ДИГИТАЛЕН РЕЧНИК НА МАКЕДОНСКИОТ ЈАЗИК

Грета: Не. Ова е мојот пријател Дики.

Поминаа три месеци откако нејзиниот маж воопшто не мисли да го пречекори прагот на својата куќа и да излезе надвор.

Краста (Го ексира пиењето): Јас не се шегувам кога се во прашање моите пријатели.

А ова син ли ти е?

Но, одвреме-навреме ги читам романите на моите пријатели.

Тоа се обични мои пријатели, познаници и е толку природно што сум ги поканил дома на едно мало поседување на кое фино потпивнувавме, мезетевме, разговаравме.

А, сега, што? Сега можам само да се држам за пенисот во растегнатите стари пантолони и, место на повеста, да мислам прескакулица на сѐ и на сешто, но на ништо стамно, да мислам на Тери-Трајан, мојот пријател од детството, кој овие сега износени, но и тогаш подносени пантолони, ми ги даде во Гери, Индијана, при една моја посета таму, мислејќи дека ние на Балканот сè уште немаме асално да се облечеме.

Само јас и неколкумина мои пријатели го сметавме за таков.

” “Кај моите пријатели.

Или сепак се работи за млекото-крвта-јазикот?

Каде се?

Се обидувам да ја разбијам твојата стравична мудријашка поза посовршена и од онаа на мојот пријател шри чин Мои - Пепси Коксиевски.

Таа вечер, пред да се затварат вратите на Изложбата, со моите пријатели се упатив со такси од Версјските врати кон „Сен Лазар“ во „Амстердам“ улица, каде што беше хотелот, во кој бев сместен.

Жал ми е ако се разделам со моите пријатели од „Бетон“, говореше Роберт.

Тоа најмногу се почувствува во изразите на лицата кај моите пријатели од Париз, на кои веднаш се отпечати носталгија по родниот крај додека со трепет во душите ја слушнаа песната и ги гледаа македонските пејсажи од Преспа, Охрид, Битола...

Еден мој пријател падна од една скела и остана мртов.

За да се одмориме од патот влеговме со мојот пријател во познатиот париски ресторан и кафеана „Кај двајцата Магота“ која е стара стотина години а која беше преполна со гости.

Мојот пријател, амбасадорот од Скопје го гледам и денес во меѓународните емисии, вести.

Од резиденцијата под Водно замина одамна, кога тука замириса барутот и се најдовме пред портите на една контролирана, но сепак заканувачка етничка војна.

Еден од моите пријатели, писател, тврдеше дека некаде во пустините во Ново Мексико, научниците работат на таен проект, толку таен што ако некој еднаш влезе во фабриката повеќе не излегува.

Движењето на таа камера беше чиста емоција.

Се сеќавам, една пријателка на моја пријателка, многу одамна, го откачи дечкото оставајќи му кратка порака во стих: „Цело време ми го читаше Ниче, а ниеднаш не ме фати за пиче!

Прекинувам да учествувам, што се договорите ќе преведам, а сега одам на другата маса, кај мојот пријател Неџо.

Две недели покасно моите пријатели дојдоа на гости.

Еден мој пријател од Крагујевац во една од неговите хип хоп песни има напишано еден стих: „Сеци вене сеци вене неќе бити боље”, што е инспирирано од „прекрасниот живот” на авторот.

Едни мои пријатели кои редовно практицираа бајачки мисионери слушнале за него дека бил многу подобар од кецот и дека бил толку способен што разговарал дури и со Господ.

- Ме растажи веста за болеста на мојот пријател... - почна Сокол Мечески откако се поздрави со Мајка.

Сепак, најпривлечен момент во филмската креација за мене бил, е, и ќе биде дружењето и соработката со прекрасните карактери на моите пријатели - андерграунд уметниците и луѓето симпатизери на андерграундот.

Но, да ви илустрирам со „свежи скопски примери“: мојот пријател, господинот П. Г. Пепси беше извонреден андерграунд гуру во доцните седумдесетти и во осумдесеттите, сѐ додека не ѝ се посвети на сопствената мистичка пракса...

Вонземјанинот Мигел ми шепна на левото уво дека мојот пријател Разбојник работи за полицијата.

Ист како оној на мојот пријател Разбојник.

Така и сега, наместо за чудесни пролетни трепети, треба да ви раскажам за едно старо, никакво палто. За палтото на мојот пријател Павле. Прозаична, здодевна работа!

Барем да беше Павле некаков таков што обрнува внимание со облеката.

Зад ридот е колибата на дедо Иван, мој пријател. Сакам да те види.

Една вечер враќајќи се со автомобил од некој концерт, мојот пријател Норман и јас останавме опсипени од сликата која изнурка од некој мрачен подвозник и удри во автомобилското стакло налик на ненадеен кошмар.

