ДИГИТАЛЕН РЕЧНИК НА МАКЕДОНСКИОТ ЈАЗИК

Како да не!

Се извинувам, овие од пред малку ме сматија? 128 okno.mk Грета во отворениот фрижидер здогледува шише вотка.

Но, ова добро дело на Марковски – кој притоа дојде во отворен судир со финансиската директорка на друштвото (В. Боцевска) – веднаш беше „наградено“: тој следниот ден, од страна на генералниот директор (Љ. Митрески), доби отказно решение бр. 01-13/7 за престанок на работниот однос без отказен рок, по- ради поднесена Пријава од истата директорка.

Иако, во фирмата немаше средства и претпоставените притискаа да не се бараат пари – сепак тој успешно ја менаџираше таа состојба и, во летото 2001, успеа од директорите да „извлече“ средства за да се исплатат патарината и хранарината на вработените за тие неколку месеци.

Имено, Судот од Стразбур, со пресудата Креуз vs Полска 28249/95 од 29.V.2001, веќе го санкционираше прекршувањето на човековото неприкосновено „право на суд“ за сметка на правото државата да си ги наплати судските такси.

Исто така, поразително е сознанието дека македонските су- дии, дури и оние од повисоките судови, образовани во духот на правниот позитивизам, при [не]примената на гарантираното т.н. сиромашко право, за чиешто искористување е потребно да се соберат еден куп документи – не ја следат ниту судската пракса на Европскиот суд за човекови права, чијашто јудикатура е задолжителна за сите полноправни земји-членки на Советот на Европа, меѓу кои е и нашата.

304 Револтот и сомнежот за корупција во редовите на овие јавни функционери и службеници, кои се блиски до локалните моќници, а којшто е јавна тајна меѓу работниците, и кој на моменти оправдано преминуваше во отворен гнев и презир – со право, пред нас, ја постави дилемата дека, во наредниот период, треба да направиме студиозно истражување на оваа доста загадочна и мошне скокотлива тема.

„Кому јас можам, освен тебе, драга Агна, да му го соопштам моето расположение, восхитот од големата градба“, ѝ пишував на жена ми, а всушност во себе ги читав оние незапирни редови, што веќе беше ги напишал некој друг, во отворената книга крај мене, незапирни редови, од десно на лево, од работ на една до друга провалија, редови во долги низи кои се како обвинување.

Во тој момент Толе нанишани во отворениот прозорец и тргна со манлихерата, за првпат откако ја купија со Јована.

Така, колку повеќе се отуѓуваше од своите колеги на работа што се придржуваа до востановената методологија во практиката и до малограѓанскиот начин на животот, Миха сѐ повеќе се доближуваше до шареновидниот и контроверзен свет на јавниот и културен живот, движејќи се во него како риба одгледана во аквариум, а пуштена во отворени води.

Кога Маре ја фати капата, Фоте се уплаши дека може да припука, но во отворениот череп немаше ништо освен празни прегради.

Низ глава ѝ мина помислата дека змиите поседуваат подмолна моќ да маѓепсуваат зајаци, пругасти верверици и други мали суштества, и дека можат да хипнотизираат дури и птици, и да ги натераат сами да им влетаат во отворените усти.

Појдовме кон градот задоволувајќи се со мали пакости: на кепецот костенџија му ја изгаснавме карбитената ламба, во отворениот прозорец на писарот и бабицата фрливме мртво глувче, на еден поп му рековме баксуз.

Во отворениот прозорец на општинскиот писар се мачеше крцкаво липање на виолина. Се поткренав на прсти и ѕирнав.

Согласно со тоа, заклучив дека она што геј-мажите најмногу го сакаат е тоа што отсекогаш им се одрекувало – односно, можноста да си го афирмираат идентитетот на геј-мажи така што ќе се гледаат себеси буквално претставувани во (на пример) машката геј-литература и така што ќе учествуваат во отворена, достоинствена, експлицитна и заедничка машка геј-култура.

Пред летувањето, отромавени, се влечкавме како на нозете да имавме чизми; кога ќе се расипеше лифтот, се качувавме по скалите со мака, тешко дишејќи; зјапавме во отворениот телевизор, голтајќи огромни количества кекс, потоа исцрпени, заспивавме со свртени грбови, веднаш...

Кога, по една недела, еден од гробарите, поминувајќи покрај еден отворен гроб, забележал легнат човек на дното од гробот, во отворен ковчег.

Гледал народот со чудење и страв во отворениот гроб, а таму лежел Сане Сандин со качкет на главата, со црвен минтан, со чевли од мукава на нозете.

Но поголемиот број Македонци остануваа во Србија и бараа пат како ќе се може да се работи во полза на Македонија без да се влегува во отворен конфликт со Србите.

Не можев да се здржам да не залипам во тој свој прв ден на понижената машкост и ги слизгав прстите на десната рака по нерамниот ѕид барајќи нешто тешко и силно за одмазда но тој веќе одеше назадечки кон вратата и пушташе да му се издолжуваат забите во отворената уста.

