридја – Птолемаида, спонтано решија во присуство на месните власти да се заколнат дека целосно ќе го заборават тој јазик и во иднина така тие, како и нивните синови, исклучително ќе зборуваат на грчки јазик.
„На пат со времето“
од Петре Наковски
(2010)
Тука, во Ташкент свиткавме гнезда, создадовме семејства и го чувавме и јазикот и адетот и песната и орото.
„На пат со времето“
од Петре Наковски
(2010)
Турското господство ни ги пресече сите врски со нашата старина: Најтешко се одрази тоа на Македонија, како централна провинција, па затоа во тоа време кога кај другите православни Словени постепено се изработуваше писмениот јазик и правописот ние сѐ повеќе се обезличувавме и речиси сосем се откажавме од нашиот јазик како орган на литературната реч.
„За македонцките работи“
од Крсте Петков Мисирков
(1903)
Убеден сум дека за мошне кратко време, освен тенкиот слој на македонската интелигенција школувана во бугарските училишта, народот ќе го отфрли бугарскиот јазик и ќе го прифати македонскиот, односно мајчиниот, бидејќи ќе нема потреба да го учи, како што со мака го прави тоа со бугарскиот јазик.”
„За македонцките работи“
од Крсте Петков Мисирков
(1903)
И така, првото нешто што ќе треба македонската интелигенција да го извојува тоа е: отстранувањето на недовербата меѓу интелигенцијата со разно национално и религиозно образование; обединувањето на таа интелигенција како во самата Македонија така и зад нејзините граници; заедничкото опсудување на општите интереси на Македонците; отстранувањето на национално-религиозната омраза; воспитувањето на Македонските Словени во чисто македонски национален дух; задолжителното изучување на македонскиот јазик и литература во средно-учебните установи во градовите со словенско население; обучувањето во селските училишта со словенско население на македонски јазик.
„За македонцките работи“
од Крсте Петков Мисирков
(1903)
За илустрација земете го изучувањето на класичните и новите јазици и кореспонденцијата на комитетот или распределувањето на четите.
„За македонцките работи“
од Крсте Петков Мисирков
(1903)
Но овој пат таа нема да има други цели, туку преку добиената културна автономија за Македонија да ја јакне македонската индивидуалност, преку создавање македонски културно-просветни установи на македонски јазик и создавање македонска самостојна црква на чело со македонски патријарх.
„За македонцките работи“
од Крсте Петков Мисирков
(1903)
Со тоа само се објаснуваат и желбите и усилбите на покорителите да ги направат покорените да се откажат од својот јазик и на негово место да го научат нивниот; исто така со тоа се објаснува упорството на покорените народи да си го зачуваат сето свое духовно народно наследство, а особено јазикот.
„За македонцките работи“
од Крсте Петков Мисирков
(1903)
131. Словакот Павел Јозеф Шафарик (1795-1861) е истакнат словачки и чешки филолог и етнограф, чии најзначајни дела се: „Историја на словенскиот јазик и литература на сите наречја”, „Словенски древности”, „Словенска етнографија“ и др.
„За македонцките работи“
од Крсте Петков Мисирков
(1903)
Да си го зачува некој својот народен јазик и да го брани како светиња, значи да му остане тој верен на духот на своите предедовци и да почитува сѐ што имаат тие направено за своето потомство.
„За македонцките работи“
од Крсте Петков Мисирков
(1903)
При решавањето на ова прашање не треба да се забораваат и следниве прашања: кои наречја од српскиот и од бугарскиот јазик се признаваат за најтипични за овие јазици и кои нивни особености се признаваат за најкарактеристични за едниот и за другиот јазик?
„За македонцките работи“
од Крсте Петков Мисирков
(1903)
Јагиќ беше наклонет кон посебноста на македонскиот јазик и тоа и јавно го изрази во една своја статија во виенскиот весник „Die Freie Presse” во времето кога Мисирков беше уште во Битола, којашто предизвика остра реакција на Балканот; особено во Белград.
„За македонцките работи“
од Крсте Петков Мисирков
(1903)
Ако се однесуваме со презир кон народниот наш јазик, ние само им враќаме со неблагодарност на нашите родители за сето нивно духовно гледање и воспитание. – Ние имаме и право, освен долгот, да го браниме нашиот јазик и тоа право ни е свето.