Моите пријатели - сликари, писатели, интелектуалци - живееја во среќна опозиција на режимот, сите дисиденти, сите во подземје...

Мој пријателе, она што не можеш да го прифатиш кога имаш триесет години, кога мислиш дека светот е твоја бисерна школка, понизно ќе го прифатиш на педесетгодишна возраст.

„Не треба да си толку чувствителен, мој пријателе“, Милан го прегрна мачорот.

Ја знае една моја пријателка, нејзин маж, он не збори нејзе седум месеци. Седум месец, Рози.

Земајќи ги предвид насобраните сознанија за животот и за луѓето дали и денес би постапил така како што постапив тие денови? Не сум сигурен...

Ете, во тој момент станав свесен за чудното, самобендисано, неодговорно дури и опасно однесување кон нашата иднина на поголемиот број мои пријатели, и помислив, не, не помислив само, туку и решив дека морам да ѝ се спротивставам на неодговорноста и на алчноста...

Во друга витрина во истата просторија беше изложен еден предмет, досега непознат во литературата за Дишан: “bilboquet”, играчка што се користи во една детска француска игра, која се состои од дрвена прачка со украсена дрвена рачка забодена во неа.

Но на топката на овој билбоке Дишан ги издлабил следните зборови: „Билбо, ке / Сувенир од Париз / На мојот пријател Бергман / Дишан 1910.”

САЗДО: (Се врти кон шанкот) Вруќа за мојот пријател.

САНЕ: Дупла! Во тој момент во замаглената просторија на бифето навлегува завивање на сирена.

Но, мојот пријател Хорацио Цвикало има поедноставно објаснување: нервните рецептори се заситиле од ’рмбање без застој, па решиле да штрајкуваат. Ненадминливиот Хорацио!

Патрицијот беше видено потресен: - Верен мој пријателу, постојано ќе го имам крај себе – се сврти кон морето да ги сокрие солзите.

И, услови Павлето, ќе одам во пријателска Југославија, кај славниот маршал, мојот пријател, ама тие Егејците со се весник и со се клуб и здружение да ги снема.

„И?“ Можеше да игра фарса - да ни каже дека некој странски дипломат измолил да ги пуштат неговите деца, него и жена му, а самиот тој е немоќен да стори што и да е за спас на други луѓе; можеше да игра фарса, но тоа не беше негов жанр.

„Јас одам не затоа што самиот го побарав тоа, туку затоа што некои мои пријатели – дипломати од Британија и Франција инсистирале кај овдешните служби да ми издадат излезни визи.“

„А зошто инсистирале твоите пријатели да заминеш, ако не е навистина опасно да се остане овде?,“ прашав.

Но, ова е само привремено, затоа што моите пријатели инсистираа да заминам.”

Од кучката на мојот пријател проплака цело село.

И додека моите пријатели - уметници фаќаа пусија околу манастирот, по ливадите и карпите, на песокта крај езерото, јас останав во манастирскиот двор за да ја сретнам повторно манастирската обителка.

Почнав со раскази пред 7-8 години, охрабрен од мој пријател.

Два или три месеци по овој настан, кој остана моја тајна, наминав во дворот на мојот пријател, стопанот на кучката, на крајот од селото.

Зедов лопата и натрупав снег во висина од шеесет до седумдесет сантиметри, онолку колку што беше висок Стефан, внукот на мојот пријател.

Еден мој пријател, кој беше во војска истите две години додека јас бев во морнарицата, ме снабди со деталите.

Ураганот навистина се случил, и сигналниот вод на мојот пријател навистина ја имал задачата опишана во приказната.

“Еден мој пријател се тушираше синоќа во женскиот блок,” рече тој.

Трчав и очите ги држев отворени, посебно кога трчав по западниот дел (овде сакам да му се заблагодарам на мојот пријател Павле кој за цело време ме подржуваше во трчањето).

Кога јас би бил во ситуација да бирам страна, што би рекол еден мој пријател книжевник, „Во нашата книжевна средина мора да избереш страна инаку ќе те нема!“, јас би ја избрал страната на Андриќ затоа што тивкоста, бавноста и шепотот, секогаш помагаат во кавгата да се вклучат оние што би требало да ја водат, оние чии оценки за тоа кој каков писател е, се најрелевантни, а тоа се читателите.

Но, како што вели еден мој пријател, киното не било отсекогаш такво.

„Ех, кога забранија да се грицка и да се плука во киното, пропаднаа многу професии и обичаи“, на крајот од разговорот заклучи мојот пријател.

Задоволството од една пикантерија од книжевниот живот кај нас, исто така, не ме остави мирен се до мигот кога не ја споделив со моите пријатели.

Еден мој пријател, ден-денес раскажува за тоа кога колата му заглавила во длабок снег.

Му го раскажав ова на мојот пријател, а тој ми вели: „Не оди толку далеку.

