ДИГИТАЛЕН РЕЧНИК НА МАКЕДОНСКИОТ ЈАЗИК

Јас со мојата рака во борбите за правда и слобода имам заклано неколку дузини што мажи, што жени, што деца. И деца! И деца! Нема гозба без јагнешко.

Всушност, сега се сетив дека тоа што почуствував кога ја видов овде на прозорецот, не беше лута љубомора туку горешто посакување моите раце да бидат на нејзините топло оживеани дојки и јас да бидам топлиот радијатор меѓу нејзините нозе.

Мојава рака сега борави во кутелот на тие американски пантолони ткаени од малку волна и повеќе теролин.

Бог го кренал светот повисоко од досегот на мојата рака и го спушта на моите плеќи како ќе му текне.

Таму каде што претходно живеевме вриеше од оние плочести, темни, влакнести лебарки, молневито брзи, а сепак сосема добро видливи кога исплашени од кујнското светло исчезнуваат меѓу подните штици и низ пукнатините на подот; во оставата една речиси дури ја бев фатила со прсти пред да избега фрлајќи преку скробот сенка, слика на исплашеност во мојата рака.

Наш заеднички епитаф Овој зрак кој утринава незабележливо навлегува во мојата соба, легнува на постелата на која лежам, лази по неа, се искачува нагоре и го допира моето тело, моите раце, лице.

Кимна со главата додека неговите сини очи автоматски ги проверуваа моите раце.

Ја ставив мојата рака низ прорезот и ја откочив пушката. Клик.

Го погледна испишаниот лист хартија во моите раце.

Фотографиите останаа во моите раце.

Таа ја прифати мојата рака: така споени, ние наслушнувавме заедно запирајќи го дишењето.

Тогаш со раката се обидов да го затресам, за да се убедам дали е жив, и, пред да откријам дали е жив, мојата рака, мојата тупаница му ја удираше главата.

„Не“, рече тој. „Јас со моја рака мое куче в касапница не пикам.

Имав песни, времето ги избриша. Не ги слушам веќе. Избришани се засекогаш, со мојата рака.

Повторно мојата рака се вмеша. За да исчезне.

Изгледаше вака, о блажени, ако ми верувате, односно ако верувате на очите мои, со мои очи видено, од моја рака умножено: „Пресметка“, рече.

А вака беше, оти не беше инаку, од моја уста кажано, со моја рака пишано: откако се поклонивме ние пред Филозофот и тој пред нас, логотетот рече: „Добредојде, Филозофе“.

И тој потем, сосема бавно, театрално, ја извади од својата фиока мојата песнарка на маса; на очите ми навреа солзи: делото на моите раце, единствениот примерок на мојата душа, оригиналот што ѝ го подарив на мојата Луција, сега се наоѓаше во влакнестите раце на Фискултурецот.

Јас ја испружив мојата рака кон него, и му кажав дека понекогаш сонувам како паѓам и како ја подавам раката за да се придржам за некоја друга рака, и мојата рака навистина се испружува додека спијам, и удира од ѕидот, па од тој удар се будам.

Господин и госпоѓа Рихтер му беа благодарни на доктор Ауербах затоа што нивниот син сѐ почесто го одвојуваше погледот од празното, и понекогаш одговараше и на прашањата од другите, а не само од неговите родители.

Кога слушнав како некој за прв и последен пат во мојот живот ми вели “мамо”, времињата се преклопија – некогаш нејзината мајка во неа ја гледала својата мајка а за мене мислела дека сум ќерка ѝ Амалија, сега мојата мајка мислеше дека сум ѝ мајка.

Потоа ме гушна, со своите раце ја потпре мојата глава на своите гради, и рече: „Сестро моја…

Дури и во соништата животот се претвори во незаслужен подарок, а онаа која ми го беше подарила постојано ме потсетуваше на тоа.

Целиот трепереше. Ја зеде мојата рака во своите раце, и ми ја бакнуваше дланката.

Брат ми гледаше во моите раце и во стомакот што тие го придржуваа.

„Би требало да застане кога ќе ѝ го препречам патот, а не да се протнува под мојата рака.

„Мама не сакаше да ми каже како точно се станува мајка.

Ги кажував тие зборови во себе, со затворени очи, и ја испружував раката кон Рајнер, а раката ми удираше во ѕидот.

Како во тој миг да ми го допре срцето со својата рака, затоа што во Гнездо сите ги носевме тие зборови во себе, и ги криевме од себе како што од себе го криевме и разумот, или тие зборови се криеја од нас, а ние ги баравме и место нив го наоѓавме лудилото; и сега се појавија тука, по толку години, кажани едноставно како кога жеден бара вода.

