ДИГИТАЛЕН РЕЧНИК НА МАКЕДОНСКИОТ ЈАЗИК

Во меките и тивки ноќи на пријатните годишни времиња, обично мајка ми ги отвораше сите големи прозорци, и ние го наслушнувавме дури и дишењето на реката, таа живо нѐ поврзуваше со течењето на времето.

Сега блештава и јасно црвена боја сака да ме обземе, а јас барам засолниште во меката и чадливата жолта боја.

Конечно, што значи да се каже дека животот истекува кога нашата мачка го прегризува оклопот внесувајќи метеж во мекото ткиво?

Бојан ги рашири прстите и ги забуца во меката грива на кучето, Стрела чучна на прагот од колибата со спрчнати уши, насочени кон темнината и тишината на снежната зимска ноќ.

Тоа се кротеше, чувствувајќи веројатно, во меките допири на прстите на девојчето, мајчинска нежност.

Песно, изгубен еден сон или одронет само во чудното невреме или во оној моментен мир омеѓен со ножевите на молњите носи дожд тоа суморно течење на денот кон нашиот осамен остров поплава една носи тој летен ветер што ја капе својата жолта грива од лисја во меката прашина.

Сѐ повеќе и повеќе, во меката сина здолница и во блузата со боја на пченка, се чинеше како нејзиното тело да набрекнува од таа новоформираа сладост, како да се разлева низ нејзините клетки, онака како што свежиот квасец го набрекнува тестото.

Сето тело, месото и коските на отец Мида се претвориле во слова, во букви: коските се претвориле во тврди гласови а месото негово во меки гласови.

- Стој, рикна Кузман. Се наведна и ги збуца долгите прсти во меката земја.

Во првиот сон, се појави како девојка со очи на срна, што со шепот налик на летен дожд, од кого наслушнуваше само „ш“ и „ж“ споени во мек полуглас, го повикуваше да и се наближи.

Едно лето, опуштен во меката фотелја на апартманот 15 во луксузниот хотел „Сплендид“, реши да почне со пишување на елоквентни статии за левичарските студентски весници.

Се вѕираше во огледалото Сликарот, си ги анализираше брчките на челото, тие заробени мисли во епидермата: си го бараше пламенчето во очите кое му ги осветлуваше предметите и ги привлекуваше во меката мрежа на зениците.

Нешто рекле, се дозаканиле или пцуеле.

Потоа, обајцата легнати на рамо и со доближени очи еден до друг, само бревтале, брзо, диво и искинато, и потаму бутајќи ги јатаганите во меката неотпорност на крвавите појаси.

Ги забуцал прстите во мекиот хумус на шумските сенки со таква силина што дури почувствувал болка под ноктите.

Кога ги ослободил школките на слухот, меѓутоа, и птиците биле безгласни.

Ако ликот е безличен, можеби тоа е затоа што и авторот не се чувствува сосема добро - некој му го допира лицето, но прстите, тие долги ковчести и груби прсти на стварноста, пропаѓаат во меката кожа, која како глина го поприма нивниот облик.