Кога му го раскажав ова на еден мој пријател, човекот ме потчукна по рамото и ми рече: „За секоја работа си е потребен цел човек!“

Еднаш, не така одамна, бевме двајцата: јас и мојот пријател на ручек во ресторан.

- Јас ова ќе го напишам, му реков на мојот пријател. - Напиши го.

Делејќи им ги статиите, за цело време се плашев да не треба да се изложам на посебни напори, то ест да ги претворам моите пријатели во идиоти за да сфатат дека без објавувањето на делата на некои автори ќе биде многу тешко да се открие душата на нашиот народ, да се оформи свеста за тоа кој сме, а уште помалку за тоа каде зјапале 100-те академици, писатели и научници додека ги составувале списоците.

Во на се вселив сосем случајно во јуни таа година кога еден мој пријател, а само пријател тоа може да го направи, откако доби поголем стан преку жена му, едноставно ми овозможи да се вселам со тоа што ми го даде клучот а меѓу нас падна договор сето тоа да остане некако настрана од ушите на злобниците.

Но, решеноста да бидам достоен на зборот што го дадов, да останам чесен пред очите на тој мој пријател, едноставно да ја заслужам таа негова великодушност, беше над секоја моја ниска потреба, во која, за жал бев принуден да го сместам и читањето.

- В ред, Томо. Знаеш и ти дека твоите пријатели се и мои пријатели.

На зборовите „мојот пријател“ во главата на Ивона се создаде вистинска конфузија.

- Душка! Овој, - намерно го изостави она господин , е мој пријател кој е на поминување.

Касарната сега не функционира, но од еден мој пријател кој лично се познавал со Саво ја добив неговата адреса.

- Сакам од втора рака подобро да го запознаам мојот пријател доктор.

Расте под крилјата на моите пријатели Снежана и Саво“.

Сѐ за мојата пријателка, но внимавај повторно да не го затуриш именикот.

И тука настанала кавга затоа што тие истите тогаш се појавиле со електричен шпорет, а сега мојата пријателка ги „обива“ галериите низ градот барајќи соодветна уметничка слика.

Па така, неодамна, една моја пријателка, тргната на свадба во договорот со мајка ѝ, во неврзан муабет одеднаш станала сведок дека на времето кога самата била невеста, при прегледување на материјалот снимен на „ВХС“ лента, мајката си забележала во тефтер кој со што дошол на свадбата и колкумина биле присутни, демек колку порции изеле на неа.

Се претстави како другарче на едни мои пријатели, а изгледаше пристојно, да не речам многу пристојно, во костум со мантил. Стегнат, висок... и со коса.

А треперењето се растегна како жица и ѕвони на нејзината врата, мојата пријателка отвора, гледа и се насмевнува.

На некое друго ниво е оваа релација на моите пријатели .

И ова што јас, Јован Акиноски, за последен пат го разговарам со вас, мои пријатели и законити жители на Потковицата, и тоа ќе биде запишано внатре, јас лично ќе го запишам.

Потоа го симнал куферот од грб, го положил во тремот на станицата, ја поканил придружничката да седне до него, потоа и тој се прибрал до неа на куферот, и додека чекале да пристигне возот од Битола за Прилеп, на Јончета Ризески Штетата, кој дојде за шеф на станицата на местото на Недлека Акиноски, кого при крајот на последната Голема војна, на повлекување, Германците го убија на станицата во Прилеп, и уште на Крстета и на Ордана Дамчески, кои, едниот како чувар на пругата а другиот како десетар, постојано се вртеа тука, им раскажувал што сè било запишано во тевтерот и додека раскажувал постојано се загледувал во ридиштата а таму врз нив, веќе префлено на оваа страна и на зајдување, сонцето како злато да истурило, така се чинело.

На малкумина драги мои пријатели, на малкумина.

Мојот пријател од детство седеше крај мене и замислено ја испитуваше својата нежна дланка.

Мојот пријател се мршти. Готов е да го одбие но човекот со белег не чека одговор и седнува на нашата маса.

И јас така мислам, се насмевна мојот пријател.

Јас штедам, јас не сум како моите пријатели Јенки.

„Тој мој пријател беше дете во своето восхитување од ножот со седефена дршка и од моите мускулести раце.

Неколку минути не изусти ниту збор, не се ни помрдна, недоверливо гледајќи во мојот пријател со подзината уста и со ококорени очи; потоа, доаѓајќи си малку на себе, зеде едно перо, и по неколку прекини и џарења во празно, најпосле пополни и потпиша чек на педесет илјади франци и преку масата му го подаде на Дипен.

Славата на вашата фамилија за чесноста ми е добро позната.

Не послушала. Судејќи по извештаите во весниците, откинати ѝ се обетките, одземен ѝ е прстенот од раката и еден прстен од ногата, сè насилно и набрзина.

„Можеби самата едноставност Ве наведува на грешки“, рече мојот пријател.

