ДИГИТАЛЕН РЕЧНИК НА МАКЕДОНСКИОТ ЈАЗИК

Бојс, кој не гледа со рамнодушност на фотографијата од фронтот, како во слободен простор меѓу некаква уметничка верзија на „У-87“ и вистинска воена машина, не потпаднал ниту во едната ниту во другата реалност.

Генералот Зафиропулос, со двоглед набљудува само дел од фронтот. Гласно пцуе. Неочекуваниот отпор го изненади.

Не го познаваше човекот отаде жицата, а тој, позадинец, навикнат на крепко спиење далеку од фронтот, со врски до самоти врв и со клучот од лебот, месото, шеќерот, брашното и што ли не друго, дали сериозно ќе го разбере ако му се претстави само со името?

Меѓутоа, немаше билтен од фронтот. Тоа беше само едно кусо соопштение од Министерството за изобилство.

Винстоновото срце заигра. Тоа е билтенот од фронтот; инстинктот му велеше дека вестите што следат ќе бидат лоши.

Но, тоа не значи да бидеш пропагатор на таа стварност или „известувач од фронтот“. 74 Margina #15-16 [1995] | okno.mk

Автентично е да се бавиш со твоите автентични проблеми. Со твојата автентична стварност.

Понекогаш ја облакаше облеката од татко му, ставаше вратоврска, паларија, ставаше мустаќи од волна, ставаше луле в уста, ја ставаше сабјата и шлемот што ги донесе татко му кога се врати од фронт и застануваше пред огледалото и се огледуваше.

Повторно му се вратила сликата од фронтот.

Но гледајќи ја војската која ги имаше запоседнато положаите над селото, гледајќи ги војниците кои се врмзлаа низ селото, коморите со јадење и оружје што врвеа низ селото, нивните повремени вежби, одново му затреперија оние со мака залечени нерви, одново му навреа сликите од фронтот, одново го заплусна бранот на сеќавањето: зафати да го витла, да го бреца, да го крши, исполнувајќи го со ужас и зафрлувајќи го да паѓа, да се тркала, да вика.

Одам и до граница: примам пошта, билтени од фронтот и чекам да дојде времето за раѓање.

Во февруари 1941 година околу пет илјади Македонци се повлечени од фронтот и испратени во логори.

Уште имам плускавици од фронтот во Албанија.

А од десното наше крило веќе ми го нема митралезот, не го слушам. „Крило е дел од фронтот на борбениот ред од единицата што се наоѓа помеѓу крајната точка на фронтот и центарот на фронтот.“

Во тие денови од фронтот се врати и ветеринарот Скрез; им ја фрлил на Французите бугарска пушка и се предал.

Сонуваше: некој му го поткопува ѕидот од куќата откај патот и му става експлозив да го руши; истрчува Бандо со пушката надвор, вика по тие невидливи минери во мракот, пали фенер, ја бара дупката со експлозивот; никаква дупка и никаков експлозив нема, но го слуша фитилот кој шишти, кај што гори, му оди по шиштежот, го бара, никаков фитил не може да најде; врти околу куќата и го слуша ветерот што шумоли во сувите трски; легнува повторно да спие, но токму тогаш силна експлозија екнува и ја руши куќата; скокнува Бандо од постелата, стрчнува низ одајата, излегува надвор, но гледа никаква експлозија нема, никакво рушење на куќата; гледа езерото се нишка полека, мирно, гледа месечината прпелка во него како риба, превртувајќи се на мев; селото е глуво, заспано; само од далечина одвреме-навреме се слуша некој посилен пукот од фронтот.

СОЊА: Ти си пијан. Ајде Халил. Јави се утре. БОРИС: Со извештај од фронтот.

Помислував на неа тие денови, кога на улиците гледав мајки како ги гушкаат своите синови кои во колони се враќаа од фронтот.

На крајот од војната, кога за време на една од семејните средби во неговиот дом, Зигмунд ја прочита на глас тукушто пристигнатата телеграма дека неговите синови наскоро ќе се вратат од фронтот, помислив на Роза, но не се осмелив да ја погледнам.

Јас бев штотуку дојден од фронтот, уште груб, острвен, со сета душа потоната во крвје и сосем одвикната од бледите лица на Софија, со нејзините женски тоалети и парфеми...

- Оти ова писмо сум ти го пишувал јас, вели, од фронтот уште, а еве дури сега стасува. Ебати поштите, вели.

И ако не се вратам од фронтов, ќе остане така, невидена, велам.