Понекогаш дури и ја сонував таа рака, и во сонот ја подавав својата рака кон неа, и мојата рака удираше во ѕидот па се будев.

Се сеќавав на неговиот поглед секогаш кога ќе се разбудев ноќе штом мојата рака, барајќи во сонот нечија рака која ќе ја придржи, во јавето удираше во ѕидот.

Кога го минувавме прагот од домот во кој пред осумнаесет години го донеле оние кои го посвоиле, а бевме тргнале кон домот во кој од него се одвоила неговата мајка, Рајнер застана, ја зеде мојата рака во својата, во онаа во која го држеше парчето хартија на кое беше запишана адресата кон која требаше да одиме, и рече: „Од времето кога заврши моето детство, па до доаѓањето овде, понекогаш кога ќе ги затворев очите, здогледував бестелесно женско суштество.

Тогаш сенките на нашите раце се поклопија, неговата и мојата рака ги испреплетоа прстите.

Ја подаваше својата рака кон мене, јас ѝ ја пружив мојата рака. „Мамо,“ ми рече.

„Им реков на децата дека ги носам на патување.“

„Јас сега ќе одам,“ рече. „Одам назад, во Гнездо. Таму ми е местото.

Пријдов до неа за да ја потпирам во чекорењето, но таа нежно ја поттурна мојата рака.

Ти ќе се вратиш, Рајнер, му велев, реката беше само едно големо чистилиште, ме слушаш ли, Рајнер, тоа е само отпловување, и јас ќе те чекам на крајот од реката, Рајнер, ќе те чекам онаму каде што таа се влева во друго постоење, знам дека си тука, Рајнер, еве ја мојата рака, погледни ја мојата рака, Рајнер, сѐ ќе биде добро, верувај ми, кога ќе заврши твоето пловење, кога ќе излезеш од реката, ќе треба само да ја промениш облеката, ќе треба да облечеш нова облека, и се ќе биде добро, верувај ми, Рајнер, верувај ми, како што јас си верувам на себе, еве ја мојата рака, Рајнер, фати се за мојата рака, и јас ќе те извлечам, а потоа ќе тргнеме кон поинакво постоење.

„Сега си добро,“ рече. „Повеќе никогаш нема да можам да бидам добро,“ реков.

Понекогаш во текот на ноќта ме будеше ударот на мојата рака во ѕидот – во сонот паѓав и посегнував по некоја друга рака, обидувајќи се да ја фатам, да се спасам од падот.

„Бакни ме,“ рече, и ја притисна уште посилно мојата рака над своето срце.

Ја зеде мојата рака меѓу своите раце.

Кога на неговата рака веќе не ѝ беше потребна поткрепа, таа иста рака ме турна во очајот, како во вакуумски простор, во кој со подеднаква брзина, со подеднаква бавност, паѓаат и пердувот и оловото, и крвта и душата.

Ги зеде моите раце меѓу своите.

„Понекогаш,“ му реков, „кога сум будна и ми е тешко, посакувам покрај мене да има рака, и да ја фати мојата рака.“

Седнував во аголот, покрај креветот, и се обидував да нацртам еден поглед кој гледа во ужасната празнина, две очи кои плачеа навнатре, но обидот завршуваше на една единствена точка – движењето на мојата рака запираше онаму каде што започнуваше.

Ги стави своите дланки преку моите раце.

А потоа му ја подадов мојата рака на Рајнер.

„А сега,“ му реков, „сега ќе ти ги покажам заедничките простории во Гнездо.

Ете тоа требаше да го забележите.

Тогаш, во детството, очајот го ублажував со верувањето дека тегобноста ќе заврши оној ден кога ќе ја најдам таа друга рака, кога мојата и нечија друга рака, соединети, ќе тргнат заедно низ животот.

И потоа ја гушнував перницата, помислувајќи на неговите зборови дека еден ден ќе бидеме заедно, па посакував да заспијам и да ги преспијам сите денови и ноќи кои треба да поминат до тој ветен ден, и тогаш да се разбудам. …

Таа немаше име, немаше дури ни лик; таа беше суштество од светлина кое трепереше пред моите затворени очи.

Потоа долго гледав во таа точка на листот хартија, или станував и гледав низ прозорецот, или пак го забодував врвот на моливот во дланката од левата рака. …

Која сила низ мојата рака го создаде ова невидено дело, оваа чудесна убавина?“

На син облак качен стои простум стрико Бојан Димански, ни рајски ни адски, и насмеано гледа кон земјата и кон мене и во писмото во моите раце, кое сетака чадеше и кадеше и ги гореше прстите мои.