Мојот братучед во квечерините ја симнуваше планината на своите плеќи и лежејќи на сламарникот со лицето нагоре врз кој само што не паднале налепените весници од таванот и оти во мислите бегаше до долното предградие каде што фодулка ја доеше малечката со козјо млеко и оти со очите сакаше да го продупчи таванот и бетонот и да стигне дури до лешочките шуми кај својата марија и оти и којзнае дали знаеше дека седам на штицата спроти него со нозе во меката коса што ја отсекле ножиците на нанчо од главите на бегалците тој напати мласнуваше скрцкуваше со забите како да дроби нешто и не слушајќи дека го прашувам дали нешто знае за оние од брегот на реката ама затоа пак ме слуша нанчо кој се врти околу една жолта тиква од која одлупува портокалови шлупки и вели ах оние мајмуни оној стар прч везден што молчи оној со долгиот врат кој како да му е врзан за половината и она детуле со 60 okno.mk бела коса што везден му седи на рамењата да вели нанчо ги знам како не ќе сум ги знаел сите ги знаат оти везден се прпелкаат во песокот и долу во косата паѓа уште една портокалова шлупка и продолжува нанчо живеат откаршија на она коматче бетонска плоча што стигнува до ќошот и се имаат заградено со црна книга скинати вреќи и ламарина и молкна а продолжи само неговото штрак штрак штрак и жолтата глава веќе не беше жолта туку којзнае каква со голем трап по средината на вратот и трапот се качуваше до врвот на главата и додека помислив дека таа глава ќе почне да вреска оти е така страшно нагрдена нанчо помина со малечка метла преку неа по вратот и рамењата и од столот стана една голема снага ги исклешти забите во мене и во братучедот кој веќе пушташе писки низ носот сполајти му рече на нанчо спуштајќи му книжна пара во раката па одвај успеа да се протурка низ малечката врата и додека вратата беше отворена во слабата светлина на денот што си заминуваше привидов нешто како голем сандак обесен под најгорната плоча и една дебела ортома што се спушташе дури до земја ете таму живеат вели нанчо и дебелана ортома што ја гледаш ама не дорече оти братучедот се беше степал со некого во сонот па мавтајќи со рацете скокна од сламарникот рече бре да така вие со мене и после не сакаше да каже кој му се пикнал во дремката истрча од одајчето на нанчо истрча во крајот на денот а по него и јас и се вративме зад насипот да ја преспиеме ноќта врз најгорната плоча под самиот опул на ѕвездите

Тонеа длабоко над колениците во мекиот јужен снег ниеднаш не застануваа да почиваат.

Да загризува и да се вкопува, правејќи си премин посреде, во мекото сурово дрво.

Многу ретко можеа да останат лежејќи во мекиот полушепот на врнежот, кој сосема не беше тишина, а очкувањето на новиот писок зинуваше во нив со уште поужасна бела јалова морница.

Беше готов да се отпушти и да легне во меките пилотини во неговите нозе, да си ги запрета во нивната мекота сите болки по своето исцрпено тело и така сосема да исчезне.

Го испушти и долго се валкаа во мекиот снег.

Во утрото на петнаесеттиот ден тенката преграда на карпата се урива. Раката на Арсо потонува во меката земја.

Отпрвин ги свиткува веѓите па подозриво се вгледува во мекото од очите на учителот и започнува да се насмевнува.

Арсо се вотнува под неа и длетото заронува во мекото земјено тело.

Ги влечка Глигор нозете во мекиот песок и му се причинува: таму зад жолтунестите рабови на хоризонтот го очекува бистрото око на кладенецот.

Ноктите до болка се впиваат во меките дланки.

Капсула, до појас стегнат во меки гумени чизми, го тера дедото да му се качи на грб да го пренесе до ѓумето а овој се буни, одбива, но тоа сѐ некако тихо и неуверливо, плашејќи се внукот да не го послуша и да не го остави да ја гази водата леко пориена со тенка стаклена кора.

Најпосле, откако се изнамуабетија, а уште повеќе изнамолчија доволно време и испопикаа цигарчиња во меките фотелји со навалени потпирки, тој, најпосле како да се сетил, наеднаш му рече на секретарот што стоеше покрај врата со документи за извештај: „Па, таму, чинам, чека некој чиновник; кажете му дека може да влезе“.

Акакиј Акакиевич навреме ја беше почувствувал задолжителната бојазливост, малку се збуни и, како што можеше, колку што му дозволуваше слободата на јазикот, разјасни, со уште почесто додавање на зборчето „онака“ отколку другипати, дека шинелот бил сосема нов, и дека сега е ограбен на најнечовечен начин, и дека му се обраќа нему, за да се заложи на некој начин онака, да му напише на господинот полициски врховен началник или на некој друг и да го пронајде шинелот.

Нивните чекори, капки вода во мек памук, ги впи притаена тишина.

