во (предл.) - работен (прид.)

Полномошник на странката може да биде: 1) адвокат; 2) лице дипломиран правник кое со странката е во работен однос и 3) роднина по крв во права линија, брат, сестра или брачен другар – доколку е потполно деловно способен (чл. 81, ст.1 од ЗПП).
„Работни спорови - Позитивни примери од судската пракса“ од Димитар Апасиев (2011)
Во согласност со закон, заради отстранување на утврдените неправилности, инспекторот има право и обврска на субјектот на надзорот: 1) да му укаже на утврдените неправилности и да определи рок за нивно отстранување; 2) да му нареди да преземе соодветни мерки и активности во рокот кој ќе го определи инспекторот и 3) да забрани работа во работна просторија, на дел од техничка технолошка целина, на одделно работно место или на орудие за работа (чл. 17, ЗИТ). 5.  Во судењето учествуваат и судии-поротници кога тоа е утвр- дено со закон (чл. 38, ст.3 од ЗСуд).
„Работни спорови - Позитивни примери од судската пракса“ од Димитар Апасиев (2011)
Имено, право на паричен надоместок има невработено лице кое било во работен однос најмалку девет месеци непрекинато или 12 месеци со прекин во последните 18 месеци (чл. 65, ЗВОСН).
„Работни спорови - Позитивни примери од судската пракса“ од Димитар Апасиев (2011)
Работникот Љ Х од Велес (сега 50-годишен) беше во стален работен однос во АД „Киро Ќучук“ – една од велешките големи компании од градежниот сектор, со над 800 вработени кои, во транзицијата, неуспешно се трансформираа од страна на локални моќници.
„Работни спорови - Позитивни примери од судската пракса“ од Димитар Апасиев (2011)
А ако во работната книшка2 не беше заведен овој неколкумесечен период како работен стаж, работничката нема да можеше да биде пријавена во тогашниот Завод за вработување (денешната АВРМ) и да ги ужива правата кои и следуваат по основ на привремена невработеност.
„Работни спорови - Позитивни примери од судската пракса“ од Димитар Апасиев (2011)
6. Да е оспособен за вршење на обезбедување на лица и имот и да има положено стручен испит за вршење работи на обезбедување на лица и имот [оваа одредба не се однесува на лицата кои најмалку три години извршувале работи и задачи од точката 5 на овој член] (чл. 8, ЗОЛИ).
„Работни спорови - Позитивни примери од судската пракса“ од Димитар Апасиев (2011)
Стечајната постапка се поведува по предлог и таа е итна (чл. 8, ст.1-2 од ЗС). 3.  Полномошник на странката може да биде: адвокат, лице дипломиран правник кое со странката е во работен однос и роднина по крв во права линија, брат, сестра или брачен другар, доколку е потполно деловно способен.
„Работни спорови - Позитивни примери од судската пракса“ од Димитар Апасиев (2011)
Известувањето, покрај општите податоци, содржи и краток опис на настанот и неговите последици (чл. 36, ЗБЗР).
„Работни спорови - Позитивни примери од судската пракса“ од Димитар Апасиев (2011)
Обемот на полномошното го определува странката и таа може да го овласти полномошникот да презема само определени дејствија или да ги презема сите дејствија во постапката (чл. 85, ЗПП).
„Работни спорови - Позитивни примери од судската пракса“ од Димитар Апасиев (2011)
Архивскиот број под кои е заведен предметот во Основниот суд Велес е: П.бр. 984/02. 2.  За низата неправилности во работата на ова проблематично комунално претпријатие види го и Финалниот извештај по повод спроведеното истражување со наслов „Досие Дервен“ – подготвен од правниот тим на Асоцијацијата „Магна Карта“ (Сектор за човеко- ви и граѓански права), од 10 февруари 2010, кој беше презентиран пред медиумите и беше доставен до сите релевантни институции кои имаат надлежности во оваа сфера – особено до Советот и Гра- доначалник на општина Велес. 3.  Постапката за остварување на правата од пензиското и ин- валидското осигурување се поведува по барање на осигуреникот...
„Работни спорови - Позитивни примери од судската пракса“ од Димитар Апасиев (2011)
Глоба во износ од 15.000 ЕУР во денарска противвредност ќе му се изрече за сторен прекршок на работодавач – правно лице, ако: – не е склучен договор за вработување меѓу работникот и работодавачот, 292 работодавачот не го пријавил работникот во задолжително пензиско и инвалидско осигурување, здравствено осигурување и осигурување во случај на невработеност пред стапувањето на работникот на работа, договорот за вработување не е склучен во писмена форма, не се чува во работните простории на работодавачот каде што работи работникот и не му е врачен примерок од договорот за вработување на работникот (чл. 264, ст.1, ал.2 од ЗРО).
„Работни спорови - Позитивни примери од судската пракса“ од Димитар Апасиев (2011)
Па така, сега договор за вработување може да се склучи на определено време за вршење на исти работи, со прекин или без прекин до пет години.
„Работни спорови - Позитивни примери од судската пракса“ од Димитар Апасиев (2011)
Поточно, тој и за времетраењето на спорот, правно гледано, не беше во работен однос бидејќи своето работно место го напушти уште пред да го покрене судскиот спор – кога, од страна на тамошното раководство, му беше понудена отпремнина во вредност од околу 2.000 ЕУР за „доброволно“ да го напушти работното место. 182 ***
„Работни спорови - Позитивни примери од судската пракса“ од Димитар Апасиев (2011)
Одејќи по својот личен пример, тој правилно заклучува дека работниците треба сами да се информираат за своите права, а не да чекаат работодавачот да им ги каже истите. 268
„Работни спорови - Позитивни примери од судската пракса“ од Димитар Апасиев (2011)
Ако странката во полномошното не ги определила поблиску овластувањата на полномошникот – полномошникот кој не е адвокат, врз основа на ваквото полномошно, може да ги врши сите дејствија во постапката, но секогаш му е потребно изрично овластување за: повлекување на тужба, за признавање или за одрекување од тужбеното барање, за склучување на порамнување, 246 за одрекување или откажување од правен лек и за пренесување на полномошното врз друго лице, како и за поднесување на вонредни правни лекови (чл. 87, ЗПП).
„Работни спорови - Позитивни примери од судската пракса“ од Димитар Апасиев (2011)
По ова таа, во април 1997, поднесе и писмено Барање како и приговор до УО на друштвото, но без успех.
„Работни спорови - Позитивни примери од судската пракса“ од Димитар Апасиев (2011)
Така, работникот, како полномошник, може да го застапува лице 16.  А т.н. париционен рок, за доброволно извршување на судската пресуда, со којашто се наложува извршување на одредено чинење [активно дејствие] и понатаму остана осум дена (чл. 408, ЗПП/05) – што, сепак, е помал рок од вообичаениот, којшто кај општата парнична постапка изнесува минимум 15 дена. 29 дипломиран правник кое е во работен однос во синдикатот чиј член е работникот или, пак, во сојузот на синдикатите во кој е здружен неговиот синдикат (чл. 406, ЗПП). 4) воведена е прецизна одредба за одредување на т.н. привреме- ни мерки за обезбедување, 17 што дотогаш не беше случај.