„За македонцките работи“
од Крсте Петков Мисирков
(1903)
На тие два принципа одговара: 1. прилепско-битолското наречје за литературен јазик, како еднакво далечно и од српскиот и од бугарскиот јазик и централно во Македонија, 2. фонетскиот правопис со употребените писмени знаци во оваа книга и со мали отстапки на етимологијата, и 3. речничкиот материјал да е збир од сите македонски наречја. 155.
„За македонцките работи“
од Крсте Петков Мисирков
(1903)
156. Кои се тие историско-културни услови што нѐ присилуваат: прво, да си создадеме свој литературен јазик и, второ, да си го избереме имено централното наречје? Еве кои.
„За македонцките работи“
од Крсте Петков Мисирков
(1903)
Во зависност од тоа како се има развивано еден народ, и неговиот јазик и правописот може да биде различен.
„За македонцките работи“
од Крсте Петков Мисирков
(1903)
Може да биде сосем спротивното на тоа што го реков јас погоре за комитетите, т. е. тие се готови да ѝ дадат на Европа секакви гаранции Македонија да не се соедини со Бугарија, но тие никојпат не ќе се согласат да се упразни во Македонија бугарскиот јазик и бугарското име во полза на централното македонско наречје и името „Македонец”, со други зборови, тоа што го реков јас дека имало само еден чекор од таа положба што Македонците и македонските комитети по македонското прашање се држат кон Бугарија, па до полното отцепување на Македонија и Македонците од бугарските национални интереси, не е право, зашто не еден чекор, ами цела пропаст го одделува едното од другото, и комитетите ќе покажат најсилно спротивставување на новото течење; 2) ако се допушти оти комитетите никојпат нема да се согласат со упразнувањето на бугарското име и јазик од Македонија, а заедно со нив против новото течење ќе биде и целата македонска интелигенција со бугарско образование, тогаш од каде ќе црпи сила за себе новото течење?
„За македонцките работи“
од Крсте Петков Мисирков
(1903)
А заедно со изместувањето на пропагандските јазици и со создавањето наш литературен јазик се изместуваат од Македонија и интересите на балканските државички и нивното место ќе го заземат создадените со јазикот македонски интереси.
„За македонцките работи“
од Крсте Петков Мисирков
(1903)
131. Други историчари, особено лингвисти /јазикознајци/ тврдат оти сите јужни Словени во времето на своето преселување на Балканскиот Полуостров зборувале на разни дијалекти /наречја/ од еден јазик и сите се викале со едно општо име: Словени.
„За македонцките работи“
од Крсте Петков Мисирков
(1903)
Но ако во историјата на културниот развиток на еден народ има два периода, меѓу коишто има еден како трети, но којшто е период на застој и е како непреодна стена меѓу нив, – тогаш во новиот период на развитокот на националното самосознание имаме преродба на народниот дух, коешто станува вистина врз стара основа, но во него влегуваат многу нови начела, во согласност со духот на времето и со специјалните потреби на народниот живот и неговите пројави. 160Таа преродба се одбележува и во книжевниот јазик и правописот: како едниот така и другиот се горе-долу слободни од некои традиции што не се согласни со современата состојба на разговорниот јазик.
„За македонцките работи“
од Крсте Петков Мисирков
(1903)
2. Поимот „еволуција” во речникот на Мисирков и на неговите истомисленици означува програма на „новото движење” што бара првин национално обединување и изградување на македонската национална свест на народот поделен од пропагандите, оневозможување на туѓинското мешање во Македонија, развивање на самостојната македонска култура, јазик и црква во рамките на Турција и под контрола на големите сили, па дури потоа полно политичко ослободување од Турција и создавање независна македонска држава што може да се вклучи и во разни видови федерации или конфедерации на Балканот или меѓу јужните Словени.
„За македонцките работи“
од Крсте Петков Мисирков
(1903)
42. Не само во поглед на јазикот и верата, туку и воопшто програмата на Мисирков (а тоа значи и програмата на МНЛД) се карактеризира со еден полн демократизам, во којашто не се чувствува некаков национализам или шовинизам спрема соседните народи, уште помалку спрема другите народности што живеат во Македонија.
„За македонцките работи“
од Крсте Петков Мисирков
(1903)
4. Или Мисирков, поради непостоењето на претходни истражувања, не можел да ги согледа процесите во развитокот на македонското ослободително движење во неговата целост или пак, во брзината со којашто ја подготвувал книгата, просто не успеал да се доискаже, да го прецизира својот исказ, зашто и во македонската историја националната борба ѝ претходела на политичката: најпрвин се развива движењето за свои цркви и училишта, за свој јазик и учебници, т.е. за национално-културна афирмација во рамките на Турција, па дури потоа и знатно подоцна за организирана борба за „политичка автономија” и за ослободување од Турција.