Никола спомена болест што доаѓа кога човек ќе се најде под игли на темнолилав дожд среде планина, нешто што е и мраз на коските и срам на слабост во месото, но јас, како да не сфаќав за кого се говори, не прашав какво име има таа болест и која света трева ја извлекува со пот од болниот, ти велам: бев само сам, самјак, осаменик, се грчев под тежина и се сеќавав на жената што ме најаде или се обиде да го стори тоа пред да ѝ го видам грбот во отворената врата на собата во која се влегуваше преку чардак.

Лежејќи замавнав со нога. Отскокна и го бутна триножецот со празен чанак.

И пак сонував, сега зелена гнилост на глуждести дабја и зелени костури на непознати животни меѓу шилести камења и во дувла: во отворените челусти танки црви ги дупчеа потемнетите јазици.

Скрбеше над себе. И мене грлото ми се стегаше.

Во ноздрите ми се стврднуваше врел воздух.

Реновирањето и опремувањето станаа начини на осмислување на животот, психотерапија за меѓусебните односи (“отворена кујна во отворен брак”).

- Арсо сомничаво ги тркала црнките во отворените очи.

Меѓутоа, единствената личност што мене ми остави впечаток за време на ова интермецо на мојата вработеност – тоа беше кондуктерот во трамвајот кој со својата алатка за дупчење билети ми го поништуваше денот; ќе го кренеше тоа парче хартија, мојот неделен возен билет, ќе го вотнеше во отворената челуст на својата справа и некакво невидливо мастило на него ќе поништеше два сантиметра – и еден ден од мојот живот – еден скапоцен ден кој ми носеше само замор, ниту приближно со онолку пари колку што ми беа потребни за да ја продолжам таа бесмислена работа.

Веднаш, без да дадам отказ, го напуштив своето место, си ја презедов врз себе одговорноста затоа што на масата останаа неиздупчени сметки, несортирани, и не ми остана ништо друго освен да заминам дома, да ги земам парите и преку разнесувачите на вредносни пратки да ги информирам роднините за мојата нова финансиска ситуација.

Климент Камилски, трагајќи по најуверливи докази во отворените и прелистувани книги за јазиците, беше свесен дека уште од антички до денешни времиња не престануваше утопијата во европската култура да се открие заеднички јазик за сето човештво.

Ја лизна со побелениот јазик долната усна и ја спушти цигарата во отворената мастилница.

Продолжував да читам во отворената книга на која никој не ми обрнуваше внимание: Војникот го означува најболниот белег на варварството кој опстанува меѓу луѓето!

Оваа книга која говори за дезилузионизмот по фазата на адорација на левите европски интелектуалци од советскиот сталинизам (како Сартр, Арагон, Сартр и други) беше поводот разговорот да се префрли на улогата на личноста, на интелектуалците, на големите дипломати во разврската на современите историски процеси.

Лакхдар Брахими гледајќи во отворената книга на Малро Човеквата судбина, замислено рече: Се чини мина засекогаш времето на големите, харизматични личности-интелектуалци во поновата историја.

Со ова, практично се допушти, пред сѐ од страна на државните органи, морално недопустливо, да се утврдуваат паузи при работа со странки, што е редок компаративен случај – бидејќи не е целисходно вработените во државната администрација да одат на пауза „сите заедно“, туку така што барем еден од нив ќе остане да работи на шалтер или во отворена канцеларија за прием на граѓани, а своето право на пауза ќе го оствари порано или, пак, подоцна од другите свои колеги; б) симптоматично е тоа што со новиот ЗРО (2005) се избриша експлицитната превентивна одредба, којашто предвидуваше дека работникот не може да се откаже од правото на платен дневен, неделен и годишен одмор, ниту тоа право може да му се ускрати (чл. 51, ЗРО/03 – Пречистен текст).

Другите двајца само што се појавија на вратата и тие беа наместо убиени. – Сега едни од пенџерињата да не ни побегне натаму – викна Трајко и сам се турна во отворената врата на конакот.

Погледнуваа гордо во отворените пенџериња на куќите и уште погорделиво се петлеа на седлата, но и ги наведнуваа главите и ги вртеа на спротивната страна кога забележуваа некој познат лик што плукаше гнасно кога ги препознаваше.

Кога го симнаа здрвеното тело на дедото Костадин од вагонот со сиот свет во отворените очи, Пелагија се обидуваше да му ги спушти клепките, да му го истисне светот, за да не го закопаат со многу тежина.