„Работни спорови - Позитивни примери од судската пракса“ од Димитар Апасиев (2011)
Постапка за утврдување на инвалидност кај осигуреникот се поведува и на предлог на работодавецот кај кого осигуреникот е во работен однос, како и на предлог на лекарот што го лекува или на лекарска комисија.
„Работни спорови - Позитивни примери од судската пракса“ од Димитар Апасиев (2011)
1.  Интервјуто го водеше Димитар Апасиев, на 6.II.2011, во Велес. Архивскиот број под кои е заведен предметот во Основниот суд Велес е: РО.бр. 202/09.
„Работни спорови - Позитивни примери од судската пракса“ од Димитар Апасиев (2011)
Впрочем тој и не покажа некоја поголема загриженост во врска со тоа.
„Работни спорови - Позитивни примери од судската пракса“ од Димитар Апасиев (2011)
А, ако вредноста на предметот на спорот надминува 1.000.000 денари, полномошник на правно лице може да биде лице кое е дипломиран правник со положен правосуден испит и кое е во работен однос со правното лице (чл. 82, ЗПП).
„Работни спорови - Позитивни примери од судската пракса“ од Димитар Апасиев (2011)
7.  Со носењето на законите за работни односи и нивните перманентни рогации во време на транзицијата, со полно право може да се констатира дека најдрастични и, се чини, најмалициозни и систематски, скратувања на правата на работниците имаше кај оние кои, по сила на околностите, останаа „технолошки вишок“ (целиот законски назив кај овие непопуларни, колективни и масовни отпуштања од работа е отказ од деловни причини заради технолошки, економски, организациони и/или слични промени поради кои престанува потребата од вршење на определена работа) – при што треба да се истакне дека станува збор за доста важно прашање, особено за македонски прилики.
„Работни спорови - Позитивни примери од судската пракса“ од Димитар Апасиев (2011)
Странката го издава полномошното [mandatum] писмено или усно на записник во судот и таа може во секое време да го отповика полномошното, а полномошникот може во секое време да го откаже полномошното. (чл. 88, ст.1 и чл. 90, ст.1 од ЗПП).
„Работни спорови - Позитивни примери од судската пракса“ од Димитар Апасиев (2011)
Инспекциска заштита, односно интервенција во согласност со одредбите на овој закон може да побараат и лицата пријавени на јавен оглас заради вработување (чл. 16, ЗИТ).
„Работни спорови - Позитивни примери од судската пракса“ од Димитар Апасиев (2011)
Тоа ги предуслови промените во работните односи и успешноста во работењето.
„Работни спорови - Позитивни примери од судската пракса“ од Димитар Апасиев (2011)
По оваа егзистенцијално безизлезна ситуација за него и за членовите на неговото потесно семејство кое го издржува, Х.Џ. неколкупати се обраќаше до неговите претпоставени и од нив изречно бараше да му се исплатат платите што му се должат.
„Работни спорови - Позитивни примери од судската пракса“ од Димитар Апасиев (2011)
Греењето во работните хали потполно се исклучува, а работниците се приморани сами да прават грејни тела, да собираат гранки и да сечат дрва од блиската околина, како и од фабричкиот двор, па дури и да горат стари камионски гуми – со цел да се стоплат во текот на студените зимски денови.
„Работни спорови - Позитивни примери од судската пракса“ од Димитар Апасиев (2011)
2.  Од почетокот на транзицијата до денес – временскиот период за кој може да се склучи договорот за вработување на определено време перманентно и сукцесивно беше продолжуван: од една година, како што изнесуваше на почетокот (1993), тој се зголеми на три (од 2003), па на четири (од 2005) – за да, на крајот, по првата измена и дополнување на најновиот ЗРО, онаа од август 2008, стигне дури до пет години!?
„Работни спорови - Позитивни примери од судската пракса“ од Димитар Апасиев (2011)
2.  Договорот за вработување [кој порано се викаше „договор за работа“] има две подеднакво релевантни варијанти при склучувањето: прво – тој може да се склучи за време чие траење однапред не е определено – во којшто случај станува збор за работен однос на неопределено време; и второ – да се склучи за време чие траење однапред е одредено – при што, тогаш станува збор за работен однос на определено време (чл. 14, ЗРО).
„Работни спорови - Позитивни примери од судската пракса“ од Димитар Апасиев (2011)
Инспекторот на трудот, со решение, ќе го забрани вршењето на работи на работодавачот ако не го почитува, односно го крши работното време и распоредот на работното време (чл. 259, ст.1, ал.3 од ЗРО). 6.  Според ЗРО работодавачот е должен на работникот да му ги надомести и трошоците поврзани со работата.
„Работни спорови - Позитивни примери од судската пракса“ од Димитар Апасиев (2011)
Но, правото на паричен надоместок, иако тој плаќал за тоа додека бил во работен однос (!?), не може да оствари невработено лице на кое работниот однос му престанал поради: (а) давање писмена изјава на работникот дека сака да му престане работниот однос, освен ако таквата изјава е дадена поради промена на местото на живеење на брачниот другар или склучување на брак; (б) спогодбено престанување на работниот однос; (в) остварува права од работен однос спротивно на закон; (г) престанок на работен однос по сила на закон, освен во случај на престанок на правното лице поради стечај; (д) неоправдано изостанување од работа последовно три работни дена или пет работни дена со прекин во текот на една година; (ѓ) престанокот на работниот однос со отказ од страна на работодавецот за кршење на работната дисциплина или неисполнување на обврските утврдени со закон, колективен договор и договор за работа; (е) одбивање да работи на работи на кои е распореден во согласност со закон; (ж) одбивање да биде преземан со спогодба кај друг работодавец во согласност со закон; (з) одбивање обука, преквалификација или доквалификација за друго работно место кај ист или друг работодавец, што му се обезбедува во согласност со закон; (ѕ) губење на работната способност согласно со прописите за ПИО; (и) исполнување услови за остварување право на пензија (чл. 67, ЗВОСН – неофицијален ПТ). 107
„Работни спорови - Позитивни примери од судската пракса“ од Димитар Апасиев (2011)
2.  Бидејќи оваа јавна исправа веќе не постои во нашиот правен 190 систем – се чини умесно да потсетиме дека во поглед на работната книшка, со донесувањето на вториот ЗРО (1993) во „транзицијата“ се избришаа две мошне добри одредби од поранешниот прв транзициски ЗРО (1990): прво – веќе не се предвидуваше изречната забрана дека во работната книшка не е дозволено да се внесуваат негативни податоци за работникот (чл. 49, ЗРО/90); и, второ – беше избришана одредбата која предвидуваше дека, при предавањето на работната книшка на работодавецот, овој е должен на работникот да му издаде писмена потврда за приемот (чл. 50, ЗРО/90) – што подоцна, во праксата, се покажа како плодна почва за разни манипулации и уцени врз работниците.