„За македонцките работи“
од Крсте Петков Мисирков
(1903)
Опасноста што го загрозува нашиот народ и неговите интереси од страна на пропагандите, коишто ги употребуваат сите и дозволени и недозволени средства за да го исчистат од Македонија нашиот јазик и со него нашите духовни интереси и да ги насадат на нивно место нивните јазици со нивните духовни интереси не само што нѐ задолжува нас, но и ни дава полно право да ги употребиме сите и дозволени и недозволени средства за да го зачуваме нашиот народен јазик и со него нашите народни интереси.
„За македонцките работи“
од Крсте Петков Мисирков
(1903)
И така, централното македонско наречје е еднакво далеку и од српско-хрватскиот и од бугарскиот литературен јазик и може да се разгледува како нешто одделно од нив.
„За македонцките работи“
од Крсте Петков Мисирков
(1903)
Но ако еден народ ги изменува својот јазик и својата вера во едно кусо време и под силно туѓи влијание, самиот без свест однесувајќи се кон таа измена, тогаш тој се откажува од самиот себеси и од неговите интереси и се предава и себеси и нив на еден посилен народ, којшто ќе постапи со него и со нив како што ќе му биде потребно; Значи, да се откаже еден народ од својот јазик значи да се откаже тој и од самиот себеси и од своите интереси; значи да престане да гледа на себе со свои очи, да суди за себе и за другите со својот ум и разум, а да чека укажување за сѐ отстрана.
„За македонцките работи“
од Крсте Петков Мисирков
(1903)
Ако еден народ само постепено си го изработува своето писмо и него го преработува и притоа во неговата историја нема такви настани што ја преполовуваат и прават цела пропаст помеѓу едната, т.е. старата, и другата или новата половина, -писмениот јазик и правописот содржат во себе многу такви особини што немаат реална вредност во гласовите во сегашната состојба на јазикот.
„За македонцките работи“
од Крсте Петков Мисирков
(1903)
136. Уште во својата прва научна работа „За значењето на моравското или ресавското наречје за современата и историската етнографија на Балканскиот Полуостров” (1897) Мисирков го сврте погледот кон моравскиот дијалект на српскиот јазик и воопшто кон етнографијата на Шоплукот како меѓник помеѓу трите етноса – српскиот, бугарскиот и македонскиот.
„За македонцките работи“
од Крсте Петков Мисирков
(1903)
И јазикот и културата стремат да ни ја наметнат оваа слика.
„МАРГИНА бр. 1“
(1994)
Уметноста, јазикот и верата се најрепрезентативните симболички форми за пренесување емоции и ставови.
„Календар за годините што поминале“
од Трајче Кацаров
(2012)
Ја претчувствувале главата пред жртвеникот на прегладнетоста: пред пенливи ноздри виси побелен јазик и се допира до нејака тревка; тоа е преживарска смеа над човечка алчност - лапајте и цицајте крвца, еднаш билјето со корен ќе ја смукаат и вашата крвца.
„Тврдоглави“
од Славко Јаневски
(1990)
При слабата светлост не можеле да видат дали чудесниот цвет во окото на животното свенал, само знаеле дека едниот рог се замрзнал со врвот в земја и дека нозете останале неподвижни.
„Тврдоглави“
од Славко Јаневски
(1990)
Главниот став на оваа Витгенштајнова теорија е дека мора да постои некаква врска меѓу логичката структура на некој даден јазик и логичката структура на некој факт од реалниот свет на кој се однесува исказот на тој јазик.
„МАРГИНА бр. 29-31“
(1996)
Околу неговото тело се препашуваше една врела обвивка и тој ја гаснеше неа со по една рака од тој пепелав снег; студенината на снегот просто го испечуваше по јазикот и по непцата, а по оној кус миг, додека тој се растопуваше, овозможувајќи ѝ некакво задоволство, во устата пак му остануваше една уште потврда корупка жед.
„Белата долина“
од Симон Дракул
(1962)
Јазикот и грлото му беа сосема суви. Го болеше напукнатата уста.
