ДИГИТАЛЕН РЕЧНИК НА МАКЕДОНСКИОТ ЈАЗИК

Истовремено, во грчкото писмо суштествено се реформира старосемитскиот систем на писмо, затоа што воведувањето на посебни знаци за вокали го претвора старосемитското консонантно- силабичко писмо во, конкретно, алфабет, кога секој графички симбол означува одделна фонема.

Сепак, за основа на овие графеми најверојатно е земена грчката минискула со курзивни графички симболи, карактеристични за брзописот.

Создавачот на глаголицата ја пронаоѓа фонетската сличност на оние звуци во старословенскиот јазик кои не постојат во грчкиот но постојат во низа источни јазици, и сообразно со тоа, се позајму­ваат и соодветните графеми, што ја пренесуваат фонет­ската вредност во графички симбол.

Старосемитскиот систем на писмо е далеку поекономичен во споредба со спомнатите системи и дозволува со релативно мал број на графички симболи, кој приближно е соодветен со бројот на консонантните фонеми на старосемитскиот јазик, адекватно да се изрази фонетската слика на јазикот по графички пат.

Цртежот на коптските знаци во суштина е еднаков со соодветните графички симболи на грчкиот унцијал.

Но во исто време, староерменскиот јазик се карактеризира со поголемо количество на консонантни фонеми во споредба со грчкиот.

Писмото со помал број на знаци од критичниот се дополнува до бројката од 27 знаци, при што се допуштаат симболи без фонетска вредност, а карактеристичен пример за тоа е грчкиот алфабет, кој содржи 27 знаци за изразување на бројните вредности со дијакритички знаци за изразување на илјадите. 90 okno.mk

Со други зборови, системот на писмо, кој освен фонетските, ги изразува и бројните вредности, содржи број на графички симболи деллив со 9.

Компаративното изучување на разните стари алфабетски системи на писмо ја реконструира типологијата на настанокот на писмото и дава општа слика на процесот на создавањето на алфабетскиот систем на писмо врз основа на систем на писмо- прототип, што е земен за пример и што служи како модел за новосоздаденото писмо.

Процесот на создавањето на системот на писмо не треба да се претставува како резултат на колективно творештво, т.е. на начин, како некое лице во определен временски период создава определено количество на знаци, кон кои некое друго лице додава наредно количество на знаци итн., сѐ додека не настане графички систем, достатен за изразување на фонетските единици на конкретниот јазик.

Само дел од ерменските консонанти се прекриваат со грчки и затоа се појавува потреба за создавање на дополнителни графички симболи, кои би го надополниле редоследот на знаците што ги бележат фонетски сличните со грчките ерменски звуци, каков што е случајот со коптското писмо.

Од нив, само еден грчки знак - stygma - во коптскиот ја задржува својата бројна вредност 6 без фонетското значење.

Нема сомневање, создавачот на глаголицата спроведува намерна графичка модификација и стилизација на графемите на писмото- прототип, можеби со цел да се сокрие зависноста на новосоздаденото писмо и да се создаде впечаток на потполна независност и оригиналност на новото словенско писмо.

Од самиот момент на своето создавање писмото претставува целосен систем со доволно количество на графички симболи, кои се неопходни за изразување на основните фо­нетски антиномии, карактери­стич­ни за конкретниот јазик.

Природно е, натаму, да очекуваме, системите на писмо со поголем број на графички симболи за изразување на фонетските единици да се стремат да го надополнуваат количеството до наредната критична бројка, доволна за означување на илјадите, т.е. до 36 знаци.

Првата и основна етапа на овој процес, јасно е, прет­ставува расчленувањето на фонетската страна на јазикот во одделни фонетски единици, кои би требало да бидат изразени со особени графички симболи на писмо.

Исто така, во коптскиот јазик останале звуци, кои не пронашле свои фонетски еквиваленти во грчкиот јазик и кои во системот на коптското писмо требало да бидат изразени со посебни графички симболи.

Парадигматските односи во појдовниот систем на писмо се рефлектираат во парадигматиката на новосоздаденото писмо.

Како резултат на таа дејност, моделот на писмо во јазикот за кој се создава писмото, индуцира определено множество од фонетски единици, чија целокупност го сочинува планот на содржина на новото писмо.

Издвојувањето на фонетските единици на јазикот за кој се создава писмото, како и нивната распределба во систем, претпоставува истовремено изнаоѓање на определени графички симболи, со чија помош треба да се изразат издвоените звуци.

Може да се претпостави влијание на други графички примери, претежно од Истокот, во оној дел од глаголичката низа што влегува во дополнителниот дел од алфабетот и нема свој грчки прототип.

Во типологијата на писмото воопшто консонантно-силабичкиот систем на писмо се појавува како чекор напред во споредба со силабичките системи на писмо, или уште повеќе, со силабо-логографските системи на писмо.

Освен тоа, беше сочуван нацртот на знаците, нивните имиња и насоката на писмото од десно кон лево, што се комбинираше со насоката од лево кон десно во секој нареден ред - бустрофедон начин на пишување.

Во таков случај, повторно можеме да се сретнеме со појавата на внесување во системот на писмо на графички симболи без фонетска вредност.

Коптското писмо проистекува од варијанта на грчко унцијално писмо, настанато во првиот век од н.е.

Притоа, во јазикот L може да постои поголем број на фонетски единици отколку во јазикот L1, во тој случај, во новосоздадениот систем на писмо се воведува поголемо количество на графички симболи за означување на дополнителните звуци, кои не постојат во јазикот-прототип.