„Работни спорови - Позитивни примери од судската пракса“ од Димитар Апасиев (2011)
Па така – работодавачот, на свој трошок, на работниците може да им организира превоз до и од работното место, како и исхрана за време на работа.
„Работни спорови - Позитивни примери од судската пракса“ од Димитар Апасиев (2011)
Бидејќи е постар, не се има активирано во синдикалните организации, но секогаш им сугерира на колегите да се борат за своето право.
„Работни спорови - Позитивни примери од судската пракса“ од Димитар Апасиев (2011)
Работниот однос заснован со договор за вработување на определе- но време, освен договорот за вработување за вршење на сезонска работа, се трансформира во работен однос на неопределено време, ако работникот продолжи да работи по истекот на рокот, под ус- лови и на начин утврдени со закон.
„Работни спорови - Позитивни примери од судската пракса“ од Димитар Апасиев (2011)
Постапката пред првостепениот [основен] суд мора да се заврши во рок од шест месеци од денот на поднесувањето на тужбата, додека второстепениот [апелационен] суд е должен да донесе одлука по жалба поднесена против првостепената одлука во рок од 30 дена од денот на приемот на жалбата, односно во рок од два месеца –  доколку пред второстепениот суд се одржала расправа (чл. 405, ЗПП). 3) во доменот на т.н. квалификувано „договорно застапување“ пред суд, дадена е можност работникот да не мора да биде застапуван од страна на адвокат, што е значителна олеснителна околност, знаејќи ги високите цени согласно фамозната Адвокатска тарифа.
„Работни спорови - Позитивни примери од судската пракса“ од Димитар Апасиев (2011)
Сепак и тие што требаше да му ги исплатат парите, се во работен однос во истата фирма и, плашејќи се за своето работно место кое беше загрозено од „повисоки инстанци“, на разни начини се обидуваат да ескивираат и одбиваат да контактираат со него.
„Работни спорови - Позитивни примери од судската пракса“ од Димитар Апасиев (2011)
Величковски веќе не работи во „Охис Филком“.
„Работни спорови - Позитивни примери од судската пракса“ од Димитар Апасиев (2011)
Договорот за вработување се склучува во писмена форма и се чува во работните простории на работодавачот каде што работи работникот, а примерок од склучениот договор му се врачува на работникот – и тоа на денот на потпишувањето (чл. 15, ЗРО).
„Работни спорови - Позитивни примери од судската пракса“ од Димитар Апасиев (2011)
Реакцијата на тужениот по однос на тужбата, не беше воопшто забележлива.
„Работни спорови - Позитивни примери од судската пракса“ од Димитар Апасиев (2011)
Но, во работните спорови работникот како полномошник може да го застапува и лице дипломиран правник кое е во работен однос во синдикатот чиј член е работникот, или во сојузот на синдикатите во кој е здружен синдикатот чиј член е работникот (чл. 406, ЗПП).
„Работни спорови - Позитивни примери од судската пракса“ од Димитар Апасиев (2011)
Против ова решение не беше дозволена посебна жалба, сѐ до септември 2010, кога се прецизираше дека против решението може да се изјави жалба, но дека таа не го задржува извршувањето на решението (чл. 93, ЗИДЗПП/септ.10). 5) давање можност жалбата против конечната пресуда да го нема вообичаеното т.н. „суспензивно дејство“.
„Работни спорови - Позитивни примери од судската пракса“ од Димитар Апасиев (2011)
„Хранарината“ може да изнесува најмногу до 20% од просечната нето-плата по работник исплатена во претходната година, а „патарината“ се исплаќа во висина на стварните трошоци во јавниот сообраќај (чл. 113, ст.4-5 од ЗРО).
„Работни спорови - Позитивни примери од судската пракса“ од Димитар Апасиев (2011)
Судијката (В.Србинова), во јуни 1996, донесе Пресуда со која делумно го усвои тужбеното барање и ги задолжи тужените да ги исплатат неисплатените плати и придонеси за седум месеци, во вкупен износ од 29.266 МКД (480 ЕУР) – зголемени за затезната камата, како и да го впише овој временски период во работната книшка на Јаневски.
„Работни спорови - Позитивни примери од судската пракса“ од Димитар Апасиев (2011)
По исклучок, работниот однос 284 заснован со договор за вработување на определено време може да се трансформира во работен однос на неопределено време и пред истекот на рокот [од пет години], ако работникот работи повеќе од две години на работно место кое е ослободено по основ на пен- зионирање или други основи и за кое се обезбедени финансиски средства – доколку работодавачот утврди дека има трајна потреба од работникот, под услови и на начин утврдени со закон (чл. 46, ЗРО). 3.  Според актуелниов важечки ЗРО: со потпишување на дого- ворот за вработување се заснова работен однос меѓу работникот и работодавачот.
„Работни спорови - Позитивни примери од судската пракса“ од Димитар Апасиев (2011)
Ќе се смета дека должникот е неспособен за плаќање ако во период од 45 дена од која било негова сметка, кај кој било носител на платниот промет, не е исплатен износот што требало да биде исплатен врз основа на важечките основи за плаќање (чл. 5, ст.1-2 од ЗС).
„Работни спорови - Позитивни примери од судската пракса“ од Димитар Апасиев (2011)
Инспекторот е должен, на подносителот на барањето, да му достави писмено известување за утврдената сос­ тојба.
„Работни спорови - Позитивни примери од судската пракса“ од Димитар Апасиев (2011)
3.  Најчестата злоупотреба во сферата на трудовото право кај нас е тоа што огромен број лица кои de facto се „работници“ de iure немаат склучено договор за вработување (кој е регулиран во ЗРО) туку ваков договор за дело (кој, пак, е регулиран во ЗОО) – па, бидејќи тоа им е поевтина варијанта на работодавачите, овие т.н. „хонорарци“ не ги уживаат правата кои би ги имале како „вработени“ лица.
„Работни спорови - Позитивни примери од судската пракса“ од Димитар Апасиев (2011)
Работната атмосфера стана особено тешка.
„Работни спорови - Позитивни примери од судската пракса“ од Димитар Апасиев (2011)
Работодавачот е должен да води евиденција за: а) стручното обучување и оспособување на вработените за безбедна работа; б) извршените прегледи на средствата за работа; в) спроведениге испитувања на физичките, хемиските и биолошките штетноста и на микроклимата во работните и помошните простории, односно на работните места; г) претходните и периодичните здравствени прегледи на вработените и д) професионалните болести, заболувањата во врска со работата, повредите при работа и смртните случаи при работата.
„Работни спорови - Позитивни примери од судската пракса“ од Димитар Апасиев (2011)
Како невработено лице не се смета лице: – во работен однос; – корисник на пензија; – врши- тел на занаетчиска, односно професионална дејност; – сопственик или основач на трговско друштво, претпријатие и друго правно 70 лице; – вршител на земјоделска, сточарска или друга дејност; – кое не прифаќа обука, преквалификација или доквалификација на која ќе го упати Агенцијата или одбие да се јави или одбие да заснова работен однос кај работодавецот кај кого го упатила АВРМ; – кое работно е ангажирано или врши дејност, спротивно на закон (чл. 54, ЗВОСН).