„Пустина“
од Ѓорѓи Абаџиев
(1961)
Си го пушта јазикот и сигурно го навреди.
„Пустина“
од Ѓорѓи Абаџиев
(1961)
Си премотувам низ глава дали се исчешлав и дали да се насмеам (не знам дали ги откачив овие вештачкиве), па проверувам со јазикот и победоносно се смеам, демек, само до забите е убавината Оти сѐ друго ми е потамам!
„И ѓаволот чита пРада“
од Рада Петрушева
(2013)
Потоа веднаш да се консултира Институтот за македонски јазик и Филолошки факултет, и да се создаде АРМ- војнички жаргон.
„Филтер Југославија“
од Константин Петровски
(2008)
Ги вадат јазиците и плукаат по нас.
„Пиреј“
од Петре М. Андреевски
(1983)
Прос’ска со јазикот и тргна и таа, нагоре, со нас.
„Пиреј“
од Петре М. Андреевски
(1983)
лебот во водата и ќе го вртиме со устата за да можеш да го поттурниш со јазикот и одиме така - клан, клун, клан, клун, и душата си ја стегаме во носот, тука ти се дели од телото, тука ти се враќа назад, оти лепчето ти тежи ко плитар во мевот, а водата шмркни ја и измочај ја, во едно ќоше, наалкавме една цепнатинка во ќошето и - тука за да не смрди многу во вагонот, ама пак остануваше по нешто за да смрди, да те штипе за ноздринки и за очи и така преткаме ко глувци во сламата, се чешаме од болвите, ебати печалбата наша, ми жеже, вели Стеван Докуз, овдека вака, под гушата, и бара вода, ја тркала кофата, клоца низ вагонот, па ќе го удри некого, а ние ќе го фатиме Стевана в гуша, ќе се давиме, ќе го седнуваме,
„Пиреј“
од Петре М. Андреевски
(1983)
Одеднаш требаше сѐ да се менува: адресарите и адресите, јазикот и имињата, идентитетот...
„МАРГИНА бр. 6-7“
(1994)
Наместо да укажуваат на келтското потекло на населението кое Германија го присвоила, наместо да се впуштаат во филолошки или етнографски натпревари, на своите соговорници тие веднаш им допуштаат дека Алзас е германски според јазикот и расата.
„МАРГИНА бр. 6-7“
(1994)
Заборавил кој бил и заборавил дека лежи ранет од шрапнел на боиште и дека повикува - Константин доаѓа; му го шепоти Коранот на свој јазик и пак неизменет, со недвосмислено значење: Ако ја подадеш својата рака, кон мене да ме убиеш, јас не ќе кренам рака на тебе за да те убијам, од Алах, мој бог на светот, се плашам ...
„Забранета одаја“
од Славко Јаневски
(1988)
Од овие примери може да се наслути како ТШ се развива кон тоа да ни даде когнитивна наука која ќе може да се справи со проблемите на човековата перцепција и движење како и јазикот и учењето.
„МАРГИНА бр. 3“
(1994)
Тој зборуваше со голем занес, како пред катедрата пред некогашните студенти, како при одбраната на својата докторска дисертација во Сорбона.
„Балканвавилонци“
од Луан Старова
(2014)
Тој го потсети Татко дека минатиот пат се договорија да трагаат по излезите на балканските лавиринти низ јазиците и јаничаризмот и дека е готов да прими порачки за да набави книги од овие области.
„Балканвавилонци“
од Луан Старова
(2014)
Фаик Коница поддршката на Гијом Аполинер ја сметаше како да ги имаше зад себе сите врвни европски институции кои со векови не можеа да го разберат Балканот, освен по својата дива егзотика, мистериозни јазици и племиња со средновековни обичаи, по повремените варварски пресметки.
„Балканвавилонци“
од Луан Старова
(2014)
Се разбира, овој збор во денешната лингвистика добива некакво значење на употреба само во историска смисла, особено кога се трага по состојбите на старите јазици и се мисли на нивната поврзаност и сродство!
„Балканвавилонци“
од Луан Старова
(2014)
И обајцата, Татко и Камилски, крај нивните обединете обединети и ширум отворени книги за балканските јазици и балканското јаничарство, не чувствуваа никаков замор и беа свежи и орни да го продолжат својот долг разговор, небаре најдени пред нивната духовна еурека спроти целосниот блесок на сонцето.
