ДИГИТАЛЕН РЕЧНИК НА МАКЕДОНСКИОТ ЈАЗИК

Од село Железница, тогаш Трајанка му ја доведоа за невеста на Петар, дома во неговата куќа. Ама тој не знаеше за тоа.

Хм, си велам, Достоевски е Достоевски иако една група мажи и жени, едни никакви луѓе, со даириња, со тапани, со бовчи, парталави, грди, кои очигледно лажат, крадат и убиваат без око да им трепне, јурат низ неговата куќа и ограбуваат сѐ што ќе стасаат.

Го запознавме и Гинтер Саша, западно-германски наследник, кој нè одведе во неговата куќа за да ја запознаеме неговата жена, Брижит Бардо.

Сепак одлучивме да останеме и да се промуваме наоколу, и секако, што подобро да се забавуваме, во што навистина бевме доста добри, и да одиме на журки, и да се скијаме по вода, и да запознаеме некои странски луѓе од филмот - ги запознавме Моника Вити и Антониони, кој го сними Blow up кога ние го снимивме Девојките од челзи.

Коле извади една плаката, што ја имаше стуткано в џеб и ја прочита: „Соопштение, Секој што ќе го фати жив или мртов Секула Секулов ќе биде награден со 1.000 марки, а неговата куќа засекогаш ќе биде земена под заштита на власта.

Знаеш, неговата куќа е на крајот и има поголема одајка.

Еве, да ти кажам оти на нашево село му падна таа голема чест да ги прими и угости најголемите и први дејци на нашата Организација.

Инаку, човекот, според Хундертвасер, има три кожи - со првата е роден, втората е неговата облека, а третата е фасадата на неговата куќа.

Вујко Фетхи-беј Окијар, тогаш штотукупоставен за прв премиер на Ататурк, ме повика, пред самото враќање, да поминам неколку дена во неговата куќа на Бујук Ада.

Затоа и немаштијата во неговата куќа беше најголема и маката во неговото срце најтешка...

Кметот се бакна со Крстана и потоа сите тргнаа кон неговата куќа, каде што ги чекаше Бојана. Таа не излезе.

Аргира го загриза црвец. Веднаш му стана јасно: зарем исто вака не започна и спицарот Ставриќ пред две години, кога тајфата стаса до покривот на неговата куќа?

Но тој, Владо, поминуваше секој ден крај неговата куќа и не го ни погледнуваше.

Во меѓувреме тој секој ден од продавницата купуваше по една конзерва кога месна, кога рибна, а понекогаш по две паштети зашто во продавницата имаше само од помалите, а исто така, на неколку дена купуваше по еден фишек хартија полн со стотина грама шеќер со коишто го прихрануваше смокот населен во меѓувреме во скребите од фурната крај неговата куќа.

Им понудил да работат кај него како добро платени проститутки; тие одбиле; тој се заканил дека ќе ги убие, и две ноќи ги држел заклучени во неговата куќа; дошла полиција и ги ослободила, но пукнал срамот, нивните имиња и фотографии се нашле во весниците и тие веќе не се вратиле во родниот град; дури, и ден-денес не знаат дали мајка им е уште жива.

Брат ми е болен од офтика. Штом ќе умре, стрико ви ќе се пресели во неговата куќа.

Подоцна, многу подоцна, се чуло во Кукулино од некои кираџии дека се вратил оддалеку маж ѝ на Фиданка Кукникова и исекол поголема гранка од дуњата во дворот, ја исчистил од кора и ѝ ја измерил тежината со десната рака, бил висок, со светла коса и имал во торбите и дисагите што ги донел на маска секакво богатство; веднаш, со првата ноќ на неговиот втор живот во Лесново, ги спобркал сенките што се грчеле со машки воздишки околу неговата куќа сѐ додека не натерал тројца никаквеци да се напикаат во манастирот па тој таму без збор ја дигал и ја спуштал ластегарката поттикнуван од цел куп жени што дошле да ги собираат своите парталковци и да ги лекуваат дома од модрици и навреденост со толчен печен кромид во зејтин, потоа, по три или четири месеци, кога можело да се види дека прочуената убавица затруднела, попот знаел дека ќе остане без нова кошула, без нови чорапи и без куќа иако Доце Срменков му рекол дека ќе му купи нови опинци и, повторно облекувајќи ја везената кошула, отишол во некое штипско село по осамена вдовица со момченце од три години и со покуќнина што можела да се натовари на два магарешки коша, така било, селото се наполнило со доенчиња до првата протока на ракиските казани во сувите дни кога младите татковци се насмевнувале со модри усни кон Фиданкиниот маж од чија ластегарка сѐ уште накуцувал ситноглавиот Гавруш Пребонд но тој и порано со есенските 'рѓи чекорел под тешката облека со една здрвена нога од настинка и веќе се пеело, законите на Лесново или биле измислени заради дојденците или се заборавиле, и се кршел каменот по пештерите, впрочем и можело - на небото потрепетувале многу повеќе ѕвезди отколку што ги паметеле луѓето во тоа кратовско село.