„Работни спорови - Позитивни примери од судската пракса“ од Димитар Апасиев (2011)
Имено, од важни причини, кои мораат да бидат образложени, судот може да одлучи жалбата да не го задржува извршувањето на одлуката (чл. 409, ЗПП) – што, секако, е добро решение во корист на работникот којшто успеал да го добие спорот, особено тогаш кога во улога на жалител ќе се јави работодавачот. в) Законот за извршување Во поглед на присилното спроведување, односно принудното извршување на судските, правосилни и извршни, одлуки донесени во работните спорови, проблематиката е регулирана со ЗИ (2005), 18 којшто е изменет и дополнет во осум наврати: двапати во 2006, по еднаш во 2008 и во 2009, и дури четири пати во 2010 година – но, за среќа, ниту една од нив не се однесува на институтот 17. 
„Работни спорови - Позитивни примери од судската пракса“ од Димитар Апасиев (2011)
Љ. Х. против „Киро Ќучук“ Спор за неисплатени плати и неподмирени придонеси1 Non omne quod licet, honestuum est Не е сè чесно што е дозволено! (Paul. – D. 50, 17, 144 pr)
„Работни спорови - Позитивни примери од судската пракса“ од Димитар Апасиев (2011)
На пример, законски права од осигурување во случај на невработеност, кај нас се: 1) паричен надоместок; 2) подготовка за вработување (обука, преквалификација или доквалификација); 3) право на здравствена заштита, во согласност со прописите за здравствена заштита; 4) право на пензиско и инвалидско осигурување, во согласност со прописите за ПИО на невработено лице корисник на паричен надоместок, на кое му недостасуваат најмногу до пет години пред исполнување услови за стекнување право на старосна пензија – а кое нема 15 години стаж на осигурување, до остварување на овој стаж; и 5) права на инвалидни лица за вработување со поволни услови во согласност со закон (чл. 54, ЗВОСН – неофицијален ПТ).
„Работни спорови - Позитивни примери од судската пракса“ од Димитар Апасиев (2011)
1.  Интервјуто го водеше Сашо Карапанчев, на 19.IV.2011, во Скопје. Архивскиот број под кој е заведен предметот во Основниот суд Скопје II – Скопје е: VII П.бр.1680/97.
„Работни спорови - Позитивни примери од судската пракса“ од Димитар Апасиев (2011)
7.  Невработено лице, во смисла на овој закон, е лице кое: 1) не е вработено; 2) е пријавено во Агенцијата за вработување; 3) е способно и сака да работи; 4) активно барало работа во изминатите 30 работни дена и е на располагање на берзата на трудот да започне со работа во следните 15 дена; 5) не одбило соодветна понуда за вработување и 6) на кое работниот однос не му престанал по негова волја (чл. 53, ЗВОСН) [оваа последна и подвлечена спорна точка, во меѓувреме, е укината од страна на Уставниот суд на РМ со Одлука У.бр. 173/2010-0-1 од 22.VI.2011, благодарение на иниција- тивата од 1.X.2010, поднесена од страна на ДСП „Ленка“ - Скопје и Асоцијацијата „Магна Карта“ - Велес].
„Работни спорови - Позитивни примери од судската пракса“ од Димитар Апасиев (2011)
Според актуелниот ЗРО – работодавачот, пред да го откаже договорот за вработување од деловни причини, може на работникот да му понуди: 1) вработување кај друг работодавач без огласување, со преземање и склучување договор за вработување за вршење на работи кои одговараат на неговата стручна подго- товка, односно квалификација; 2) стручно оспособување – обука, 286 преквалификација или доквалификација за работа кај истиот или кај друг работодавач; или 3) нов договор за вработување [пред от- каз] (чл. 96, ст.1, т.1-3 од ЗРО). A, пак, во случај на прогласување за технолошки вишок, работодавачот е должен на работникот да му исплати испратнина – како негово неотповикливо право, и тоа според следниве критериуми: а) до 5 години поминати во работен однос = во висина од една нето-плата; б) од 5 до 10 години работен однос = две нето-плати; в) од 10 до 15 год. = три плати; г) од 15 до 20 год. = четири плати; д) од 20 до 25 год. = пет плати и 6) над 25 год. = шест плати.
„Работни спорови - Позитивни примери од судската пракса“ од Димитар Апасиев (2011)
А под „работен однос“ се смета само времето поминато во работен однос кај ист работодавач, како и времето кај претходниот работодавач – на кој, поради настаната статусна про- мена, правен следбеник е последниот работодавач.
„Работни спорови - Позитивни примери од судската пракса“ од Димитар Апасиев (2011)
IV Мајка ми ретко, многу ретко, влегуваше во работната соба на татко ми во длабоките ноќи кога тој размислуваше над отворените книги.
„Времето на козите“ од Луан Старова (1993)
Би сакал да бидам вистински поет како Радован Павловски но за тоа немам ниту талент, ниту мадиња. Тукушто започнав со љубов да го учам и јазичам македонскиот, во работна маса да си ги претворам потпиралките под лактите, без песнарка да не букварам ниту со правниците. Терасата си ја обоив во белосино за да го збунам небото кое невино наседна и кактусно заофка.
„Зошто мене ваков џигер“ од Јовица Ивановски (1994)
Од десет овци едната да е готова за четата кога ќе допадне во нивниот реон; сиромасите беа терани на стража во работните летни денови, кога можеа да заработат по некој и друг кутел житце, а потоа дојде и индивидуалното оданочување, според силите, пак да се купуваат пушки.
„Толе Паша“ од Стале Попов (1976)
Толе ги имаше сите адути над Организацијата да се истакне како ослободител.
„Толе Паша“ од Стале Попов (1976)
Со оглед дека ЗРО е lex generalis во однос на овој ЗВЈС, решението за вработување е незаконит начин на стапување во работен однос.
„Обезвреднување на трудот - 2 Анализа на трудово-правната легислатива во периодот 2010-2014“ од Мартин Краљевски, Дејан Лутовски, Ивица Костовски (2015)
Токму затоа, со право можеме да заклучиме дека правата на работниците се наоѓаат помеѓу чеканот и наковалната, постојано на удар од ниските плати кои не секогаш ги добиваат, прекувремената (неплатена) работа, небезбедните работни места, прекарната работа, замолчените синдикати и слепите институции, а законите кои треба да се подлогата на која тие стојат и која треба да го спречи ваквиот удар, воопшто не го прави тоа, туку напротив со многубројните измени на легислативата само го олеснува понатамошното обезвреднување на трудот на работникот, кој се претвори во обично средство во работниот процес.
„Обезвреднување на трудот - 2 Анализа на трудово-правната легислатива во периодот 2010-2014“ од Мартин Краљевски, Дејан Лутовски, Ивица Костовски (2015)
Ваквото дополнување е направено во насока на дополнителна заштита на лицата во работен однос и барателите на работа од отсуството на културата на толеранција на некои од работодавачите кон оние лица кои не припаѓаат на иста етничка група како нивната, која може да има сериозни импликации по нивните права посебно во мултинационално општество како нашето.