„Балканвавилонци“
од Луан Старова
(2014)
Се чувствува овде горчината на онаа западна имагологија која Балканот го гледа како нешто Друго, неевропско, како темно место и слепо црево на европските култури, онаа целосно погрешна претстава за имагинарниот Балкан (Марија Тодорова), која него го сатанизира, иако според интелектуалните достигнувања тој ист Балкан е папокот на светот, врска меѓу Исток и Запад, копчето на светот (Ферид Мухиќ).
„Балканвавилонци“
од Луан Старова
(2014)
Се гледа тука постојаната биполарност и осцилирање на интелектуалците од децималните јазици и култури (Анте Поповски), односно нивната Јанусова природа: припаѓајќи им на мали јазици и култури, тие не можат да се откажат од јазикот, митот и колективното несвесно на национот во кој се родени, иако по духот се многу често повеќе Европејци од Европејците.
„Балканвавилонци“
од Луан Старова
(2014)
Беше очигледно дека Камилски имаше подготвено вистинско пледоаје за меѓузависноста на лингвистиката и гастрономијата, како вовед во дебатата за османскотурските заемки во балканските јазици и јадења.
„Балканвавилонци“
од Луан Старова
(2014)
Татко и Камилски уште долго време се договараа доцна во ноќта, до утрина, каква постапка или, како што велеше Камилски, каков метод ќе изберат во издвојувањето, односно во селектирањето на стоте најопасни турски, погубни османизми кои се појавуваа во балканските јазици и ѝ се закануваа на иднината на нивните потомци.
„Балканвавилонци“
од Луан Старова
(2014)
Татко го убедуваше Камилски во тоа дека арапскиот јазик и култура извршиле големо влијание не само врз народите од Африканскиот и Азискиот Континент туку и врз повеќе европски народи.
„Балканвавилонци“
од Луан Старова
(2014)
Зарем нејзиниот постар син Ариф не го знаеше францускиот јазик и не ги познаваше добро француските војници на чело со командантот на воената територија на Подградец, припоена на тогашната Република Корча, а зарем тие не му ветија еден ден, кога ќе заврши војната да го прифатат на студии во Франција? Зарем не му беше ветена иднината?
„Амбасади“
од Луан Старова
(2009)
Нејзините надежи и делумно ќе се исполнат, кога Татко, сплеткан во витлите на Големата војна, најверојатно жртва на хасмата*во родниот Подградец, работејќи во еден период како преведувач по француски јазик и инспектор на училиштата на албански јазик (според записи на легендарниот поетот од Подградец Ласгуш Порадеци), под управа на француската администрација, по наговор на командантот на француската окупациона зона Едуард Огист Иполит Мортје ќе се најде, по тајни патишта, во цветот на младоста, во Истанбул за да учи за кадија, крај својот вујко Али Фетхи-беј, во времето на најжестоките борби за создавање на нова Турција, по целосниот распад на Османската империја.
„Амбасади“
од Луан Старова
(2009)
Во своите кристално едноставни и директни поетски повици, во чудесната синтеза меѓу индивидуалната поетска судбина и колективната палестинска меморија, во своето пеење Махмуд Дарвиш супериорно се надоврзува на големите медитерански митови, како и на арапските од предисламската епоха.
„Амбасади“
од Луан Старова
(2009)
Во својата медитеранска екстаза, како некогаш Албер Ками, Дарвиш ќе потврди дека јазикот и метафората не се доволни на пределот да му се наложи друг предел.
„Амбасади“
од Луан Старова
(2009)
Освен што англискиот јазик и е lingua franca, а Новоговорот нејзин официјален јазик, таа не е централизирана на никаков друг начин.
„1984“
од Џорџ Орвел
(1998)
Актуелни активности како писател: Претседател на Собранието на Друштвото на писателите на Македонија; Уредник во Издавачката куќа „Дијалог“ од Скопје; Главен и одговорен уредник на Македонски книжевен гласник „Синтези“; Член на Уредувачкиот одбор на едицијата „Македонска книжевност 130 тома“, на македонски и англиски јазик и на антологиски избори на македонската литература на седум јазици; Раководител на проектот „Македонски книжевен лексикон“ (од Св. Климент Охридски до денес), Институт за македонска литература; Член на Организациониот одбор на Меѓународната манифестација „Рацинови средби“ во Велес; Бил: Претседател на Советот на Струшките вечери на поезијата (1979); Претседател на Друштвото на писателите на Македонија во два мандата (2000 – 2002) и (2002 – 2004);
„Полицајка в кревет“
од Веле Смилевски
(2012)
Член е на: Руската академија на науките и уметностите Друштвото на писателите на Македонија Македонскиот ПЕН Центар Здружението на новинарите на Македонија Поетски книги - “Слика што согорува”, “Мисла”, Скопје 1974.
