Но по две години, согледувајќи ја историската важност на Охрид за Македонија, тој во поголема мерка ќе се потпре и врз карактеристиките на охридскиот говор.
„За македонцките работи“
од Крсте Петков Мисирков
(1903)
- Денес робовите не добиваат ни пари за хранарина, а газдите ги тепаат со пиштол алудирајќи на охридскиот штотуку полнотелен газда кој со кундак ги млател работничките у текстилната фабрика што му барале плата.
„Двоглед“
од Горан Јанкуловски
(2011)
Веројатно затоа Светите солунски браќа Кирил и Методиј па и нивниот претходник големиот македонски и сесловенски просветител, историчар и поет Трп Руен, и големиот македонски и сесловенски просветител, научник, преведувач и основач на Охридскиот Универзитет Климент Охридски, ги користеле како извор ( птототип) за составување на средновековните македонски азбуки: руеницата, глаголицата и кирилицата!
„Ветришта“
од Радојка Трајанова
(2008)
Беше тоа мала минијатура на црквата Св. Јован Канео од брегот на Охридското Езеро.
„Последната алка“
од Стојан Арсиќ
(2013)
Со поглед упатен кон родната куќа во Поградец, која станала седиште на партиската власт, на брегот на Охридското Езеро, тој ја заборава сегашноста, за да се препушти да го завлече „егзалтирачката фуга на меморијата.”
„Атеистички музеј“
од Луан Старова
(1997)
Охридска каза; дека истото село, според пописот на Охридската каза, било одредено од турската власт како дервеџинско село што го чувало патот што водел од Охрид, преку манастирот Свети Наум, за Горица (денешна Корча), за Арнавуд Белгради (денешен Берат) и за Авлија (денешна Валона); дека манастирот му плаќал данок на господарот на Охридската каза Џеладин-бег; дека во одобрението на Цариградската Порта за градење на нов храм, стои оти манастирот е во Охридска каза, дека иконата на свети Архангел Михајло што е подарена од Влашкиот кнез Александар Наруци во 18 век стои: „На манастирот Свети Наум, Охридска каза; дека и други управувачи на Влашко: А.Апсиланти, М.В.Сукул, и К.Мирузи, кои сметале дека нивната земја порано била под духовно раководство на Охридската архиепископија, му подарувале подароци на манастирот како светилиште на таа архиепископија; дека во минатиот век, во манастирот по разни поводи (на прошетка, на панаѓур или на одмор) навраќале австрискиот, грчкиот и рускиот конзул, кои во писмата до своите влади го опишувале значението на овој манастир давајќи податоци дека тој се наоѓа во Охридска каза, Битолски вилает и дека манастирот имал големо богатство со кое го издржувал училиштето во него, а ги помагал и другите училишта во Охрид.
„Злодобро“
од Јован Стрезовски
(1990)
Пиевме кафе на терасата од ресторанот што се наоѓа во манастирскиот комплекс и уживавме во прекрасната глетка на Охридското Езеро.
„Седум години“
од Зорица Ѓеорѓиевска
(2012)
Санџак-бегот охридски, иако Струга припаѓаше на охридскиот санџак, не се мешаше во овдешните работи.
„Вежби за Ибн Пајко“
од Оливера Николова
(2007)
Попаднале на оридско поле. Да зобаат пребела пченица.
„Молика пелистерска“
од Бистрица Миркуловска
(2014)
И така, првата директна претстава за него ми ја откри неговиот соборец, повеќе со перо, отколку со меч, големиот палестински поет Махмуд Дарвиш, но не во Картагина туку во Струга, во Македонија, на бреговите на Охридското Езеро.
„Амбасади“
од Луан Старова
(2009)
Во текот на моите дипломатски години се најдов во Типаза и Картагина, двата доминантни топоса на медитеранските екстази и историските негации кои се во генезата на филозофијата на апсурдот во универзумот на Албер Ками.
„Амбасади“
од Луан Старова
(2009)
XX На бреговите на Охридското Езеро се наоѓаа вратите кои требаше да ги отварам во текот на мојот живот.
„Амбасади“
од Луан Старова
(2009)
Историјата не престануваше да ми нуди нови примери. Можеби уште поуверливи од татковото време...
„Амбасади“
од Луан Старова
(2009)
Тоа беше повеќе посакувана, принудена, отколку реална историја, во која јас бев еден од малите протагонисти.
„Амбасади“
од Луан Старова
(2009)
Тој ги продолжува татковите илузии, во соочувањето со новите налети на балканската историја во двете последни декади на XX век, кога пишувајќи трага по патот на враќањето од егзил, односно пристанува во дотогаш земјата без враќање Албанија, по падот на сталинизмот и енверизмот, односно последниот бастион на комунизмот на Балканот и во Европа, го остварува сонуваното враќање, како почесен граѓанин на родниот Подградец, на брегот на Охридското Езеро, во Албанија.
„Амбасади“
од Луан Старова
(2009)
Зарем потрагата по вистината најчесто нѐ води по мистериозни патишта, а враќањето останува последна утеха?
„Амбасади“
од Луан Старова
(2009)
Крај брегот на Охридското Езеро, во Струга, многу години по неговото исчезнување, како да го доживеав второто татково постоење, запрено во неговите книги.
„Амбасади“
од Луан Старова
(2009)
Се обидував, да ја споредам својата судбина на балканскиот дел на Медитеранот, на Охридското Езеро, како негов некогашен дел со камиевската во потрагата по енигмите на природата и забрзаните одговори на историјата, посебно балканската историја, како и реакциите на големите поети на светот, кои овде ќе минат неколку рајски денови(Андре Френо)...
„Амбасади“
од Луан Старова
(2009)
Но за да се раскаже таа сторија требаше да се вратам неколку години наназад, во летото на 1978 година кога за првпат се сретнав со соборецот на Јасер Арафат, големиот палестински поет Махмуд Дарвиш, заедно со неколку палестински поети, во Струга, на бреговите на Охридското Езеро, кое го сметав и за своја конечна татковина...
„Амбасади“
од Луан Старова
(2009)
Има одбрани предели во светот, кајшто се судираат копното, водата и воздухот, и од каде најсилно струи духот. Таков е пределот на Охридското Езеро.
„Амбасади“
од Луан Старова
(2009)
По краток престој на паркингот, откако ѝ се насладивме на прекрасната панорама на Охридското Езеро, тргнавме лево и го фативме патот за Елбасан.
„На пат со времето“
од Петре Наковски
(2010)
Една од последиците беше оживеаната пеколна граница помеѓу Албанија и Македонија, одамна всадена во срцата на разделеното семејство од обете страни на границата, која како чудовиште се извиши од водите на Охридското Езеро и ги запираше луѓето со децении да ја минуваат.
„Ервехе“
од Луан Старова
(2006)
Историјата на мајкиниот егзил може да се сведе на нејзиното живеење на грчко албанската граница (во родниот Лесковик), во гратчето Јанина, каде што се школувала, потоа животот на албанско-македонската (југословенската граница) во Поградец, во сливот на изворите на Охридското Езеро, патувањето во 1939 година со Татко во Италија, и потоа патувањето од Струга во Тирана во 1943 година, како и последното патување во животот, во 1974 година во сталинистичка Албанија.
„Ервехе“
од Луан Старова
(2006)