Пред да излезам од продавницата, мојот пријател ми довикна: – Во целата ситуација има една добра работа. – Која? – Стана јунак на една приказна. – Каква приказна? – пак се сепнав. – Приказната се вика „Чај за двајца“ и нејзини јунаци стануваат сите оние кои ќе најдат каква било обетка, кај било.

Фармерот љубопитно го загледуваше коњот. – Добро утро, синови на моите пријатели, – рече тој. – Како му е името на вашиот коњ? – Мое срце, – рече братучед ми Мурад на ерменски. – Убаво име, – рече Џон Биро, – за убав коњ.

Кога префектот си замина, мојот пријател почна да ми објаснува некои работи.

Враќајќи ми го накитот, мојот пријател малку се замисли и додаде: – Јас знам чија е оваа обетка.

Во еден миг, помислив да одам на закажаниот состанок во градината кај „Знак прашалник“, за секој случај набавив дури и неизрежан клуч, но тогаш пред оваа намера се испречи една голема промена во мојот живот.

Седевме во темница, па Дипен потстана со мисла да ја запали ламбата, но повторно седна без да го стори тоа, откако Г. рече дека е дојден да се посоветува со нас, или, поточно, да побара мислење од мојот пријател во врска со некоја службена работа што предизвикувала големи неволи.

Катица Ќулавкова  Скопје, февруари 2012 Eдгар Алан По  УКРАДЕНОТО ПИСМО Nil sapientiae odiosius acumine nimio.2  Seneca Во Париз во есента на 18-, една ветровита приквечерина, уживав во двојното задоволство на размислувањето и на пушењето луле заедно со мојот пријател С.

„Тој мој пријател беше дете во своето вохитување од ножот со седефена дршка и од моите мускулести раце.

На моите пријатели им препорачувам да седнат околу мене и да ме слушаат со отворени усти.

По илјада четиристотини четириесет минуити ќе бидат предалеку.

- Вечно спијат само покојниците, - одговорив. – Чинките на мојот пријател Пајо имаат моќ само дваесет и четири часа.

Тој со моите пријатели објави две мали списанија, што доживеаја само еден или два броја, Ронгњронг и Блиндман.

Јаничарите биле јаничари. И исламизацијата било познато како се вршела.

Првите записи за баклавата кај Османлиите се сретнуваат на почетоците на царството, уште во 1473 година, во времето на освојувачот султанот Мехмет II.

По моето утрешно реферирање, ќе ни преостанат заемките од гастрономијата.

Јас, мој пријателе по судбина, во годините на бујната младост ги почувствував ударите на двете несреќи.

Еве, мој пријателе, јас би завршил со инаетот, не можејќи да му го утврдам местото во трајната балканска меморија.

Откако ја завршија големата дебата за генезата на универзалните лавиринти, посебно балканските, Татко ненадејно го запраша Камилски: Знаеш ли, мој пријателе, кој е најголемиот лавиринт и на кој никогаш не може да му се најде излез?

Мила, утре завршува нашата мисија, наскоро ќе ги утврдиме, односно прогласиме стоте (без)опасни османизми со мојот пријател.

Тој беше готов да продолжи со толкувањата за потеклото на јазикот, но Татко, следејќи го авторитетниот тон на Камилски, се надоврза: Во право сте, сосем сте во право, мој пријателе, сѐ додека лингвистите трагаат по потеклото на јазиците и нивните трајни механизми, тие постојано ќе се соочуваат со историјата на човештвото како и со неговата историја низ милениумите...

Тој почувствува дека се најде на свој терен, па супериорно продолжи: - Да, мој пријателе, појавата на јазиците и натаму останува енигма за науката и лингвистите кои се поделени за нивното потекло, но генерално се прифаќа дека способноста за зборување на човекот започнува пред два милиони и двесте илјади години според генетичкиот код на Homo habilis.

Како што, мој пријателе, во одделни јазици постојат одредени темни зони, коишто остануваат непреведливи и кои, всушност, го сочинуваат самиот идентитет на народот што го говори тој јазик, така и зборот тикуш може да биде темниот, непреведлив збор на идентитетот во доменот на прехраната.

- Не се смеј, мој пријателе, нѐ има нас на Балканот доста наивни донкихотовци!

Третирањето на поимот инает зазеде повеќе место и време отколку што очекуваше Татко.

Не рече ништо, настана мала тишина, а потоа Камилски, небаре со нов залет на мислата, со повисок тон продолжи: Никогаш, мој пријателе, нема да ги заборавам времињата кога со нашата бригада доброволци во Шпанија се боревме со мерценарите мерценерите кои беа во служба на фашистот Франко.

Да, мој пријателе, реков среде европска Сорбона дека само руската школа може успешно да ја изврши таа мисија, благодарејќи на новата концепција која ја наложува самиот живот зашто само нејзините општествени структури ги претпоставуваат во нив самите, новата политехничка школа на трудот!

