3. Непосредно по Илинденското востание, на 2.10.1903 год., во австрискиот град Мирцштег Русија и Австро-Унгарија потпишаа нова спогодба за спроведување реформи во Македонија.
„За македонцките работи“
од Крсте Петков Мисирков
(1903)
88. И овде Мисирков тргнува од најконкретните примери што ги знаеле и сите негови слушачи на предавањево пред МНЛД: Ниеден Бугарин од Бугарското студентско друштво не замина да зема учество во Илинденското востание, туку само некои членови на ТМОК – Македонци, па дури и Руси, некои од кои и загинаа во Македонија.
„За македонцките работи“
од Крсте Петков Мисирков
(1903)
29. Илинденското востание несомнено беше вешто однадвор инспирирано при што беа привлечени за него и предани претставници на самостојната македонска ослободителна борба, но народот, како што вели Н.Вапцаров, “си влеа своја содржина” и создаде епопеја што стана углед и поттик за идните револуционерни подвизи.
„За македонцките работи“
од Крсте Петков Мисирков
(1903)
9. Илинденското востание е објавено на 20 јули 1903 год. по стариот стил, т.е. на 2 август по ново.
„За македонцките работи“
од Крсте Петков Мисирков
(1903)
Порано бевме горди на јунаците од илинденско востание и на носителите на партизанска споменица, а денес ќе бидеме горди на скопската шмизла, која стана парадигма на нашето секојдневие.
„Двоглед“
од Горан Јанкуловски
(2011)
Тоа така траело некаде до пред Илинденското востание, кога некој калуѓер нашол скриен пергамент на кој била нацртана статуата и испишани зборовите: „На први мај првиот изгрев на сонцето - каде што паѓа сенката од мојата глава - копај и ќе најдеш големо богатство...“
„Бојана и прстенот“
од Иван Точко
(1959)
Подоцна некои од нас тоа и го доживееја кога по години, во една друга прикаска, го кренавме тоа знаме да ни биде челник во Илинденското востание.
„Крстот камбаната знамето“
од Мето Јовановски
(1990)
Учителот Стамен потекнуваше од семејство кое во сите војни се обезглавувало, но пак некој, како израсток од пресечено дрво, го обновувал родот: прадедото му загинал во борба со турските зулумќари што го ограбувале селото; дедо му загинал како комита во Илинденското востание; татко му учествуваше во Балканската војна, и по протерување на Турците, отиде во Солун да работи каде што го поведе и Стамена да изучи некоја школа.
„Злодобро“
од Јован Стрезовски
(1990)
Во историската хронологија Херои и Убијци и во романите Мара и Лавот од Јанина прозната структура е градена врз темелите на животот на Македонецот во Македонија и врз историските настани на Балканот од крајот на осумнаесетиот век, преку Илинденското востание и Првата светска војна до предвечерието на Втората светска војна.
„Невестата на доселеникот“
од Стојан Христов
(2010)
Причините пред се биле социјално-економски, а исто така и стравот од репресии и терор.
„Џебна историја на македонскиот народ“
од Група автори
(2009)
Првиот бран помасовни иселенички движења од територијата на Македонија настапиле по Карпошовото востание (1689) и по Илинденското востание (1903).
„Џебна историја на македонскиот народ“
од Група автори
(2009)
Поврзувајќи го неуспехот на Илинденското востание со негативното влијание на врховистичкото Горноџумајско востание, Димо Хаџи Димов, во прочуената статија под наслов „Илинденско востание и поуките од него...“, меѓу другото вели: „Илинденското востание не успеа затоа што беше претходно компромитирано од едно друго вештачко „востание“ наречено Џумајско...
„Солунските атентати 1903“
од Крсте Битоски
(2003)
А имаме голема архива: записници, знамиња, книги, документи, купови, купови. Уште од Илинденското востание.
„Небеска Тимјановна“
од Петре М. Андреевски
(1988)
Илинденското востание од 1903 г. и Балканските војни имаа слично дејство.
„Македонија низ нишанот на САД и Британија“
од Тодор Чепреганов
(2012)
- Така се правело во Илинденското востание, така и сега се препорачува - одговори мајка му.
„Волшебното самарче“
од Ванчо Николески
(1967)