„Полицајка в кревет“
од Веле Смилевски
(2012)
И им ги затна устите на волците, на тријазичните еретици, пророчки укажувајќи на тревливиот јазик и упатувајќи ги сите со писмо кон спасение.
„Пофалба на нашиот татко и учител словенски Кирил Филозоф“
од Климент Охридски
(1754)
Четиринаесет се според словенскиот јазик и тие се овие: Б, Ж, Ѕ, Ц, Ч, Ш, Ш, Ъ, Ы, Ь, Ѣ, Ю, Ѫ, Ѧ.
„За буквите“
од Црноризец Храбар
(1754)
Желбата на записот е повеќе да се опише отколку да се објасни, и за мене самиот, досегашното повеќедецениско молчење, здржаноста да се доискаже во стихови мојот однос кон Рацина и кон неговото пеење, поривот но и несигурноста на моето доближување до него, почитта па отаде и стрептежот од јавно кажаниот збор на што толку мудро ни укажа Блаже Конески, дрзоста и дораснатоста на младиот поет да проговори со јазикот на песната за Рацин, за Рацин што го пробуди во нас идеалот на јазикот и убавината на поезијата.
„Елегии за тебе“
од Матеја Матевски
(2009)
Попот и Васил му раскажаа од почеток до крај, Анѓа ги дополни за зулумите од прилепскиот кадија со своето ропство кај него.
„Калеш Анѓа“
од Стале Попов
(1958)
Разговорот воден на каурски јазик и средбата на Анѓа со Ангелета ги окуражија другите сужни и сите му заблагодарија на господа што ќе им помогне на овој начин; дури и оче наш го прочитаа во себе тие што го знаеја.
„Калеш Анѓа“
од Стале Попов
(1958)
Едно го виделе Силјана мажот и жената, ги оставиле косите и си проговориле помеѓу си со нивниот јазик и се изнасмеале.
„Силјан штркот“
од Марко Цепенков
(1900)
Освен доколку, се разбира, не станува збор за последен бакнеж, за бакнеж со кој се простуваме од сите бакнежи, во кој случај (барем овој човек) треба да биде бакнат не само како тој самиот in propria persona туку и како сите и секој од неговите среќни овоплотувања, вистински и исфантазирани, во секое расположение/начин/место/време, сѐ до крајот на љубовта и здивот и јазикот и зад тоа, до крајот на оваа приказна и сите приказни, до крајот на ова договорено продолжение и неговиот придружен услов - „Нема услови.“
„МАРГИНА бр. 34“
(1996)
Планините на сабајле треба да се лижат
штедро, скокотливо, одвнатре
по преслапите, по пресеците, по вршниците
дал-господ јазици
и за на небо и за по земја
и под, и над, и пред и по
треба да се диши длабоко, однапред
да се ублажи налетот на дневниот молк
сѐ до следната средба со ноќната граматика.
„Ерато“
од Катица Ќулавкова
(2008)
Својствата на музиката
му се спротивставува
на календарското време
и начин на живеење;
сѐ подредува на себеси;
од еден и еден прави
еден човек;
не ја злоупотребува искреноста;
ја ублажува сличноста
меѓу несреќата и страста;
ја збогатува крвната слика
на емоциите;
луѓето ги дели по слухот;
процес е кој трае
без оглед на злосторствата
исчезнувањата, паѓањата
во неа емигрираат
немуштиот јазик
и душите
потребни ѝ се помошни средства
луѓе и тишина;
се нуди
во најразлични изведби;
предизвикува природни феномени
затемнување на сонцето
на љубовта, рамноденица
труење со хармонија
музиката е без предрасуди
не озборува, не осудува
избезумува
те заведува, те заведува
и кога си во нејзини раце
те остава сам, со себе.