„Обезвреднување на трудот - 2 Анализа на трудово-правната легислатива во периодот 2010-2014“ од Мартин Краљевски, Дејан Лутовски, Ивица Костовски (2015)
Д-р Кирил Чавдар, „Видови тужби во работните односи“, достапна онлјан на http://www.akademik.mk/wp-content/uploads/2012/06/ Vidovi-tuzhni-za-zashtita-vo-rabotnite-odnosi.pdf. 99 Во Рев.бр. 578/07 од 03.07.2008 год. на Врховниот суд на РМ, ревизија не е дозволена во спорови од работен однос кога престанокот на работниот однос е заменет со парична казна, додека пак со Рев. бр. 799/2008 од 29.04.2009 год., ревизија не е дозволена во спор од работен однос за утврдување на престанок на работен однос. 100 Услов за поведување на спор од работен однос пред надлежен суд во РМ е претходно работникот да барал заштита кај работодавачот согласно чл. 91, 93 и 181 од ЗРО (2005), освен во случаи кога се работи за парично побарување. 97 106 последици за процесните странки, го прави токму тоа, а досегашната пракса покажува дека работниците и натаму се соочени со долготрајни судски постапки со што правото на судење во разумен рок сеуште отежнато го остваруваат.101 ЗАКОН ЗА ЈАВНИТЕ ПРЕТПРИЈАТИЈА Законот за јавните претпријатија (ЗЈП)102 во периодот обработен во студијата има претрпено пет изменувања и дополнувања, по еднаш во 2010, 2012, 2013 и два пати во 2014 година.103 Со овие рогации до обемни измени дојде кај положбата на работниците во јавните претпријатија, која претходно во овој закон беше регулирана со два члена (37 и 37-а), а по ново оваа материја содржи вкупно 30 членови, со што уште еднаш се покажа дека првичната намера на законодавецот со носењето на овој закон не била на посуштински начин да ги регулира правата на работниците кои се вработени во јавните претпријатија, туку тоа го прави со 16-годишно задоцнување.
„Обезвреднување на трудот - 2 Анализа на трудово-правната легислатива во периодот 2010-2014“ од Мартин Краљевски, Дејан Лутовски, Ивица Костовски (2015)
Со измените од 2015 година, обврската за пресметка на придонесите на овие две категории на граѓани паѓа на ФПИОМ, а обврската за уплата ја имаат самите лица, освен во случаите кога лицето склучува ваков тип на договор со работодавач кај кој е во работен однос или со други правни лица кои имаат сопственичка, организациска или управувачка поврзаност со работодавачот.
„Обезвреднување на трудот - 2 Анализа на трудово-правната легислатива во периодот 2010-2014“ од Мартин Краљевски, Дејан Лутовски, Ивица Костовски (2015)
За едно друштво да може да учествува во распределба на квотата на работници треба до Министерството за труд и социјална политика да достави барање од трговското друштво, документ за регистрирана дејност во Централниот регистар на РМ или документ за тековна состојба на правното лице, потоа документ за вкупниот број на вработени во трговското друштво од кои најмалку десет работници да биле во работен однос на неопределено време најмалку 6 месеци пред пријавување на трговското друштво на јавниот повик, образец М1 и М2 за вкупниот број на вработени работници во трговското друштво, со преглед на пријави и одјави во задолжително социјално осигурување за друштвото издадено од Агенцијата за вработување на РМ, потврда од Управата за јавни приходи за платени даноци, придонеси и други јавни давачки, потврда од надлежен суд дека не е отворена стечајна постапка и потврда од Централниот регистар на РМ дека не е поведена постапка за ликвидација. (чл. 5) Трговското друштво кое добило право на упатување е должно пред упатување на работниците во другата држава за работа по конкретен проект да достави до министерството надлежно за работите од областа на трудот: барање за добивање на согласност за упатување на работници кон кои приложува договор за работа со фирма од друга држава за конкретен објект со превод на македонски јазик и неговото кирилско писмо, меѓусебен договор кој мора да биде потпишан од работодавачот и работникот со кој се регулираат правата обврските и одговорностите на работодавачот и работниците кои се упатуваат на привремена работа во друга држава кои по правило треба да се исти како и на работниците во тоа друштво во земјата и список на работници кои ги упатува на работа со назначување на датумот од кога се во работен однос. (чл. 15) Со законот е превидено дека корисникот на правото на упатување е должен да ги почитува одредбите од договорот или спогодбата за 78 упатување како и општите прописи за работните односи во врска со испраќањето на работниците во друга држава. (чл. 18) Корисникот кој има право на упатување на работниците е должен писмено да го извести Министерството за труд и социјална политика за датата за започнување на користењето на ова право.
„Обезвреднување на трудот - 2 Анализа на трудово-правната легислатива во периодот 2010-2014“ од Мартин Краљевски, Дејан Лутовски, Ивица Костовски (2015)
Ослободувањето од плаќање на придонеси од задолжително социјално осигурување се однесува на период од 12 месеци, сметано од денот на стапувањето на лицето во работен однос.
„Обезвреднување на трудот - 2 Анализа на трудово-правната легислатива во периодот 2010-2014“ од Мартин Краљевски, Дејан Лутовски, Ивица Костовски (2015)
Пред интервенцијата на Уставниот суд, Законот за безбедност и здравје при работа содржеше една дискриминаторска одредба според која одредбите на овој закон се однесуваше на сите дејности во приватниот и јавниот сектор, за сите лица осигурени од повреда на работното место или професионални болести според прописите за пензиско и инвалидско осигурување и сите лица кои се вклучени во работниот процес, но со одредбите не беа опфатени куќните помошнички.
„Обезвреднување на трудот - 2 Анализа на трудово-правната легислатива во периодот 2010-2014“ од Мартин Краљевски, Дејан Лутовски, Ивица Костовски (2015)
Второ, во случајот кога некое лице е во работен однос и истовремено остварува дополнителни приходи преку хонорарно ангажирање, тоа е принудено по втор пат да плаќа придонеси, иако веќе еднаш придонесите ги платило како вработено лице.
„Обезвреднување на трудот - 2 Анализа на трудово-правната легислатива во периодот 2010-2014“ од Мартин Краљевски, Дејан Лутовски, Ивица Костовски (2015)
Обврската за исплата на бруто-плата, наместо исплата на штета, беше воведена и во случај кога има правосилна судска одлука во корист на работникот, а за работникот не е прифатливо да остане во работен однос кај работодавачот (чл. 4 од ЗИДЗРО/јан.12).
„Обезвреднување на трудот - 2 Анализа на трудово-правната легислатива во периодот 2010-2014“ од Мартин Краљевски, Дејан Лутовски, Ивица Костовски (2015)
Далеку од привилегирани, овие лица се дел од прекаријатот, еден од најзагрозените делови од работништвото;17 д) како исклучок работниот однос склучен со договор за определено време може да се трансформира во работен однос на неопределено време и пред истекот на максималните пет години за кои може да се склучи, доколку работникот работи повеќе од две години на работното место кое е ослободено по основ на пензионирање или други основи, а работодавачот обезбедил финансиски средства и смета дека има трајна потреба од работникот (чл. 1 од ЗДЗРО/апр.11) .
