ДИГИТАЛЕН РЕЧНИК НА МАКЕДОНСКИОТ ЈАЗИК

А кога се покажа фирмата на познатата им бозаџилница, со црно и косо испишан наслов „Велика Блгарија”, Пискулиев на неколку чекори од неа го поуспори одот, се обѕрна лево-десно, и тогаш решително и гласно плукна на фирмата.

ЗОО речиси целосно им е „посветен“ на животните: во рамките на неговата колажна сценографија се појавуваат на пр. логоа на фирми што употребуваат животни (Камел, Самсон), видеоснимки и филмови за животни, цела митологија врзана за нив (Леда и Лебедот), а најмногу нивното физичко распаѓање (додека во ДАВЕЊЕТО ПО БРОЕВИ се појавуваат убиени животни).

На градилиштето се сретнав со инж. Бекар, директор на градилиштето на фирмата „Холцман“, за која работат „бетонците“, и го прашав што мисли за работата на нашите луѓе.

На фирмите застапени им се именките Беласица, Самуил, Солун и Александар Велики.

Зашто, бездруго тоа беше неговиот киоск, оти над челниот џамлак пишуваше на фирмата „нова” со мали и „Македонија” со големи букви.

Наметнато од повисоки структури од претпријатието „Центро“, главната идеја беше, што побрзо, да се „елиминираат“ вработените од фирмата, по доброволен пат – во- ведувајќи ја франшизата, кадешто новооснованите фирми ќе ги преземаат дотогашните вработени во „Центро“.

Со оваа официјално издадена потврда, оштетениот работник повторно се обраќа до финансискиот сектор на фирмата и бара исплата на платите по мирен пат, за да не оди работата на суд.

Потоа, сопственикот како тужена странка, пред судот повика и двајца сведоци кои во тој момент беа вработени во неговата компанија, но овој пат тоа беа постари работници кои беа пријавени во АВРМ и беа на повисоки надзорни позиции – кои под притисок или можеби и со согласност, бидејќи се директно зависни од сопственикот за својата материјална состојба, сведочат против младиот Јакшиќ кој критичниот и кобен ден кога се случи несреќата, во име на пожртвуваноста за доброто на фирмата, а со цел „работата да не трпи“, изгуби најмногу од сите.

Една недела подоцна, кон крајот на мај 2009, раководителот на сметководство – преку телефонски повик – го 175 известува Х. Џ. дека Потврдата бр. 83496 за неисплатените плати не е готова.

Сепак, таа беше солидарна и редовно ја плаќаше својата членарина.

Но, задкулисните игри не изостануваат никаде, па ни во овој случај – што е и сосем очекувано и не треба многу да нѐ изненади.

Потоа следуваат и „вообичаените“ реперкусии за тужителот кој, нели „се дрзнал“ своите 148 законски права да ги бара преку суд: тој е викан на разговор „во четири очи“ од страна на своите претпоставени, со цел да му се изврши притисок да ја повлече тужбата; потоа, откако овие заплашувања на надредените не вродија со плод, тој е шиканиран како „нелојален предавник на фирмата“ и повеќе не му се давани никакви дополнителни ангажмани, коишто претходно вообичаено ги извршуваше и сл.

Во еден момент, директорот на фирмата го прераспределува на друго работно место во општина Кавадарци.

Бидејќи Костадиновска извесно време работи на позиција на која има одличен увид во приходите на фирмата, таа истакнува дека, во почетокот, фирмата имаше големи приходи и потенцира дека „многу пари влегуваа во претпријатието“.

Токму ова му се случи на Јаневски. Имено, тој работеше во новото претпријатие извесно време – до октомври 1994, но, од ден на ден сѐ повеќе и повеќе, лукративните капацитети на фирмата опаѓаа.

Немилиот настан, кој спротивно на законот никаде официјално не беше евидентиран, ниту пријавен од страна на работодавачот, се случи кога, и покрај очигледниот дефект на машината и потребата од негово отстранување (отпушување на цревото за нанесување малтер) – а за да не се губи еден ден како би се отстранил дефектот на професионален и безбеден начин, сопственикот на фирмата нареди веднаш да се отстрани дефектот и да се продолжи со работа „на негова одговорност“.

Додека имаше синдикат, Костадиновска членуваше во него, но никогаш не беше вклучена во синдикалните активности.

По ова, работодавачот – иако претходно е информиран за ваквиот потег кој би следувал –  сепак, беше видно изненаден кога судскиот курир му достави примерок од тужбата, заедно со поканата за подготвително рочиште.

Претходно беше во склоп на градежно занаетчиската работна организација „Младост“ од Битола.

Утврдувањето на кривичната одговорност на сопственикот на фирмата,7 која треба по службена должност да ја утврди полицијата и јавниот обвинител, беше исто така трнлив пат кој го изодеа Јакшиќ и неговиот новоангажиран адвокат.

Дел од приказната на Костадиновска е и начинот на приватизација на фирмата,2 нешто после што многу работи почнуваат да се одвиваат во непожелна насока за работниците.

Во текот на 90-тите години фирмата се приватизираше и оттогаш е во приватна сопственост.

Но, за жал, и второстепената постапка исто така завршува со несфатливо негативен исход за него!? *