Се почувствува слободен, одврзан, без нарилник, без самар пашито добитче, ждребе, јаре, теле. Не, не, нешто уште послободно: срнче, еленче, сокле кое не знае за никакво ропство ни ограничување; кое никој не може да го задржи кај што ќе сака да оди, по земја или по небо, преку планини, преку реки и мориња, на крајот на земјата и кога сака пак да си се врати во седелцето.
„Крпен живот“
од Стале Попов
(1953)
Ги погледна двајцата уште еднаш и рече: - Деца, - рече, - штом како човек ме прашувате, како на луѓе ќе ви кажам:преку планина ни пиле не може да прелета.
„Будалетинки“
од Мето Јовановски
(1973)
- Преку планина, - рече Србин. - На Грива ќе поминеме. Ние Брезничани секогаш преку Грива минуваме.
„Будалетинки“
од Мето Јовановски
(1973)
- Туку, - рече тој, - сакав да ве прашам од кое село преку планинава сте, ама бидејќи ни вие не ме прашавте подобро да се разделиме како да не сме се виделе. - Подобро, - рече Шишман.
„Будалетинки“
од Мето Јовановски
(1973)
Во илјада осумстотини триесет и петтата, во доба кога јавачите на апокалипсата биле вечни и достојни на обврските и кога толпа тврдоглави Кукулинци терале спрегнати двоколки преку планини и беспатици да донесат од крај свет камења за ред воденици, Јаков Иконописецот го запалил богољубивиот Круме Арсов но најдивите од дружината го зграпчиле пироманот и го обесиле.
„Забранета одаја“
од Славко Јаневски
(1988)
Дали е тоа истиот делија што се дружи со самовили, скока со својот Шарец преку планини, победува црни Арапи и ослободува робје?
„Маслинови гранчиња“
од Глигор Поповски
(1999)
Ете, тоа беше причината да го вратам во Штабот.
„Синот“
од Србо Ивановски
(2006)
А потоа наеднаш сум потонал во реката на сонот.
„Синот“
од Србо Ивановски
(2006)
Му реков: „Носи си го и грлото! Не оставај го овде. Ние имаме уште да се бориме!“
„Синот“
од Србо Ивановски
(2006)
Дури и разговараше со некого (не сум сигурен маж ли беше или жена); се довикуваше со него или со неа преку планините на ноќта.
„Синот“
од Србо Ивановски
(2006)
Му реков дека потерата, ако веќе тргнала да нѐ лови, можела да го слушне неговиот глас и од некое трето село преку планината. Си го прочистувал грлото!
„Синот“
од Србо Ивановски
(2006)
Чиј газ лижел? (Седнува да јаде. Пауза.) Го убив магарето. Скрши нога преку планина.
„Одбрани драми“
од Горан Стефановски
(2008)
„А знаеле ли зошто е богочетец?“ И одговори: „Заради своите дедовци.“ ...
„Тврдоглави“
од Славко Јаневски
(1990)
Биле тројца и во една ноќ грабнале од три села три најубави девојки, ги изврзале со улари и појаси и ноќе, преку планини и далеку од населби, села и селца, му ги однеле на некој паша, скопски или солунски, никој веќе не паметел.
„Тврдоглави“
од Славко Јаневски
(1990)
И ќе им кажете и тоа оти ако до зајдисонце не донесат, ќе им го отерам преку планина сиот добиток, а тебе – му се сврте тој на Пецета, - ќе те заколам.
„Луман арамијата“
од Мето Јовановски
(1954)
Но сепак малку подоцна Филип Д. (во тоа сосема е сигурен) наеднаш се виде себеси поставен на огромната височина на денот , таму од каде што преку планините можеш да ја видиш ноќта во нејзиното мрачно легло; или, (што исто така беше можно) се виде качен на високата планина на ноќта па оттаму, преку ридовите, го гледаше денот како забрзано ја освојува планината.
„Желките од рајската градина“
од Србо Ивановски
(2010)