Тоа се случи додека Азра, држејќи се да не падне, ѝ ја тегнеше косата, или можеби се случи неколку мига потоа, кога таа со пијани чекори отиде во кујната, го зеде ножот што беше обесен над шпоретот и, кога се врати, кога дојде над неа, лесно и го лизна во мекото, над градната коска на Ханка и потоа заврте на лево и на десно, кон жилите на вратот кои извесно време даваа тегав отпор, но само малку подоцна лесно се отворија и од нив изненадувачки силно прсна крв по рацете на Азра, по креветот и долу, на подот, обливајќи ги ситните парчиња хартија.

Тие беа во меки чизми, црвени бечви, зелени кошули и елеци, а преку рамо со црни везени џамадани.

Пелагија клечеше крај неговата глава, го оплакуваше во себе, без глас и без солзи, оплакување што повеќе беше монолог отколку дијалог, всушност не кревајќи ја главата, чувствувајќи со снагата и слушајќи со ушите што се случува во одајата, кој доаѓа и кој заминува, таа му вели на старецот и се надева дека немите зборови што ги пушта во отворените очи во кои сега светот е сведен на таванот, дека незнајно како тие стигнуваат и до оној дел на старецот што уште не е заминат, а и до неговата дебела половина, до бабата Петра, која во мигот го слуша ритмичното вртење на тркалата од возот Ти дедо Костадине ја сврши најдобрата работа така да знаеш ги откорна бегалците од овој батак и ги упати назад во коренот во здивот на дедовците не е важно што ти и јас остануваме тука така ни е пишано зар не така ни било чкртнато да останеме во проклетава рамница за да бидеме дира на нашето талкање оти колку сакаш кажувај му некому дека си бил таму и таму си проживеал тоа и тоа ако не оставиш потврда за тоа како што направи сега ти кога ги напади сите во брегчињата и ритчињата на Македонија а ти остана тука каде што не сакаше да останеш за што јас живата и осрамотената ти сум бескрајно благодарна што ќе бидеме заедно ти во меката кална утроба на земјата јас земјосана калосана врз земјата со тоа што знам дека ти уште сега јуриш да го стигниш возот за да бидиш заедно со твојата благородна баба Петра и внучињата додека твоите коски ќе бидат тука додека еден ден не заминат со мене и не тагувај нема в земји да те положам додека не најдам такво место какво што бараше ти биди спокоен смири си ја душата пушти ја да ѝ биде поткрепа и надеж на баба Петра а ти како што гледаш не си сам не оти јас ти седам над глава туку ако смогнеш сили да ја свртиш главата ќе видиш дека одајката ваша никогаш не била пополна со луѓе отколку сега оти тука се сите што те сакаа ама и оние што те колнеа кога се затвори во вагонот Папокот Корнулов за кои не се знае уште колку ќе останат тука оти се шушка како некои вагони на товарниот колосек се полнат со секакви шејови тука е и Друже Србине кој се радува што не си замина со другите мисли дека барем овие што не се заминати ќе останат со тебе и да знаеш мислам дека е во право зашто еве јас ќе бидам тука Танаско децава школнициве цела година ќе се ловат по широкиве и празни улици! сака да го продолжува својот монолог ама одајчето е полно со тела и врева и таа не си ги слуша мислените зборови, мислата ѝ ја запираат, ѝ ја раскинуваат.

Од другата страна Ангелот Ја услишува вашата помисла За спасение За благо дарение на мајсторот На чудотворните длабочини Во кои се разнесува мојата молитва: Врати ме Боже Во деветтиот круг на стеблото Врати ме Боже Во благотворниот отров на змијата Врати ме Боже Во очниот пламен на орелот Врати ме Боже Во топлите одаи на каменот Врати ме Боже Во меките дланки на каменорезецот Врати ми го Боже Сонот за Мајка Врати ме Боже Во статуата за да бидам душа За да дишам во оваа самица.