Бездруго, мој пријателе, анонимниот Балканец Фаик Коница, односно Европеецот Транк Спироберг, имал и други приврзаници на своите идеи покрај, се разбира, Гијом Аполинер и Реми де Гурмон? запраша Камилски, веќе внесен во проблематиката, но без да насети каде цели Татко со историјата на оваа полемика во едно далечно и друго време.

Кога те слушам, мој пријателе Камилски, размислувам дека баклавата може да се смета за еден од ретките симболи што сведочи за подемот и падот на Османската империја! Не разбирам како?

Камилски ја разбра ироничната алузија, имаше одговор и за ова прашање: Овие книги не се купени само за мене, со еден мој пријател, ги обединивме нашите библиотеки, и со нив сакаме да ја спасиме иднината на нашите чеда од балканското проклетство!

Што ве поттикнало за оваа хипотеза, мој пријателе?

Климент Камилски веднаш прифати: Имам од мојот пријател порачка да му ја најдам книгата на Nahoum Weissman, Les janissaires, (Librairie Oriant Editeur), 1938.

Но Климент Камилски иронично надополни: Но, сепак, мој пријателе, во толкуте илјади зборови, се провлекле и катиљ катиљ пораки, кои некогаш сееле страв и трепет, а останале и натаму во нашите јазици.

Јас и мојот пријател сме стари за револуција или да започнеме некое движење, но и ние сме обземени од колективниот дух на книгите.

Ова е смела теза, мој пријателе, зар ќе се спротивставиме на сите балкански историографии.

Не може да се рече дека Камилски беше задоволен од одговорот, но додека неговата сопруга ги послужуваше парчињата од петаникот, пита којашто беше од фамилијата на тикушот, но со разбирливо и предвидливо име, Татко се обидуваше да ја доразвие својата мисла: Пред малку ја разгледувавме судбината на зборот модар патлиџан.

Мене, мој Паскали, ми останаа уште троа пари да купам колекција лупи за читање и една лупа за мојот пријател, потоа организирање на транспортот на книгите до железничката станица...

Ете, тоа јас го сонував, мој пријателе, како никогаш да не сум се вратил од Голи Оток, како таму ме погребуваат во голема јама со моите стари соборци и, замисли, со сите почести, дури и со посмртен марш!

Кога ќе ти го прочитам заклучокот на мојата дисертација, можеби сѐ ќе ти биде јасно! одговори мигум Камилски и продолжи: Замисли, мој пријателе, пред угледните професори, без оглед дали се од десничарско или левичарско убедување, а во комисијата на одбраната и од обете, можев слободно во заклучокот да го изнесам своето убедување: Педагогијата претставува грандиозна епоха во историјата на педагошката наука и нејзината примена ќе може да се остварува по Октомвриската револуција......

И еве, мој пријателе, ние стануваме спасителите на тоа што можело да се спаси од исламско-османските вредности во доменот на лексиката на балканските јазици!

Ние сме загрижени на Балканот, а посебно јас и мојот пријател, вавилонското јазично проклетство да не продолжи и во новите кревки балкански нации, па, не дај боже, да дојде до нова балканизација и братоубиствени судири.

- Така е, мој Камилски, сепак турцизмите остануваат еден од најцврстите кохезивни фактори на тоа што во лингвистичката балканологија се нарекува балкански јазичен сојуз. .

Каде отиде Кејтеновиот син, мојот пријател не еднаш потоа го барав.

- Прости, - му реков на мојот пријател.

Ако го грабна сега за душникот, помислив, кутриот Кејтен, кутриот мој пријател.

Се плашев ако нешто веднаш не сторам дека ќе умре, не ќе го преживее тоа мојот пријател.

Кутриот мој пријател Исак Кејтен, Кејтеновиот син.

„Еден мој пријател ме викаше Отец Симеон.“ „Отец Симеон! Звучи како манстир.“ „Смешно или набожно?“

Зар и болот и смеата? Копаше и наоѓаше: бол беше мојот пријател и умре како бол, далеку од сите палми.

Тој беше единствен мој пријател, сакаше да рече и пак молчеше.

„Ќе сторам така, не ќе сум дембел“, се смири и уште еднаш не сфати: во крвта на Отец Симеон со протегање се разбудуваше питон: „Ќе сторам така.“ А келнерот притаено му рече: „Мојов пријател одлично се боксира.

Го разбирав донекаде и изречното барање да набавувам пациенти од мои пријатели за извесна ординација.

Има една новост: планирам да престанам да работам како liftboy оти со еден мој пријател (Сајмон Вилиамсон, ти имам за него пишано) планираме да отвораме дуќан за чевли.

Легендите никогаш не умираат и кога конечно ги напушта реалноста...