„Обезвреднување на трудот - 2 Анализа на трудово-правната легислатива во периодот 2010-2014“ од Мартин Краљевски, Дејан Лутовски, Ивица Костовски (2015)
После измената, надлежноста на инспекторот се продлабочува т.е. дополнително се дефинира и тој во согласност со закон заради отстранување на утврдените неправилности инспекторот има право и обврска на субјектот на надзорот: 1) да му укаже на утврдените неправилности и да определи рок за нивно отстранување; 2) да му нареди да преземе соодветни мерки и активности во рокот кој ќе го определи инспекторот и 3) да забрани работа во работна просторија, на дел од техничка технолошка целина, на одделно работно место или на орудие за работа. 87 88 Закон за инспекција на трудот; Сл. весник на РМ, 35/1997.
„Обезвреднување на трудот - 2 Анализа на трудово-правната легислатива во периодот 2010-2014“ од Мартин Краљевски, Дејан Лутовски, Ивица Костовски (2015)
Како дополнителен заштитен механизам во иднина умесно би било да се воведе и одредена санкција (глоба) за работодавачот доколку не го запази овој и онака предолг временски рок; б) кај видовите на договор за вработување (на неопределено и определено време) најпрво дојде до дефинирање на поимите работник на определено време – „лице со договор за вработување склучен непосредно помеѓу работодавачот и работникот, каде што истекот на договорот за вработување е определен од објективни услови и тоа доаѓањето на одреден датум, завршување на одредена задача или појавата на одреден настан“ и работник на неопределено време – „лице со договор за вработување на неопределено време“ (чл. 2 од ЗИДЗРО/ септ.10), а се додаде и нов појаснувачки став дека оној договор за вработување во кој точно не е утврдено времето за кое е склучен истиот, ќе се смета за договор за вработување на неопределено време (чл. 7 од ЗИДЗРО/септ.10); в) со измените од јануари 2012 година се предвиде дека наместо дотогашната обврска на работодавачот да го чува договорот за вработување во работните простори каде што работи работникот, по ново тој тоа треба тоа да го стори во своето седиште (чл. 2 од ЗИДЗРО/јан.12); г) содржината на договорот за вработување претрпе три измени, една позитивна, а две на штета на работникот: 18 ● со измените од септември 2010 година во чл. 28 се додаде нов став кој предвиде обврска на работодавачот во договорот за вработување да мора да вметне одредби со кои ќе го информира работникот за ризикот кој го носат работните места, за посебните стручни квалификации и познавања, како и да го информира за ризиците кои согласно законските прописи би можеле да настанат на тоа работно место (чл. 10 од ЗИДЗРО/ септ.10); ● диспозитивната норма која им даваше можност за избор на „договорните страни“ да се повикаат на закони, колективни договори и акти на работодавачот при решавање на одделни прашања, доби нова формулација со обврзувачки карактер, односно сега при решавање на овие прашања двете страни треба да се повикаат на овие акти и договори, но само онаму „каде што е соодветно“!? (чл. 10 од ЗИДЗРО/септ.10); ● се воведе нов чл. 28-а кој ги регулира измените на договорот за вработување.
„Обезвреднување на трудот - 2 Анализа на трудово-правната легислатива во периодот 2010-2014“ од Мартин Краљевски, Дејан Лутовски, Ивица Костовски (2015)
Можеме слободно да кажеме дека агресивноста на неолибералната политика, во Македонија во периодот 2010-2014 година претставува главен кулприт за контиунираната ерозија на работничките права, енормната класна раслоеност и намалениот животен стандард, кои се неопходен предуслов за остварување на што поголема „флексибилизација“ на трудот, што во пракса не е ништо друго освен еуфемизам кој означува дополнителна дерегулација на пазарот на трудот, намалување на вредноста на работникот во работниот процес, негова уште поголема експлоатација, обесправување и осиромашување.
„Обезвреднување на трудот - 2 Анализа на трудово-правната легислатива во периодот 2010-2014“ од Мартин Краљевски, Дејан Лутовски, Ивица Костовски (2015)
Почнала да се движи, сама да јаде и да се бања, да шета во паркот, и да ткае во работните часови.
„Сестрата на Сигмунд Фројд“ од Гоце Смилевски (2010)
Единствено кога ја посетувале родителите и ќеркичката, како да се враќала во дел од минатото, и целата се вкочанувала.
„Сестрата на Сигмунд Фројд“ од Гоце Смилевски (2010)
Потоа го однесов во работните простории – во онаа во која се правеа предмети од дрво, па во кројачницата, во ткаилницата, и во собата во која везевме и плетевме.
„Сестрата на Сигмунд Фројд“ од Гоце Смилевски (2010)
„Клара и јас го научивме доктор Гете да плете.“ „И тој плете?“ „Понекогаш.“
„Сестрата на Сигмунд Фројд“ од Гоце Смилевски (2010)
Имаше мигновена, комична визија за себе, Лардес Ливајн, Евреинот Талкач, како расправа во работните денови навечер во некои туѓи и безимени градови, со некои други Евреи Талкачи за есенцијалните проблеми на идентитетот - не толку на личноста, колку на местото, и какво право имаш да се наоѓаш било каде.
„МАРГИНА бр. 1“ (1994)
Од таквите, велеле, се бега и по неврвици.
„Тврдоглави“ од Славко Јаневски (1990)
Среде ден се нишал со матни очи околу куќата со еден прозорец и му се заканувал на небото, ѝ се заканувал и на земјата.
„Тврдоглави“ од Славко Јаневски (1990)
И сите знаеле дека Онисифор Проказник не го сака во тајфата, не зашто бил во работните дни песнопоец, никако заради тоа, туку зашто патем можел да стане товар.
„Тврдоглави“ од Славко Јаневски (1990)
Двајца пријатели на Доце Срменков отишле кај челникот на дружината и побарале да го смири пијаниот - пие и пее но во нивното село не се пее без причина и во работен ден.
„Тврдоглави“ од Славко Јаневски (1990)
На овој начин, ние доаѓаме во работната состојба.
„МАРГИНА бр. 3“ (1994)
Дечко како мене може да биде прилично корисен во работен логор.
„1984“ од Џорџ Орвел (1998)
Тие можат да го држат со години во самица, можат да го испратат во работен логор, можат да го ослободат за извесно време, како што правеа понекогаш.
„1984“ од Џорџ Орвел (1998)
Иако постојано бевме заедно во работниот дел на денот и сосема сами во неговиот стан, по завршувањето на службените обврски (доцна попладне или навечер си одев дома, кај син ми Ѓоко, и ниедна ноќ не отсуствував од дома) ретко легнувавме, а кога ќе легневме работата си ја свршуваше како службеник со однапред зацртан план.
„Полицајка в кревет“ од Веле Смилевски (2012)
Набргу потоа сите знаеја дека во работните денови, од понеделник до петок, по 19 часот, во ресторанот „Кај Таки“ за припомош беше ангажиран Гоше.