Не обрнувајќи внимание на филмот кој повеќе или помалку се одвива на платното во авионот (и кој пригодно е стопиран среде една сцена на потера со специјални ефекти), се потчукнуваме со рабовите на чашите при при­душе­ната светлина на кабината и наздравуваме на Нашата Приказна До Сега, која можеби допрва почнува благодарејќи на тоа што обајцата забележавме дека нејзиниот/мојот привлечен сосед во списанието на авио-компанијата ја гледа истата илустрирана статија - „Островски засолништа”, да речеме дека се вика - и во еден забавен разговор откриваме дека обај­цата во едно претходно животно поглавје еднаш сме престојувале во оми­леното засолниште на оној другиот, речиси иако не баш во исто време, но заправо во ист хотелски комплекс, Кајо Олвидадо, и, освен тоа - пази сега - дека обајцата во текот на тие романтични ескапади (едниот тогашен пар бил венчан, но не на меден месец, другиот бил на меден месец, но не и венчан), нуркајќи долж коралниот гебен близу до плажата сме пронашле и земале по една страница искината, одлепена или на друг начин одвоена од некој роман во мек повез и ставена во шише како повик за помош; нејзината била сува како коска, на дното на морето, во добро затворено мало шише од рум поради необјасниви причини до пола наполнето со камчиња за да потоне, а неговата парадоксално плуташе во исто така добро затворено бардаче за вино полно со морска вода и поставено на суво место високо на коралниот гребен. Quelle coincedence! Quel симпатична средба, сега кога се сретнавме!

Снабден со крутите дозволи во меките џебови, што ги имаше издејствувано од Градското собрание до Погребалното претпријатие, железничарот го носеше својот товар со таква помиреност како овој да му беше сраснат со грбот.

Со тврдите потврди во меките џебови, стариот железничар го почнуваше допрва своето талкање низ градот.

Сеќавав како стапалата ми пропаѓаат во меката влажна трева и како неговите долги суви прсти ми го стегаат вратот и како наеднаш нозете ми се ослободуваат од земјата иако и понатаму продолжуваа да го сечат воздухот (моите проклети нозе како да си играа ножички во рацете на многу умешен бербер) а проклетиот воздух сè потешко втасуваше до градите.

Господи, колкупати ги имам протрчано Слатински ливади кренат во раката на тоа чудовиште од човек.

Најпосле подзастана и покажа со прстот кон една трага во меката земја што беше сочуваната од други траги.

Утредента селаните го најдоа мртвото тело на арамијата, а неговиот бес што умира беспомошно го видоа во јатаганот: во претсмртниот час успеал да го закопа дополу во меката земја на ливадата на Бошка Манев.

Но, прелевањето на водата и нејзиното впивање во мекиот бел теписон се чинеше како да нема крај.

Ни крив ни должен, Ѓорѓија му свика околу проблемот на решавањето на една задача.

Претпазливо, како да ја испитува издржливоста на железните пречки што го држат, се наведнуваше со телото над уличната бездна, сеќавајќи го уште посилно засекот на железото во мекото месо на подлактицата.

Него, сигурно, никој не го забележуваше така затскриен зад железата од рекламата, зашто никој не го подигаше погледот во ова запурничаво попладне кога сѐ уште блештеше отсјајот од силното сонце.

Престорен во палка сега беспрекорна прелест-сјај, лач златоклун велја спрега славно спушта в сонеж-бај.

Кренат гори в лесни танци - занишан рог - реска страст; милозлив во меки ланци вилнее со пребрз раст злат заводлив јасни краци до невратна злокоб- сласт распенет во горки зраци нечитливи строи знаци сводот слеп од таа власт. okno.mk | Margina #32-33 [1996] 140

Гледаше сега непосредно под себе, кон плочникот од куќата над која беше застанат, направо во луѓето што поминуваа и нивните фигури му се чинеа уште посмалени, како прилепени кон земјата, сѐ додека не изминеа малку и не ја покажеа постапно својата исправена положба.

Остролики стрели лебдат зуј над сиот краткотрај, бистровидни глави веднат под сомнеж од студен преграб на зломрачен близок крај.