ДИГИТАЛЕН РЕЧНИК НА МАКЕДОНСКИОТ ЈАЗИК

Таман на среткуќа кај долното било, за голема радост на Доста, од пелената се слушна нешто како маче кога мјаука. „Мјау, вјау, a јаа,а,а," — се распозна детски глас.

Се слуша детски глас. Па тоа е Димче! Зошто ли дошол?

Ја слушам твојата душа како тивка музика, нежна песна во пролетно утро, како мил детски глас, глас на животот.

Го чувствувам твоето постоење како топол бран од медитерански мириси, како диви страсти и топли огнови.

Поначесто се тоа плачови и детски гласови“.

Во тој миг, тој во себе во некој таен агол од својата глава, повторно ги слушна неразбирливите, плачливи детски гласови, онакви какви што ноќум слушаше во Сарајот, зданието на Фазли паша, умниот, но скрбен архитект од Истанбул.

Поначесто, ноќум Сликарот слушаше придушен плач и детски гласови кои доаѓаа од горните простории: „Ми се присторува“, си велеше, се утешуваше и продолжуваше, сиреч, секоја ноќ, секоја полноќ.

Зборовите изречени напевно и високо од ѕвонливиот детски глас го исполнуваат со задоволство овој служител на редот и спокојството.

Да, можам точно да објаснам: се однесуваше како ние учениците на здодевен час, кога наставничката предава, надвор е пролет, убав сончев ден, се слушаат весели детски гласови во дворот, а нам не ни е умот на часот, туку некаде надвор, во игрите, па наставничката, откако ќе го забележи тоа, ќе рече: „Ама, не сте тука, а?“

Тој го вртеше со немирните тапи прсти копчето на своето празнично палто и со детски глас говореше: - Ајдук е тој. Пие - за бога не знае.

Во некаква мртовечки зелена светлина што му лежела од другата страна на очите гледал танконог белец со проѕирна кожа како удира со копита крај гол куп месо на својот господар, потоа со нечујни скокови доаѓа до јама на чии запалени гранки догорува облеката на неговиот јавач, ја крева муцката кон небото и пишти со детски глас; под гранките догорува мртовецот и никој не ќе знае кога ќе му ја најде черупката дека жилата на челото била сечена - нејасна вина, ништо повеќе, грч на душата што се јавнувал само ноќе; гори мртвиот Дмитар-Пејко, коњот ја издолжува уште повеќе танката шија, копнее по сребрената 'рж на небото или му се моли на некој коњски бог да му ги исцери раните од селанските секири и колови; на жилава гранка зад карпите под кои пред тоа била дружината се мавтаат на ветар скинати узди.

Онисифор Мечкојад во тие мигови чувствувал дека нешто однатре го присилува да се исповеда некому, да бара воздишка на разбирање и збор што ќе го утеши здрвен и со болка во петиците.

На јаве му се случува страшниот сон во кој ветрот и тој блудат низ испразнетиот град и се печат на тивкиот оган на неодамнешното живо присуство и сеќавање, на довчерашниот, додуша сè помалуброен, но сепак постоен џагор на живиот град, на Солун, што сега исполнет само со бивш живот некој еднаш го нарекол Втор Ерусалим. Кој сега е нов Гехином.

И сега: Низ Гехиномскиот отвор на градските ѕидишта продира ветар со топол, пеколен здив и непопречен од ништо навлегува во градот носејќи зажарен пустински песок што го фрла на сите страни и ги опсипува тесните улици некогаш полни со детски гласови и човечки џагор, сипејќи по куќите што сега ги населува пустош, по палатите во кои царува тишината и храмовите во кои песочни псалми виуличаво испева ветрот, татко на празнината, брат на исчезнувањето, двојник на гибелот...

Немаше детски глас, а толку сакавме да го слушнеме. И детско смеење и плачење да слушнеме...

Кога наближи до училиштето, срцето ѝ се стегна, зашто од училишниот двор не се слушаше онаа толку позната врева, што ја создаваат детските гласови.

Се оѕва детски глас.

Шумот на блиската река не се слуша, буката на автомобилите и детските гласови, под липите расцветани и дивите маслини...

Живеам меѓу раштрканите згради и детските гласови.

Се слушаа само детски гласови.

Демневме затскриени: немаше човек ниту зад зградата ниту на некој прозорец.

„Гледате - шрафцигер. Ама да не мислите ќе отшрафувам. Шрафцигерот го потпикнувам под амблемот, натиснувам и - го откорнувам. Ќе оперираме еден по еден.“

Се слуша­ле чуруликањето на птиците и извиците на детските гласови.

Над бујните жита се носеше тенко детско гласче.