Тогаш обраќањето во храмот го завршив со зборовите: Народот на оваа земја, на Македонија, во храмот Света Софија, му го дари најсветото што може да му биде подарено на еден поет - неговата тивка светост и тишината на истрајбата во времето, како пристан на големиот Махмуд Дарвиш во враќањето од егзил во силната прегратка на човештвото...

Тоа беше времето кога младата македонска дипломатија ја понесуваше мисијата на нови обврски во врска со приемот на Република Македонија во Обединетите нации.

Тоа беше мојот пријател, полскиот амбасадор Мајевски кој минуваше крај построената гарда. Се изненади кога ме виде во салонот.

Долго време, како и мојот пријател, полскиот амбасадор Мајевски го очекувавме денот во славната палата на Претседателот Бургиба, како во некој егзотичен храм од 1001 ноќ да бидеме внесени во списокот на Шехерезада, со што продолжуваше дипломатскиот, воопшто животот во светот на суверенот!

Мојот пријател Едгар Морен, умее многу поуспешно од мене да ги вреднува високите книжевни достигнувања на Старова, автор на една магистрална книжевна хроника за едно семејство во текот на XX век што претставува несомнен придонес за нас западните Европејци подобро и подлабоко да ја разбереме балканската историја низ впечатливи филозофски метафори.

Требаше да се пренесе специјалната порака до мароканскиот крал Хасан Втори (тогаш Мароко беше непостојана членка на Советот за безбедност) потоа до Претседателот на Тунис Бен Али, како и до тогашниот министер за надворешни работи на Алжир, мојот пријател од Тунис Лакхдар Брахими...

И новата земја што ја претставував во Франција, како десети дел од некогашната југословенска федерација, Република Македонија, природно не покажуваше интерес за комплицираното и за неа некоњуктурно палестинско прашање, макар што обете земји на некој начин се судруваа со слична судбина...

Имаше уште многу прашања кои сакав да му го поставам на мојот стар пријател Махмуд Дарвиш, поврзани со мојот пријател Јасер Арафат и палестинското прашање, кои беа живо присутни во еден дел од мојот живот за време на дипломатската мисија.

Го прегрнав на крајот мојот пријател Махмуд Дарвиш по чудесната ноќ во која илуминираа неговите зборови-ѕвезди на човекот-вистина.

Останав на маргините на палестинското прашање, но будно ја следев судбината на Јасер Арафат како владетел до неговиот трагичен крај, на пријателите од неговото опкружување, од неговата генерација кои беа и мои пријатели...

Мојот пријател, вујко ѝ Грозде, ме замоли да направам нешто, да помогнам, да ја изведам на пат за да може да си го печали лебот. Ништо друго.

На рецепционерскиот пулт еден од црнците го остави клучот, дојде до нашата маса, го потупна по рамото мојот пријател и заедно со другиот црнец и девојката со брзи чекори ја минаа бавчата на хотелот и влегоа во сиво ауди.

Ама барам милост, му реков, а таа милост е за мојот пријател ибн Пајко.

Еден ден дојде да не посети мојата пријателка Веда, којашто ја немав слушнато ни видено со години.

- Ова е мојот пријател - рече.

За намесник на Изабела го поставувам нејзиниот и мој пријател Петар Петровиќ. Co ферман Фра Георги да се прогласи за предавник.

Од Мехмеда ја сакам Виена, a во Ердељ да го доведе мојот пријател и синот на Изабела Јована Жигмунда и да го накаже Фра Георги ако Казим-паша не сврши работа.

А на оние, кои како мојот пријател Бодријар, велат дека оваа војна всушност и не се случи, им одговарам: оваа војна можеби не се случи во актуелниот глобален простор, но се случи во глобалното време.

Еве, на пример, мојот пријател Демијан.

И така, мили мои пријатели, овој исклучителен континуитет на егзистенцијата, на Езерото му овозможи да стане вистинска жива Атлантида, прибежиште и ветена земја на скапоцени живи суштества на старата терцијална фауна.

Ние успеавме со Цветана Горски и со моите пријатели да создадеме минијатурна музејска колекција на флората и фауната на Езерото за да ги потсетува идните генерации во бесмртноста, но и смртноста на езерските и крајезерските жители...

Сè уште не можам да кажам нешто поодредено, бидејќи моите пријатели и јас сме уште во фазата на планирање.

Б.С. го говореше она што го видел.

- Да бидам прецизен и јасен, не се случи ништо спектакуларно кога им ги расакажав на другарите тврдењата на командантите - го образложуваше и понатаму својот разговор со некакви служби и службеници мојот пријател Господ.

Според неговото објаснување Службите пројавиле посебно интересирање кој друг освен него можел да ги слушне спомнативе разговори?

Мојот пријател Б.С. ве опиша во сите поединости - му реков на доктор Пачев длабоко уверен во она што го кажувам, а и овие мои зборови ја поттикнаа во мене увереноста дека Б.С. не измислувал.

Мислата што ја бев изрекол ме повлече кон случаот со ќерката на мојот пријател Милошевски.