„Ерато“
од Катица Ќулавкова
(2008)
Амам: промена на смислата
Не кога ќе влезеш
и кога ќе те заплисне врел
и непроѕирен воздух
не кога ќе те поклопат
капките разлеани по ѕидовите
реата, мермерот, мрморењето
не кога ќе те обземе вртоглавица
зашеметеност од празнината
на амамот, полна пот, плот и пареа
не кога ќе те погоди како отсјај во сон
светлината подадена низ розетата
дозирано, од високо
не додека студеното сонце-иње
од карши ги облагородува
дрвјата, релјефите, порталите, фасадите
на сараите
туку
кога ќе потонеш гола во гротлото
ко крвава рожба во исцедокот од водолијата
тукушто прсната, за да може
да се слизне низ пенџерето
на животот
(на)право во царството на немилосрдноста
кога збунетото тело ќе помисли
дека секое друго место е подобро
ама ќе остане и понатаму - таму
без да се помести
кога ќе ја осетиш жешката вода како оддалечување
од секојдневието, од агонијата на распадот
(целото е мислена именка, далечно минато)
кога ќе се престориш течен заборав
божји благослов
и ќе му се предадеш на телото мислејќи
си ѝ се предал
на психата
егзотичното прелевање на смислата
сѐ додека не се претвориш во
прелив како таков
кога ќе се испреплетат значењата
едни со други
и ќе се испретурат во кошницата
на светогледот
а ти ќе тргнеш во потрага по
почетокот
кога ќе сфатиш -
Бизант е капија во темните агли на памтењето
цела епоха е втисната како анатолиска крпенка
во обичните зборови од твојот мајчин јазик
во интимата на јазикот
и се спровира низ капијата
кон одаите и спалните
дома
кајшто по извесно време
по извесна стварност
потеклото се заташкува
сродството се изобличува
јазикот има свои потреби
како и телото
сфаќаш и тонеш во без-сознание
зад јазикот, отаде
нека почека
ако те чека ...
Истанбул, декември 2003
„Ерато“
од Катица Ќулавкова
(2008)
Јас не сакав да ги изумам, но немав доволно љубов кон овие јазици и нивната литература, онолку колку што ги имав опробано, за да можам да им го посветам остатокот од мојот живот: ниту кон јазиците како такви, ниту кон чистата ученост, предавањето или проповедањето.
„МАРГИНА бр. 21“
(1995)
Фукоовите класични студии за политиката на јазикот и за контрола на свеста го однесоа дотаму што тој веруваше дека човечката свест - изразена низ говор и слики, самоодредувајќи се и взаемно одредувајќи се... - е автентичен терен што го одредува човековото општествено битие...
„МАРГИНА бр. 21“
(1995)
Светот во кој мажите и жените се раѓаат е само нешто површинско, овој или оној општествен, законски или вредносен систем.
„МАРГИНА бр. 21“
(1995)
„Фати се еднаш во костец и со зборовите, не туку само превртуваш со јазикот и го вадиш ременот“!
„Жената на белогардеецот“
од Србо Ивановски
(2001)
Чита некоја книга чијшто наслов Милчо не може да го види затоа што ја држи книгата свиткана во една рака за да може сладоледот да го држи во другата рака, и сè така лижнува: подиставајќи го јазикот и вовлекувајќи го во устата; задлабена во книгата, сè тоа несвесно ги чини; ако ѝ капне сладоледот на раката, таа и раката ја лизнува; ако ѝ капне на голите колена, таа и нив ги лизнува не оставајќи капката да ѝ се разлие.
„Прва љубов“
од Јован Стрезовски
(1992)
Во истиот пожар, во истиот потрес трепери генеалогијата растурена низ сите структури и сите подлоги за коишто зборував: Западот и историјата на филозофијата, она што ја врзува со неколку непомирливи (што и да речете) монотеистички струи, од една страна, со природните јазици и националните чувства, со идејата за демократија и со онаа технолошко-политичката, од друга страна, со бескрајното напредување на идеите на меѓународното право, најпосле, чиишто граници се укажуваат појасно од било кога - и тоа не само поради тоа што оние кои го претставуваат и го подржуваат тоа напредување секогаш ги застапуваат интересите на одредени хегемонии и затоа единствено можат непримерено во бескрај да му се доближуваат, туку и затоа што тоа се темели (а тоа и го ограничува) врз сознанијата на европскиот филозофски модернитет (нација, држава, демократија, односи меѓу парламентарните демократии на разни држави итн.) - да не го споменувам она што одвнатре ги поврзува науката, технологијата и војската со тие сомнителни содржини.
„МАРГИНА бр. 11-12“
(1995)
Таа мисла можеби го преобразува просторот и преку апории ја расветлува потврдата (не позитивна) која им предстои на секоја критика и на секој негативитет.