Пелагија клечеше крај неговата глава, го оплакуваше во себе, без глас и без солзи, оплакување што повеќе беше монолог отколку дијалог, всушност не кревајќи ја главата, чувствувајќи со снагата и слушајќи со ушите што се случува во одајата, кој доаѓа и кој заминува, таа му вели на старецот и се надева дека немите зборови што ги пушта во отворените очи во кои сега светот е сведен на таванот, дека незнајно како тие стигнуваат и до оној дел на старецот што уште не е заминат, а и до неговата дебела половина, до бабата Петра, која во мигот го слуша ритмичното вртење на тркалата од возот Ти дедо Костадине ја сврши најдобрата работа така да знаеш ги откорна бегалците од овој батак и ги упати назад во коренот во здивот на дедовците не е важно што ти и јас остануваме тука така ни е пишано зар не така ни било чкртнато да останеме во проклетава рамница за да бидеме дира на нашето талкање оти колку сакаш кажувај му некому дека си бил таму и таму си проживеал тоа и тоа ако не оставиш потврда за тоа како што направи сега ти кога ги напади сите во брегчињата и ритчињата на Македонија а ти остана тука каде што не сакаше да останеш за што јас живата и осрамотената ти сум бескрајно благодарна што ќе бидеме заедно ти во меката кална утроба на земјата јас земјосана калосана врз земјата со тоа што знам дека ти уште сега јуриш да го стигниш возот за да бидиш заедно со твојата благородна баба Петра и внучињата додека твоите коски ќе бидат тука додека еден ден не заминат со мене и не тагувај нема в земји да те положам додека не најдам такво место какво што бараше ти биди спокоен смири си ја душата пушти ја да ѝ биде поткрепа и надеж на баба Петра а ти како што гледаш не си сам не оти јас ти седам над глава туку ако смогнеш сили да ја свртиш главата ќе видиш дека одајката ваша никогаш не била пополна со луѓе отколку сега оти тука се сите што те сакаа ама и оние што те колнеа кога се затвори во вагонот Папокот Корнулов за кои не се знае уште колку ќе останат тука оти се шушка како некои вагони на товарниот колосек се полнат со секакви шејови тука е и Друже Србине кој се радува што не си замина со другите мисли дека барем овие што не се заминати ќе останат со тебе и да знаеш мислам дека е во право зашто еве јас ќе бидам тука Танаско децава школнициве цела година ќе се ловат по широкиве и празни улици! сака да го продолжува својот монолог ама одајчето е полно со тела и врева и таа не си ги слуша мислените зборови, мислата ѝ ја запираат, ѝ ја раскинуваат.

Во миговите кога ја дочитував збирката песни на еден провансалски поет, запомнувајќи ги стиховите – во Арл кога сенката поруменува, под ружите и свети времето, внимавај на благоста околу тебе – вниманието ми го привлече текстот „Папата Јован Павле II ја осветува Катедралата во Скадар”, во отворениот дневник Ле Монд, од 23 април 1993 година.

Мајка остана замолчена. Гледаше во отворените книги, ја следеше татковата мисла.

Вие продолжувате да гледате во отворениот простор барајќи облик облик нудејќи.

„Ој лозје, лозје... (Одеднаш преминува во отворена зајадливост спрема Теодос.) Песна за чорбаџи Теодос!

Каде се чуло, море видело Доцко, за лозје да ми задоцни, еј, Доцко за лозје да ми задоцни! Бре, бре-бре, бре, бре-бре, Доцко за лозје да ми задоцни!

Погледна во отворениот мозок на Х сакајќи да прочита некоја од неговите мисли. А мисли воопшто немаше.

Ја удираше по грбот, по нозете, по човечињата, по рацете, па потоа ја удираше по главата и косата почна да ѝ се разлетува и да ѝ се лепи за јазикот во отворената уста.

И ме фрлија во отворена гробница, но јас не смртта туку љубовта ја довикував и го преповторував стихот на Бертолд Брехт: Ти немаш слабости јас имав една: - ЉУБЕВ!

Како пример, тие ги посочувале годините на распаѓањето на Османлиската Империја при крајот на XIX век, кога претходниот сојуз меѓу Русија и Австро-Унгарија се претворил во отворено ривалство во кое секоја сила настојувала да ја добие контролата на Балканот".

Како резултат на тоа „Рускиот план од 1878 година за ‘Голема Бугарија’ со излез на Егејското Море довел до тоа Велика Британија и Австрија заедно да го доведат руското проширено влијание во југоисточна Европа пред свршен чин“.

Ѓорѓи ги слушна само зборовите „вечнаја памјат” и кога застана сосема близу гробот, виде како луѓето се наведнуваат, трипати земаат шепа земјата и ја врлат во отворениот гроб.

Туку одеднаш чуја како кљака во отворената матарка на Шишмана, одекнувајќи.

- Еве, - рече Шишман за да го разувери до крај и ја отвори кутијата, му ја покажа отворена, го заигра камчето внатре, кое сега во отворена кутија не тропаше толку примамливо.

Ми го чепка челото, лицето, ме гледа во отворените очи, не може да верува што гледа!

идат сега полицајците на Јанис Метаксас и ти дежураат пред устата, под ушите, не смееш ни кучето со свои зборови да го повабиш, ни козата да ја искараш, оти не им зборуваш грчки, ти велат, моето куче не знае грчки, им велиш, мојата коза не разбира, полицајците и оддалеку знаат на кој јазик зборуваш, по отворањето на устата знаат и идат право на тебе и во отворената уста ти плукаат и после ти ги кршат забите и ги бришат словенските букви од црквите и од гробовите,

Неговото однесување беше колку енергично толку и коректно и јавното мислење смета дека, ако големото зло е одбегнато, тоа се должи на неговото лично влијание и на личите примери на храброст и ладнокрвност, што го покажа обиколувајќи ги безброј пати во отворени коли разбунтуваните квартови.