И овој разговор всушност настана откако Господ Саздов се обиде да ме запознае со причините за нивното разрешувањето од должностите.

А на време ги бев забележал намерите на мојот пријател.

Со ставовите што ги застапував пред мојот пријател Господ сакав само да му укажам дека на властите веројатно им се познати размислувањата на некогашните команданти.

Знаев речиси сè, бев упатен во сите поединости, па сепак, не знам зошто, откако ја скрив срџбата зад широката насмевка, и понатаму седев спроти него и потпрашував.

Но, и покрај ваквото грдо претчувство сепак верував дека уздите на нивниот заеднички живот цврсто ги држи во рацете мојот пријател Раде.

„Не скршнувај од асфалтот, можеш да зацапаш во локвата“, е еден од честите другарски совети на мојот пријател.

Токму така се изрази, мојот пријател Раде. во својата вообичаена занесеност.

Кога ќе тргнеше во двобој мојот пријател настапуваше навистина како бесстрашен пеливан а аргументите на противникот, тоа го знаев од лично искуство, за него беа мали калливи локви што треба само да се прескокнат.

Се разбира, јас сметав дека и оваа приказна на мојот пријател Раде е измислена за да се оправда политичката ликвидација на двајцата видни партизани за кои многумина сметаа дека веројатно застраниле.

„9-та, ние мојот пријател и јас, бевме ученици на III⁷ на гимназијата „Орце Николов“.

- Ми велат дека сум наметлив - му се жалам на мојот пријател.

Сепак, вели мојот пријател, се работи за илузија.

- Од каде наеднаш пријател, мој пријател? - на сета мака се засмеа Зајачето.

Гледав малку а потоа излегов да прошетам со мојот пријател Џон Овенс.

НОРА: Стоички. M СТОИ = ИЧ KICK, ко што вели мојот пријател од лабораторијата за бесполово размножување.

Останатите приближно двесте студенти останаа да гледаат со очевиден интерес.

Сте се сретнале веќе, нели?

Значи не го бираш (психо)активниот квазигерилски пристап што го застапува господинот Путица, на пример, туку ја бираш таа величествена позиција на ќутук?!

Сè почна кога мојот пријател, г-дин Ракот, ми дојде на гости еден ден.

Презентацијата веќе беше почната.

Ме сретнува еден мој пријател и ме прашува како си, што правиш, не можам да те познам, од што си ослабел.

Е, море машко, сонам дека сум се престорил штрк. Штрк, ами како...

Сабајлево ми заѕвони мојот пријател новинар со покана „да тркнеме до Але Пале на една NJD презентација“.

Бегај! Бегај! Убежај!... Потоа, долу на брегот, го чекавме и него. Мојот пријател Бјелоусов.

Се распрашував кај сите мои пријатели дали знаат некој “уметнички клинец” кому му е потребна работа.

Штом се преселив, одлучив да побарам некој помошник.

Изгледот на компанијата за куки и јажиња навистина беше застрашувачки.

Тој откако преживеа уште еден пекол во Албанија во 1997 година емигрира со помош на тогашниот амбасадор на Франција, мојот пријател Патрик Крисман.

Стиgна веста за смрtта на татковата сестра Фатмира.

Амин Малуф беше рисјанин, а мајчин јазик му беше арапскиот, светиот јазик на исламот.

Сепак, еве, ви испраќам еден исечок од весник: писмо адресирано до магазинот Телерама од мајката на една од моите пријатели и кое е објавено во Писма на читателите* во бројот од оваа седмица.

Знам дека можеби предолго ви пишувам за мојот пријател, за докажаниот пријател на Балканот, човекот и амбасадорот Крисман, но би можел уште многу да ви пишувам, до создавањето на една нова книга на мојата балканска сага.

Прв ја прочита книгата Едгар Морен, па Робер Мале, некогашниот ректор на Сорбона (кому тогашниот претседател на Рерубликата Шарл де Гол, по познатите настани од 1968 му го доверува на управување најпознатиот француски универзитет, по една негова изјава дека на барањата на студентите не се одговара со сила) и на крајот Амин Малуф, мојот пријател и омилен автор кој веќе се беше здобил со Гонкуровата награда!

И кругот на моите пријатели се ширеше по преведувањето на книгите од сагата низ Европа.

И згора на тоа, се изнесуваше во написот, Патрик Крисман, кој, за својата безбедност треба постојано да живее чуван најмалку од двајца полицајци, минува еден дел од своите ноќи во преведување автори од Македонија и од Албанија.

Значи, во оваа индустриска зона која се протега на неколку хектари се сместени магацини, фабрики, гаражи и претпријатија од секаков вид, како и една печатница каде што работи една моја пријателка во службата за експедиција и која е експерt во правење пакети. & реков: Те молам спакувај ми ги овие работи да стиgнат неоштетени, и покрај незгодите што би можело да ги има на граница (од овде се мисли дека с е можно.) И покрај тоа што таа секој ден не е во допир со ароматичните состави кои ги става во картонски пакет, подготвувањето на овој пакет посебно ја забавуваше.

