Се разбира, овие кратки назнаки не можат да им удоволат на интензивните и сложени дебати за изворите и варијантите на национализмот коишто ги окупираат историчарите и општествените работници од минатиот век.* Не постојат само различни патишта кон обликување на нациите во европски рамки - треба само да се спор едат британскиот, францускиот, германскиот, италијанскиот и рускиот национализам.
„МАРГИНА бр. 36“
(1997)
Во европски рамки тој судир, со мали исклучоци, се одвивал меѓу Велика Британија, Австрија, Австро-Унгарија, Германија, Русија, Франција, а во средината на XX век започнува постепеното инволвирање на САД (САД).
„Македонија низ нишанот на САД и Британија“
од Тодор Чепреганов
(2012)