Оттаму, во текот на целата војна, со топови бувтаа по сојузничките авиони што доаѓаа да ги бомбардираат нивните колонии што по Битолско Џаде и по железничката линија, преку Битола, се точкаа кон Солун а оттаму за Азија и Африка.
„Потковица на смртта и надежта“
од Миле Неделкоски
(1986)
Германците и Бугарите, кога, во 1941-та, повторно ја завојуваа Потковицата, покрај што ги обезбедија сите завои, сите усеци и мостови на Битолско Џаде, па мостовите и завоите на Црна, и мостовите и усеците на железничката линија, Германците, сами, на Чауле поставија осматрачница.
„Потковица на смртта и надежта“
од Миле Неделкоски
(1986)
— Ами чаре? — се прашаа двајцата властодршци и крепоземци на битолскиот вилает.
„Толе Паша“
од Стале Попов
(1976)
И Татко и Камилски, секој на свој начин, и според свои мотиви, беа обземени од мистериите на османското време, задржани и скриени, присутни во мирисот и здивот на вековите заборавени во џамиите и вакафите (битолските кадиски записи), во шепотот на водата на шадрваните, во ехото на исчезнатото време во ановите, во звуците на чаршијата.
„Балканвавилонци“
од Луан Старова
(2014)
По откривањето на битолските кадиски сиџили (од ХV-ХIХ век), тој се најде пред вистинска ракописна Атлантида на исчезнатото османско време на еден од значајните делови на Балканот, со што патот на судбината беше одреден.
„Балканвавилонци“
од Луан Старова
(2014)
Конечно откривањето на битолските кадиски сиџили (од ХVI-ХIХ век), го запечати крајот на егзилската балканска одисеја на Татко и семејството.
„Балканвавилонци“
од Луан Старова
(2014)
За мала несреќа на битолската автобуска станица ме сретна неговиот пријател фотограф.
„Знаеш ли да љубиш“
од Ивана Иванова Канго
(2013)
„Настаните што се случија во Солун - пишува Готје - уште повеќе го зголемија немирот на битолското население, и тоа е повеќе од секогаш убедено дека градот, со оглед дека е седиште на главните членови на Револуционерниот комитет, е загрозен, и тоа многу скоро, од катастрофа пострашно од таа во Солун“140.
„Солунските атентати 1903“
од Крсте Битоски
(2003)
И онака ретко имаат прилика да прошетаат сами во приквечерните часови на битолското корзо.
„Белиот јоргован“
од Хајди Елзесер
(2012)
Меѓу двете војни се создава и новата дијаспора на битолските Сефарди, на почетокот на векот неговиот El kal de los Monastirlis во Њујорк, во 1928 година битолската синагога во Темуко во Чиле, а во 1932 година битолска синагога, на чело со Хајим Нахмијас, се формира и во самиот свет град Ерусалим. Мислите потоа, му се успокојуваат.
„Светилка за Ханука“
од Томислав Османли
(2008)
„Не му било пишано тука, но тој запали ханукија на Небото”, му рече Јаков на рабинот кога овој дојде да го изрази своето сочуватсво за преселбата на чесниот член на заедницата од сиромашното маало на битолска Ла Калежѐ.
„Светилка за Ханука“
од Томислав Османли
(2008)
Миг стоиме вслушани во песната што предупредува и вели да не им се верува на битолските батакшии кои ветуваат, а не земаат.
„На пат со времето“
од Петре Наковски
(2010)