Продавачот, земајќи ги парите од мојата рака, ги протри од големиот прстен на малото прсте од левата рака и прошепоти нешто како магија.

„Знаеш, батко Онисифоре, дека сум на твоја страна. Остави ме. Болен сум.“

„Господ со моиве раце. Пуштете ме, ќе ви се оддолжам.

Ако не знаеше дека треската трупа врз мене црни парчиња мраз на ноќта во која еден човек стана факел, можеше да знае дека торбата во моите раце е на тој Онисифор со обетка.

„Круме Арсов гореше, сега умира далеку и од нас и од Кукулино. Кажи кој го запали.“

„Зад ридот најдов поток“, реков. „Се миев. Ништо друго.“

Збиваше како да избегал од водите на потокот за кој му зборував и, сега сосема наведнат, гледаше во моите раце.

Проклето беше небото кое плачеше и мојата рака што диво влегуваше во скинатите џебови...

- Никогаш не се знае кому и каде ќе му затреба мојата рака.

Тето, јас ти ги подавам моите раце.

Како ќе глеам куќа, кога никого не познаам и от куќна работа не разбирам?

Му текнало на еднега за како да му речит на попот за да ја подаит раката и да го изваит: - На ти ја мојава рака, попе, и вати се за неа да те изваам од калта, оти е страмота да се валкаш во калта - му рекол чоекот.

Жената останала вџашена и стоела многу време на истото место, као скаменета.

И мојата рака си ја наоѓам во нејзината.

Знаев дека тоа ќе ја натера и неа, и нејзиниот соучесник, најверојатно убиецот од Калемегдан, да се откријат и да почнат брзо да дејствуваат додека обетката, што одвај ја открија кај мене, не замине од моите раце.

Устата ѝ беше намачкана со црвен кармин за усни, а во косата направена во кок имаше сребрена обетка со зелено стакленце.

Од наддланките на моите раце про 'ртуваат ситни, преситни крвариги.

Дискетата на мојата рака.

И ете, јас напред завршувам онаму, 1. рака - рака каде што завршува мојата рака, а назад, јас исто 2. рамено - рамено завршувам онаму, каде што завршува мојата втора 3. тил - петици рака.

Нека те однесе ветрот далеку во неповрат, подалеку од моите раце... да не можам да те допрам, видам, слушнам, да не те чувствувам, посакувам... Можеби така ќе те заборавам.....

Требаше да го стасам и бездруго да му го покажам истетовираното срце на мојата рака.

„Го гледаш ли ова срце истетовирано на мојата рака?“

Во една пригода, верувајќи во својот предлог Арафат ќе истакне дека во рамките на движењето Фатах, Палестинците и еврејските сафарди, кои го сочинуваат мнозинството во Израел, и имаат многу заеднички обележја и би можеле среќно да живеат ослободени од ционизмот и арапскиот национализам Арафат набргу официјално ќе го напушти својот сон за создавање на една обединета и демократска држава, кога на 15 ноември 1988-та, во срцето на Њујорк, на Ист Ривер, пред двесте дипломати и други поканети ќе го заврши својот говор со зборовите, со стиховите на поетот Махмуд Дарвиш: Ви носам маслиново гранче и пушка на борец за слобода.

Не дозволувајте да падне маслиновото гранче од мојата рака!

Зарем не уживаш затоа што си жив? Не сакаш ли да чувствуваш: да речеш, ова сум јас, а ова е мојата рака, ова е мојата нога.