„Полицајка в кревет“ од Веле Смилевски (2012)
2. Изрекување на мерката „забрана на работа“ Следна важна промена која ја донесоа измените на ЗРО (1993) во сферата на инспекцискиот надзор се однесува на овластувањето на трудовите инспектори за забрана на работата во работната просторија на работодавецот.
„Обезвреднување на трудот“ од Савески, Апасиев, Ковачевски, Василев (2010)
 2 Со овој закон се уредува задолжително пензиско и инвалидско осигурување на работниците во работен однос и на физичките лица кои вршат дејност, како и посебните услови под кои одделни категории на осигуреници ги остваруваат правата од пензиското и инвалидското осигурување, а од 2000 година и основите на капитално финансирано пензиско осигурување.
„Обезвреднување на трудот“ од Савески, Апасиев, Ковачевски, Василев (2010)
Со измената и дополнувањето од јуни 2006 година беше воведена и можноста лицата кои веќе оствариле право на старосна или инвалидска пензија да можат да стапат во работен однос или да вршат дејност (чл. 1, ЗИДЗПИО/06).
„Обезвреднување на трудот“ од Савески, Апасиев, Ковачевски, Василев (2010)
Покрај тоа, со ЗПИО се пропишуваше исплата на паричен надоместок за помош и нега не само за пензионерите со здравствени проблеми, туку и за лицата кои засновале работен однос како слепи, заболени од дистрофија или сродни мускуларни или невромускуларни заболувања, церебрална или детска парализа, параплегија, како и други заболувања или повреди поради кои не можат самостојно да се движат додека се во работен однос или таквата неспособност кај нив настанала во текот на траењето на работниот однос (чл. 89, ЗПИО).
„Обезвреднување на трудот“ од Савески, Апасиев, Ковачевски, Василев (2010)
Со измените и дополнувањата од оваа година додаде- ни се два важни услови за лицето кое не е во работен однос да може да ги остварува правата во случај на невработеност.
„Обезвреднување на трудот“ од Савески, Апасиев, Ковачевски, Василев (2010)
Така, работникот, како полномошник, може да го застапува лице дипломиран правник кое е во работен однос во синдикатот чиј член е работникот или, пак, во сојузот на синдикатите во кој е здружен неговиот синди- кат (чл. 406). 4) воведена е прецизна одредба за одредување на т.н. привремени мерки за обезбедување, 6 што дотогаш не беше случај.
„Обезвреднување на трудот“ од Савески, Апасиев, Ковачевски, Василев (2010)
Додека за лицата кои претходно работеле во претпријатието и за пензионираните лица од тоа претпријатие условот да купат акции под повластени услови 153 остана ист, односно да биле во работен однос најмалку две години во тоа претпријатие, со ЗТПОК тој услов се воведе и за работниците.
„Обезвреднување на трудот“ од Савески, Апасиев, Ковачевски, Василев (2010)
Од ова ангажирање се изземени само корисниците на социјална парична помош кои се пензионери, лица неспособни за работа поради старост, инвалидност или болест, лица во работен однос, ученици и студенти.
„Обезвреднување на трудот“ од Савески, Апасиев, Ковачевски, Василев (2010)
Работниот однос на работниците привремено задржани на работа (работен однос на определено време), може по успешното санирање и реорганизирање, односно донесување на одлуката за трансформација, да им се претво- ри во работен однос на неопределено време (чл. 84). 2.
„Обезвреднување на трудот“ од Савески, Апасиев, Ковачевски, Василев (2010)
Прво, додадена е дополнителна обврска тој да го замени постојниот технолошки процес со понеопасен, односно побезбеден процес и, вто- ро, овозможен му е избор или со колективен договор да го обезбеди остварувањето на правото на работниците, непосредно или преку свој претставник, да учествуваат во утврдувањето и во подобрувањето на условите за работа и на работната средина – или, да користи надво- решни услуги од специјализирани стручни организации за заштита при работа или лица (чл. 2). 134 Промени има и кај актот на работодавачот со кој се уредуваат од- носите, правата, обврските и одговорноста во заштитата при работа во работната средина.
„Обезвреднување на трудот“ од Савески, Апасиев, Ковачевски, Василев (2010)
2. Во поглед, пак, на работната книшка, со донесувањето на ЗРО (1993) се избришаа две мошне добри одредби: прво – веќе не се предвидуваше изречната забрана дека во работната книшка не е дозволено да се внесуваат негативни податоци за работникот (чл. 49, ЗРО/90); и, второ – беше избришана одредбата која предвидуваше дека, при предавањето на работната книшка на работодавецот, овој е должен на работникот да му издаде писмена потврда за приемот (чл. 50, ЗРО/90) – што подоцна, во праксата, се покажа како плодна почва за разни манипулации и уцени врз работниците.
„Обезвреднување на трудот“ од Савески, Апасиев, Ковачевски, Василев (2010)
Види и Таше Стрезовски (превод): Правила на судот за работни односи за индиректна дискриминација во работните понуди – Искуства од Велика Британија; Правник – бр. 200, дек. 2008, стр. 12. 22 како и посебните права на родителите, посвоителите и штитениците (чл. 11, ЗРО/05); б) во рамките на антидискриминаторските одредби воведена е дистинкција помеѓу термините „вознемирување“ на работно место – тоа е секое несакано однесување предизвикано со некое дискриминаторско дејствие или акт, кое има за цел или претставува повреда на достоинството на кандидатот за вработување или на работникот, а коешто предизвикува страв или создава непријателско, понижувачко или навредливо однесување; и „полово вознемирување“ – секое вербално, невербално или физичко однесување од полов карактер, кое има за цел или претставува повреда на достоинството на кандидатот за вработување или на работникот, а кое предизвикува страв или создава непријателско, понижувачко или навредливо однесување (чл. 9, ЗРО/05).
„Обезвреднување на трудот“ од Савески, Апасиев, Ковачевски, Василев (2010)
Важно е да се каже и тоа дека, за прв пат, јасно беше пропишана обврската на работодавачот да ги истакне правилата за работниот ред и дисциплина на видно место, во работните просто- рии на претпријатието, како и да ги достави до синдикатот (чл. 81, ЗРО/05).
„Обезвреднување на трудот“ од Савески, Апасиев, Ковачевски, Василев (2010)
Односно, ова право го имаат само оние осигуреници кои се работници во работен однос во претприја- тие и друго правно лице кое врши стопанска дејност, установа, друго правно лице кое врши дејност на јавна служба, државен орган и орган на единиците на локалната самоуправа и во домашно и странско фи- зичко и правно лице, како и лицата на служба во постојаниот состав на Армијата на Република Македонија (чл. 14).
„Обезвреднување на трудот“ од Савески, Апасиев, Ковачевски, Василев (2010)
Второ, воведен е исклучок во случајот кога одредено лице повторно стане невработено, при одредувањето на времето за кое ќе прима па- ричен надоместок во неговиот стаж на осигурување да се пресмету- ва и времето поминато во работен однос пред последно-примениот паричен надоместок.