„МАРГИНА бр. 11-12“
(1995)
Ги следеше полемиките и книгите за создавањето на универзалните вештачки јазици и не веруваше во нив.
„Потрага по Елен Лејбовиц“
од Луан Старова
(2008)
Молкнаа усти погани, стариот Белич занема над книги празни, глупави за јазик и наречја.
„Робии“
од Венко Марковски
(1942)
Старице, ме гледаш со сините очи низ топлата пареа од витлерите на твојата седа коса -такви ми се очите од раѓање; Го пушташ твојот јазик и гледам ќе ме прашаш, низ прозор не умеам да гледам а колку ѝ е чудесен тој на девојкава до тебе; Избрчкана рако, помрднуваш кон мене не ти се моите очи мета на кому кому како што ли ни смета?
„Омајнина“
од Афродита Николова
(2010)
И кога пак на грчки ѝ го читале писмото за двајцата внуци кои лани останале меѓу карпите на Клефтис во Грамос, дека и тие јуначки отстоиле за славата на Грција, тогаш нејзиното срце не дознало гордост, не почувствувало достоинство, туку се згрчило во непреболот и во навредата затоа што тие, имајќи своја земја, свои корени натопени со крвта на толку други јунаци, во писмата и пишувале оти загинале како Грци за Грција, а неа затоа што не го знае грчкиот јазик и в црква не го разбира попот грчки и не знае на грчки да му се моли на Бога, ја презираа.
„Големата удолница“
од Петре Наковски
(2014)
Знаеше дека е забрането, ама кога налутен од нешто опцу на тој свој мајчин јазик и малку поднапиен запеа в кафеана „Слушам кај шумат буките...”, додуша тивко, ама доволно гласно за да го слушнат некои, на шест месеци го пратија во казнена единица во еден од логорите на сувите острови во Егејското Море.
„Големата удолница“
од Петре Наковски
(2014)
Татковината на Албанците се наоѓа на крстопат каде што се вкрстувале интересите на Западот и Истокот, при што најмногу се вкрстувале цивилизации, култури, јазици и се разбира, религии.
„Атеистички музеј“
од Луан Старова
(1997)
Јас се осмелив сепак да се надоврзам на последните зборови на А.А.: - Рисјаните и муслиманите многу векови живееле заедно, опстанале низ истиот јазик и судбина, сигурно ќе најдат сили да ја продолжат убавата традиција, во соживотот на верската толеранција која се наследува како драгоцен дар од генерација на генерација!
„Атеистички музеј“
од Луан Старова
(1997)
Потоа ќе се школува кај скадарските језуити каде што ќе се зближи со западните јазици и култура.
„Атеистички музеј“
од Луан Старова
(1997)
Низ целата „Фармација“ Дерида го разгледува присуството на тој жртвен јарец, тој pharmaccos населен во самото ткаење на јазикот и репрезентацијата.
„МАРГИНА бр. 32-33“
(1996)
Скандалозното поимање на пишувањето, кое ги нагризува самите темели на нашата мисла од филологијата до семиологијата, опстојува во она што Дерида го нарекува текстуалност, неговата теорија на пишувањето како систем од придодавки кои се разликуваат едни од други а притоа взаемно не се укинуваат.
„МАРГИНА бр. 32-33“
(1996)
Захаријадис веднаш нареди да се преведе писмото на грчки јазик и да им се јави на сите воени команданти да дојдат на итен состанок во пештерата над селото Горажде.
„Небеска Тимјановна“
од Петре М. Андреевски
(1988)
Може да си го поткасаш јазикот и ништо да не излезе. 54.
„Небеска Тимјановна“
од Петре М. Андреевски
(1988)
Випем за ова, випем за она, ај, на здравје, на здаровје, ни се одврза јазикот и јас ќе прашам: — Оти не одберете друг пат?
„Небеска Тимјановна“
од Петре М. Андреевски
(1988)
Си ја собра крвта со јазикот и плукна.
„Небеска Тимјановна“
од Петре М. Андреевски
(1988)
Сакам уште нешто да прашам, ама ми се заврзува некаде јазикот и не ме риза.
„Небеска Тимјановна“
од Петре М. Андреевски
(1988)
Го плеткаат јазикот и на албански и на грчки.
„Небеска Тимјановна“
од Петре М. Андреевски
(1988)