Да, беше врнежлива ноќ кога Авни и Илона се истурија од таксито пред мотелот „Барса“ (мислев дека слабините ѝ се топат во моите дланки, а јас немав чувство дека ми е в раце, тоа беше Ема онаква каква што ја познавав и ја сакав, но во исто време, таа за мене, не знам зошто, првпат сега - беше туѓа и далечна) со Ема излеговме под тремот и ги поведовме по ходникот, им ја отворивме вратата од собата и место да им кажам било каков збор се обидов да го поттупнам Авни по рамото, но не успеав оти тој токму тогаш ја прекри Илона со мантилот и само слушнав како одвнатре ја заклучува вратата (Ема сакаше да ми рече дека се чувствува жива додека е во моите раце, сакаше или сакав да ми рече така, додека се лизгав со широко отворена уста од градите до стомакот по кој играа од сласт или од плач, не знам, едвај забележливи бранови) брзо ја заклучија вратата, јас се обидов да останам уште извесно време тука, но Ема ме повлече за рака (ѝ го ставив јазикот на папокот, нежно вртејќи во топлата длабнатинка исполнета со киселкаст вкус) Авни беше како ветар, се мушнуваше низ најтесните процепи, работеше неуморно, дејствуваше, влегуваше под кожа, во коските, вртеше како со сврдел и дупчеше до крај, а не можеш да го видиш, не можеш да го допреш, како таа ноќ, ноќта пред оваа ноќ, кога ја внесе Илона во „Барса“ за да ѝ ја подотвори вратата кон светот што таа го сакаше, кон светот што ја очекуваше (ми диктираше некој силен порив да ја загризам за стомакот, да ѝ скинам месо од сакање или од омраза, не знам, знам само дека во еден момент Ема офна) знаев дека требаше да заминат кон Табановце но не знам до кога останаа во собата која утрото беше празна и требаше да биде празна оти врската требаше да дојде рано пред зори, за тоа знаеше и газдата на мотелот (затоа јас ги стиснав забите од страст, или од страв, или од омраза, не знам, но знам дека Ема си остана своја и, со својата питомина моја, но во исто време, далечна од претчувството што ме притискаше, се измолкна од под мене, ми се загледа в очи, благо се насмевна и легна на мене, ме покри со топлина што се згуснуваше во капки пот) шефот на мотелот утрото ми рече дека ноќта се слушнал со Крумета Волнаровски и дека врската профункционирала: од прозорецот можел да го види доаѓањето на автомобилот во кој влегле двајцата (станувавме сè поразлични двајцата таа ноќ што беше на истек, беше уште густа темница, можеби најгуста, или така ми се чинеше, но тоа беше кулминација пред обзорувањето во кое Ема, јас верував во тоа, ќе ми биде пак како и секогаш - со детски наивна насмевка што ќе се шета по нејзиното лице на заспана жена по изгрејсонце, задоволна од играта со мажот кој сега никако не можеше да ја сфати нејзината безгрижност - ја глумеше ли?

Додека го притискав листот за да легне на дрвената подлога и да фати лепилото, на мојата рака Ема ја стави својата.

„Нино?” прашуваше Ема повлекувајќи ме за рамената, „дали овој што е во моите раце е Нинослав?“

- што почнуваше да го мачи со сомнеж кој вртеше како сврдел во најчувствителното) дента мобилниот на Круме Волнаровски беше недостапен и немав никаков пристап до информација и тоа почнуваше да ме мачи со сомнеж кој вртеше како сврдел во најчувствителното (ми беше качена на начин кој овозможуваше да ѝ влезе сè што можеше да ѝ влезе; мислев дека устинките никогаш не ѝ биле толку отворени, се лизгаа лево и десно, ме допираа по ципите, ми ја влажнеа волната и ми ја подлапнуваа, ми ја шмукаа или така ми се чинеше, особено кога почна бавно да се крева со задникот нагоре и да се спушта на мене стегајќи ме меѓу бутовите, постепено забрзувајќи го ритамот, нанесувајќи ми тапа болка на јајцата) ние знаевме само толку дека Илона веќе беше далеку од нас, нејзината трага се покриваше и таа започнуваше нов живот за што Ема не сакаше многу да зборува, нејзиниот живот е нејзин, велеше, како и мојов што е мој, ѓаволу мој, ми рече Ема утрото кога во мојот кабинет ја спомнав Чехињата (ги крена рамениците како да сакаше да каже дека за ништо не е виновна но не кажа, тоа собирање на рамениците беше грч пред ослободување, тоа беше начин да се мобилизира, да се собере целата во себе пред конечното испразнување и така се случи како и секогаш: списка, свика нешто неразбирливо и продолжително, да, тоа беше крик кој доаѓаше од длабочината на нејзините гради, и откако во одгласот тој се стиши во едвај чујно ајјјоооххх … иииооојјј и откако со усните ме побара под себе и ми стави заби на рамото, омекна, се распекмези, се распосла над мене, лесно ме покри со телото облеано во пот и ме заведе во блага дремка) Но таа ноќ не беше за спиење.

Мачето, откако два - три пати му го покажав на Гаро и му дадов да го подушка стиснато во моите раце, почнавме да го пуштаме во дворот, а напладне тоа самото се прибираше дома, во ладниот трем.

Домаќинот мој, татко и дедо ваш не додржал... на мои раце душата му препукнала...

Ја погледнав бурмата на мојата рака.