„Обезвреднување на трудот“ од Савески, Апасиев, Ковачевски, Василев (2010)
И седмо, во 2005 година беше прецизирано и дека при утврдувањето на времето за кое ќе се прима паричен надоместок како време поминато 85 во работен однос нема да се смета времето за кое невработеното лице примало паричен надоместок (чл. 3, ЗИДЗВОСН/05). 
„Обезвреднување на трудот“ од Савески, Апасиев, Ковачевски, Василев (2010)
Правото на паричен надоместок за помош и нега, и за пензионерите и за наведените лица во работен однос, на- страда доста рано, веќе во 1995 година (чл. 9, ЗИДЗПИО/95), а во 2007 година дојде до опсежни промени во одредбите што се однесуваа на надоместоците на плата со што правата на лицата со преостаната работна состојба се драстично намалени.
„Обезвреднување на трудот“ од Савески, Апасиев, Ковачевски, Василев (2010)
А ако работникот продолжи да работи и по истекот на овој рок, при што веќе не се бара тоа да биде во наредните пет работни денови, туку доволно е барем и еден ден – работниот однос, по сила на закон (ex lege), се трансформира во работен однос на неопределено време.
„Обезвреднување на трудот“ од Савески, Апасиев, Ковачевски, Василев (2010)
Посебно вреди да се нагласи дека законот пропишуваше во случај кога на одреден конкурс или оглас ќе се пријави лице кое е во работен однос и лице кое е невработено, при ист број бодови, приоритет да има невра- ботеното лице (чл. 47, 48 и 60). •  Правото на надоместок на трошоците за превоз и исхрана за вре- ме на стручно оспособување или преквалификација, како и исто ниво на заштита на правата како и останатите работници (чл. 19 и 73). •  Правото на надоместок на трошоците за превоз и селидба за она невработено лице и членовите на неговото потесно семејство што преку органите за вработување се вработило на друго место и го про- менило местото на живеење (чл. 20). •  Можноста невработеното лице да оствари право на надоместок на трошоците за превоз до организацијата на чиј конкурс или оглас учествува, како и на трошоците за прибирање на определени докумен- ти (чл. 22). •  Обврската организациите да создаваат услови за вработување на инвалидни лица (чл. 65).
„Обезвреднување на трудот“ од Савески, Апасиев, Ковачевски, Василев (2010)
Реалноста е уште посурова ако се има предвид дека голем број граѓани се дел од „сивата економија“, која 33 г) исто така, за прв пат, изречно се предвиде дека работниците на кои работодавачот не им исплатил плата и не им уплатил придонеси од плата три месеци последователно, имаат право да покренат иницијатива, пред надлежен суд, за престанок на работодавачот (пр. стечај) – чл. 67, ЗРО/05; д) не се даде доволен аргумент зошто е избришана одредбата која предвидуваше дека на работникот му припаѓа зголемена плата за работа во деновите на празници во кои не се работи, за ноќна работа и за работа подолга од 40 часа во работната недела, во висина утврдена со колективен договор (чл. 82, ЗРО/03 – Пречистен текст); ѓ) според ЗРО (1993) работниците имаа право на надоместок на плата за време на прекин на работа до кој дошол без нивна вина – на пример, при недостаток на енергија, суровини, репроматеријали или отстранување дефекти – но, висината на надоместокот не беше утврдена (чл. 73, ЗРО/93).
„Обезвреднување на трудот“ од Савески, Апасиев, Ковачевски, Василев (2010)
Со него се изврши класификација на висината на испратнината, и тоа според следниве критериуми: (1) до пет години поминати во работен однос – таа се исплаќа во висина од една плата; (2) од пет до десет поминати работни години – во висина од две плати; (3) од 10 до 15 години – три плати; (4) од 15 до 20 години – четири плати; (5) од 20 до 25 години – пет плати и (6) над 25 години – шест плати (чл. 97, ЗРО/05).
„Обезвреднување на трудот“ од Савески, Апасиев, Ковачевски, Василев (2010)
Имено, се работи за поволноста пра- вото на паричен надоместок да се добива до повторно вработување, или до настапување на некои од основите за престанок на ова право, како и за поволноста, во случај на повторна невработеност на одре- дено лице, при одредувањето на времето за кое тој ќе прима паричен надоместок во стажот на осигурување да му се пресметува и време- то поминато во работен однос пред последно-примениот паричен надоместок (чл. 71 и 78, ЗВОСН).
„Обезвреднување на трудот“ од Савески, Апасиев, Ковачевски, Василев (2010)
Утредента влезе во библиотеката, облечена во работната облека.
„Омраза - длабоко“ од Драгица Најческа (1998)
Лекарот ги крена рамената. Од фиоката во работната маса извади зелена картонска папка. Очигледно со документите на Марија.
„Омраза - длабоко“ од Драгица Најческа (1998)
Сакам да ја гледам државата во работниот мантил на водоинсталатерот.
„МАРГИНА бр. 17-18“ (1995)
Според постојаниот ритуал, Татко ќе појдеше во одајчето десно од чардакот, во тој негов минијатурен бал­канвавилон, кое беше приспособено во негова малечка библиотека и во работно катче и таму ќе се задржеше некое време.
„Ервехе“ од Луан Старова (2006)
Веднаш да објаснам: оваа слика во мојата свест немаше врска со Уредот. (Редно е да напоменам дека Управата со наредба им имаше забрането на службеничките да ги носат децата во работните простории).
„Желките од рајската градина“ од Србо Ивановски (2010)
Го имав чувството на истражувач чија што помисла, по долгата експедиција низ недоодните пространства на човековата љубопитност, наеднаш се враќа во работната соба, помеѓу испитаното, делничното, баналното.
„Желките од рајската градина“ од Србо Ивановски (2010)
Им се предаде на Грците, кои по долги распитувања, го префрлија пак во работен баталјон составен од заробеници и дезертери.
„Свето проклето“ од Јован Стрезовски (1978)
Но по неколку дена пак го повика и му рече: „Си имал среќа, момче; за храброста што ја покажа, командата те наградува: прекомандуван си во работен баталјон“.
„Свето проклето“ од Јован Стрезовски (1978)
Како што се договорија, Едо со автобус, по куси пантолони, со ракавиците завиткани во работната облека под мишка, пристигна во Лагадин, во Арамиското гнездо, кај ужина, која сонцето навалуваше кон зајдување.
„Продавница за љубопитните“ од Мето Јовановски (2003)
Голема Богородица е по три дена, ама се паѓа во работен ден.
„Црна билка“ од Ташко Георгиевски (2006)
Наспроти него, кој речиси и не се помрднува од масата во дневна, што ја има претворено во работна маса и постојано нешто чита и пишува, татко ми е вистински скитник.
„Игбал, мојата тајна“ од Јагода Михајловска Георгиева (2000)
Дома не беа ни татко ми, ни мајка ми, па морав сама да пробуричкам низ нивните фиоки за да ја најдам адресата на Игбал.
„Игбал, мојата тајна“ од Јагода Михајловска Георгиева (2000)