Господине, Јас често размислувам за поглавјето под наслов Поука за божествата од Татковите книги што го претставува воведот во Атеистичкиот музеј.

Нема книга која подобро ја доловува Енверовата диктатура, од оваа книга исповед, запишана од познатиот француски писател, мојот пријател Ерик Фај.

Откако ги прочитав неговите книги јас постојано им зборувам на сите во кругот на моето семејство и на моите пријатели, ги позајмувам, ги подарувам: дадов еден примерок и на една орштинска библиотека.

Си велам исто така дека вие можеби знаете за овој автор, и можеби ги имате неговите книги; во тој случај ќе најдете некого кому да му ја подарите книгава што ви ја испраќам.

Пред моето патување за Тирана во посета на мојот пријател, амбасадорот на Франција Патрик Крисман и преведувач на мојата балканска сага, повторно патував во Поградец.

Во салата беше присутен со една голема чанта и романсиерот Орхан Памук, објавуван со мојот пријател Амин Малуф, кај истиот издавач Јапи Креди.

Во моите писма веќе ви набројав неколку такви личности, но не ви го спомнав и мојот пријател Патрик Крисман.

Вие впрочем ја читавте книгата исповед на Јусуф Вриони пред мојот пријател Ерик Фај.

Се прашуваа моите пријатели преведувачи што се случува со мене останувајќи дење и ноќе врз белата хартија.

Има, почитувана госпоѓо Лејбовиц, уште многу да се пишува за мојот пријател Патрик Крисман, за неговиот придонес во мојата балканска сага, без кого не можам да го замислам нејзиното продолжување.

На Пол и Доминик, кои останаа мои пријатели, им се доверував за моите книжевни рланови, за мојата балканска сага.

Во тој дух е и напишана книгата на мојот пријател Амин Малуф, Погубни идентитети, чиј пример за мене претставуваше вистинска парадиgма во прифаќањето на комплексноста на рлури-идентитетот.

Поет во себе, тоа тешко се носи, тоа е тешко во душа невреме, мој пријателе.

Има ли бегање од ова? И каде Страдањето, мој пријателе, е она што покрај сонцето, тука најмногу го има!!!

Со моите пријатели во Русија, претпоставувавме, и се надевавме дека и на Запад постојат некои нормални луѓе, слични на нас.

Еден мој пријател има обичај да каже, “Жените секогаш ме сакаат поради човекот што не сум”. ◊ Отсекогаш сум сакал да бидам степ-играч, токму како Бети Форд и Барбара Волтерс.

Ова е осврт на животот што тогаш го водевме, моите пријатели и јас - осврт на сликарството, филмот, модата, музиката; на суперѕвездите и настаните кои ја создадоа сцената во нашето поткровје на Manhattan, местото познато како Factory. 22 Margina #10 [1995] | okno.mk 1960-1962

Можете ли сопствената работа да ја гледате како духовна документација на реалноста која исчезна?

Дојден сум овде да поздравам еден пријател. Во својата дипломатска мисија во Франција тој стана мој пријател.

Имав и јас нешто за неа, една болест за која ми зборуваше мојот пријател лекар.

„Онкокерциасис“, реков. „Знаеш ли што е тоа?“ Гласот ѝ затрепери. „Кажи ми.“

„Во Јужна Америка и во Африка. Еден вид мува ќе те касне и ги полегнува своите јајца во твојата крв, и кога јајцата ќе созреат, ларвите - мали бели црвчиња - преминуваат во твоите очни јаболкца, токму под мембраната, такашто можеш да видиш како се грчат.”

Хартмановото вложување во романтизмот е премногу големо за тој да не се чувствува загрозен од Дерида.

Мојот пријател и колега Џефри Хартман во една своја книга зборува не само за чување на текстот (што е наслов на книга), туку ја завршува книгата со извонредното размислување за зборот како рана кое јас би го насловил критичарот како врач. okno.mk | Margina #32-33 [1996] 22

Еве ја и втората случка: Еден мој пријател, човек во години, на ист начин како и јас, згазнал на кора од банана.

Тогаш се сетив на зборот - сенилен - што татко ми го употреби за дедо ми, се стрчав кон работната маса на мајка ми, сигурен дека мојот пријател Братољуб Клаиќ ќе знае да ми каже што значи. Се разбира дека знаеше.

Не знам што се случува со мојата пријателка Чана?

Јас би можел моето да го измерам според бројот на килимите што ги има исткаено мојата пријателка Миру и според големината на празнината што зад неа остана откако таа замина.

Драга Бреза, веројатно мајка ти ти раскажувала за нашето верување во реинкарнацијата и за животот по смртта.