— Ех, да знае оти вака сама ќе мм остане на моите раце, али оти да барам друго чаре кога сама ќе си а сврше работата!

Очи, зелени очи, што виѓавате на моите раце?

Сакам свесно да се противставувам и да мислам на момчето без нога. И на моите раце. Зашто тие веќе не се мртви.

Се насмеа: „Под мои раце умре човек во болницата. По моја вина.“

Гледај, мислев. Моите раце се мртви, јас не господарам над нив.

Тешка е загриженоста во моите раце.

Кога Загорка најпосле се измори заспа на моите раце.

Се обидов да ја скорнам. Но не успеав.

- Мислиш на завоиве? - праша таа и покажа кон моите раце.

- Се повреди од невнимание? - се замеша Катерина.

Постојат такви нешта кои В.Зрновски никогаш не ги заборава - и таа како сосема случајно ја кладе дланката на мојата рака што лежеше на масата.

- Внимавај - не заборави таа да ме потсети - ранетата рака држи ја во џебот.

Не чувствувам ништо, дури не болат ни раните на мојата рака.

Нејзиниот, барем така ми се причини, љубопитен поглед, што внимателно ја следеше мојата рака додека го извлекува столот од под масата за да седнам, бавно се крена кон моето лице.

И овој пат инстинктивно мавтам пред очите. (Мавтањето на мојата рака не е движење на зачуденост туку обид да се растури чадот на Привидот).

„Да, за да станат тие личност. Јас, моите раце, моите нозе!

Ете така некако, по таа линија, не знам дали директно од Франција или од некоја од нејзините поранешни колонии, тој паричник дојде во мои раце.

„Не те зеде во одбрана?“ „Тој? Ја бакнува мојата рака.

Намрштено ми ја подаде раката; јас силно ја затресов, но освен тоа што дебелите румени обравчиња кратко му завибрираа, раката му остана млитава во мојата рака, исто како и раката на братучетка ми Кристина, едно мало, слабичко девојченце со огромни очила со дебели стакла.

Овојпат ми беше уште потешко да ги закопчам панталоните: при напорот да ги приближам копчето и дупчето во кое тоа требаше да влезе, чувствував огромна болка во стомакот, па така си ги покрив панталоните со маицата и недозапетлан, излегов надвор.

И така најпосле вашето писмо стиgна до моите раце, сигурно преживувајќи неизвесна и опасна авантура!

Почувствував како олабаве во моите раце.

Дури тогаш ја испушти мојата рака и продолжи да зборува ...

Ги гледав неколкуте хоризонтални брчки на неговото чело, убавите кафеави очи, густата коса со некое побелено влакно којашто ја плеткав со моите раце во моментите кога водевме љубов...

На една тезга со секаков накит Оливие се фати за една козна нараквица и ја купи истата - Да мислиш на мене - ми рече и ми јастави нараквицата на мојата рака.

„Филмов го имам гледано шест пати“, рече таа борејќи се да го контролира својот глас, „и секогаш се возбудувам.

Бреда шмркаше првите половина час, потоа ја стегна мојата рака и липаше отворено кога момчето конечно излезе од меурот, доби триесет и седум различни болести и умре пред да почнат рекламите.

Зарем не беше божествено?“ ширум ги отвори очите и изгледаше чудно возбудена.

Таа имаше капут со подигнати раменици, од вештачко крзно и плетен шешир навлечен преку веѓите, и ја бакна мојата рака кога излегувавме од салата во праскотот на ноќта.

„Боже, дали виде кога тој воскликна ‘Ме допре’?

Каков живот”, рече таа мавтајќи со чашата пред екранот.

Тој ја зеде мојата рака во својата, заедно ја стиснавме рачката од големиот пиштол, нанишанивме и го повлековме орозот.

Дончо не ја ни погледнува, дури не го насетува ни прстот насочен на кај него, спокојно срка од гравот, пика големи залаци леб во устата и низ мласкањето стркалува по некој збор Каква гулема вода, сиво платно шо го м’кне некој невидлив чичко!плитката вода му дошла до колената, ама се сетил на предупредувањето од Митра и се повратил, што се однесува до змии и такви нешта вели Ми стапот во моите раце?

Зар мојата рака дотолку да му ги насолзи очите?

Ја честеше и неа пијачка. Ги миев чашите, вриев од нервоза и мислам дека тие сами пукаа под моите раце.

Моите раце не се мои раце (моите раце со прсти но месечина).

И вели: - Чудно! Мојот Ванчо вели дека моиве раце се најубави.