ДИГИТАЛЕН РЕЧНИК НА МАКЕДОНСКИОТ ЈАЗИК

103. Таа сила се поддржуваше главно со полната солидарност на „Станишевскиот врховен комитет” со „Внатрешната организација”.

Сарафов, како претседател на Врховниот комитет во Софија работеше сосем не сообразувајќи се со бугарската влада.

37. Инж. Христо Станишев е член на ВМОК во Софија, а по расцепот на “врховистите” (1902) стана претседател на Врховниот комитет што го поддржуваше ЦК на ТМОРО и издаваше и свој весник под истото име “Реформи”.

Врховниот комитет во Софија се стави под претседателството на ген.

Тој ги вложил сите усилби да го оневозможи изборот на Цончев во Врховниот комитет.

Сметајќи дека во Македонија во моментот немало услови да се организира некаква покрупна акција, Мерџановата група се вратила во Софија и се поврзала со претседателот на Врховниот комитет Б. Сарафов.

Во значителна мера компромитиран, Сарафов не можел да остане повеќе на чело на Врховниот комитет.

Сите, најмногу го почитувавме Борис Сарафов за оној гест што тој го стори пред конгресот на Врховниот комитет, кога му побараа отчет и тој не можеше да даде таков за сумата дадена на гемиџиите и, за да не пропадне делото ако тој ја каже вистината и неа ја разбере турската влада, Борис Сарафов го понижи своето достоинство и авторитет и изјави: „Таа сума ми беше дигната од една лесна жена, со која имав интимни врски“.

Отишол и во Врховниот комитет, каде што Сарафов го прифатил неговото сфаќање за опасноста што ја криело револуционерното движење на Македонија за интересите на великобугарската кауза во Македонија и му ветил дека Комитетот ќе направи сѐ за да се постигне „согласност" со Револуционерната организација.

Меѓутоа, не долго по овој конгрес, започнале да излегуваат на површина принципиелните разлики што постоеле меѓу Македонското револуционерно движење и Врховниот комитет, а кој, со формирањето на Сарафовиот комитет, не биле и не можеле да бидат изгладени туку само привидно истиснати.

Сарафовиот комитет им давал повод на многумина што биле убедени во потчинетоста на Врховниот комитет кон дворецот и бугарската влада да тврдат дека зад Сарафов и неговите пријатели стојат бугарските штикови и дека револуцијата што се подготвува во Македонија е управувана божем од Софија и ќе започне со знак даден од кнезот Фердинанд и неговата влада.

52. Вистинските цели на „Револуционерното братство“, раководено од И. Гарванов - пишува членот на ЦК Иван X. Николов - биле организираната маса „да биде потчинета на наредбите на Егзархијата и респективно на Македонскиот врховен комитет“

Всушност, се покажало дека уште пред формирањето на Сарафовиот комитет, офицерите замешани во комитетските работи, на чело со генерал Иван Цончев, тајно од Делчев и Ѓорче Петров, зеле решение да работат за преземање на Македонската револуционерна организација и на нејзиниот ЦК од офицери, а кога ќе се постигнело тоа, Цончев требало да си даде оставка во бугарската армија за да го преземе претседателството на Врховниот комитет и да крева востание во Македонија.

Врховниот комитет, кој пред Европа се претставувал како изразувач на интересите на угнетеното македонско население и сакал да игра решавачка улога во ослободителната борба на Македонија, решил по втор пат (првиот пат тоа било т.н.

200 Бидејќи на овој конгрес бил избран Врховен комитет од приврзаниците на МРО, на Сарафов и на Цончев, бидејќи, значи, Цончев не можел сам да раководи, во јули истата година бил одржан Деветтиот редовен конгрес на македонската емиграитска организација во Бугарија.

Врховниот комитет минал во рацете на Цончев (иако претседател бил познатиот бугарски писател Стојан Михајловски), доверливо лице на Фердинанд, а Сарафов продолжил и натаму да се занимава со „револуционерна“ работа трудејќи се сега да се претстави како пријател на Македонската револуционерна организација.

Врховниот комитет во Бугарија, како носител на великобугарската политика, веќе тргнал кон конфронтација со Организацијата.