Историските околности неминовно водеа до загубувањето на Србија за Бугарија во корист на Немањиќевците и на српството, прво во политички, а после и во национален однос; а историските околности создадени од Берлинскиот договор направија Македонија да биде загубена за Бугарите, прво во политички однос, а после и во национален.
„За македонцките работи“
од Крсте Петков Мисирков
(1903)
И како што загубувањето на Србија во политички однос го повлече по себе загубувањето нејзино и во национален однос, исто така раздробувањето на С. Стефанска Бугарија во политички однос ќе го повлече и раздробувањето нејзино во етнографски однос.
„За македонцките работи“
од Крсте Петков Мисирков
(1903)