Таа ноќ била последна страница на историјата во Лесново, секако за дружината но не и за пештерците и за нивните жени.

- Што работат тие? Сешто: едни, за да не седат со скрстени раце, поставале врз неговата куќа изделкани стебла за нов покрив, други ги премачкувале поцрнетите ѕидови со вар - безработни се, луѓе се, зошто да не сторат нешто од што и муцката на сонцето ќе блесне позлатно?

- Не те разбрав, рекол Доце Срменков.

Сето тоа беше добро, како што беше добра и твојата прошетка низ сите соби на неговата куќа, кога откри дека тој во секоја соба веќе има по еден персиски ќилим, од оние, што ги ткаеа девојките во текстилната бригада. Тоа ти требаше да го знаеш.

Блек, горд столб на општеството, на почетокот не можи да се помири со хомосексуалната ориентација на својот син Стивен, и и мислам дека дури му ги дава клоците од дома (или овај револтиран поради непочитувањето на разликите во неговата куќа самиот си заминува, не се сеќавам).

Ги склопив пак очите и прашав: - Изгоре ли неговата куќа? - Изгоре, до темел, рече старицата. - А тој? И тој ли изгоре?

Не е едноставно да се влезе во неговата куќа. - Знам, прошепоти Александар.

Бојана накратко му објасни на домаќинот, гардискиот ветеран со долга бела коса и брада дека мора да преспијат во неговата куќа и дека гардата им е зад петици.

Парацелзус го испрати до работ на скалата и му рече дека секогаш е добредојден во неговата куќа.

Ја однесе да ја гледаат Младата Чехинка, а таа се почувствува горда седната до него во првиот ред од театарот.

Конструирана е така што долготрајно овозможува рамномерна температура на загревање, зашто одделни алхемиски процеси понекогаш траеле со денови, па и со недели.

Требаше заедно да заминат со ноќниот брод, да се земат и да живеат во Буенос Аирес, каде што веќе ги чекаше неговата куќа.

Со Видуша почесто одеше кај сликарот Божило, кој, кога беше убаво време, сликаше во дворот од неговата куќа каде што на жица имаше оптегнато килим за заднината на фотографијата да изгледа лична.

И кој сѐ се реди во погребалниот спровод на телесно умрениот дух во таа негова куќа?...

Стана нетрпелив и мене ме оддалечуваше од себе и од неговата куќа.

Од левата страна е езерото, свиено околу планината, а од десната горе на брегот неговата куќа.

Од лево беше оној засек, доста длабок, со кој од таа страна неговата куќа се бранеше.

Што работа ќе си гледа Симон? Тој беше наместен за чувар на трансформаторот што остана по создавањето на акумулацијата и кој ја напојуваше неговата куќа со струја и една куќа горе во Стрелеско.

Овој џубокс е премногу голем за да се собере во неговата куќа, така што тој мораше да направи доградба.

Петре замина, но бидејќи неговата куќа беше поблизу од поповата, се врати прво кај него и им го честита Велигден на неговите дечиња, преполувајќи ги поскурите и јајцата од торбата.

Мислеше дека сето зло во неговата куќа таа му го донесе.

Сакаш ли да одиш домаќинка на неговата куќа? Шо ќе му бараш?

Неговата куќа ја запали власта кога фати чумата.

Не можеше да верува дека во неговата куќа крај реката, така неочекувано и чиниш несетно, му дојде човекот што и самиот целиот живот го беше посветил на мистичниот пат на јагулите.

Горе, на изгорените ѕидишта од неговата куќа, со неколку мајстори, беше качен чичко Евто.

Кога втаса во дворот од неговата куќа, се изненади.

Во една прилика еден извежбан, професионален хипнотизер ме внесе во транс пред десетици луѓе при една демонстрација во неговата куќа.

Тој побара од мене да изберам вкус и да го вкусам.

Му рекол оти не очекувал од него вакво поданичко однесување со кое успеал во целост да ја заштити дискрецијата на неговата куќа што било и требало да остане основно начело во однесувањето на секој вработен поединец кај него.

Со изградувањето на куќата, се стесни патот и низ него не можеше да се помине со кола; луѓето ги запираа колите пред неговата куќа и оттука понатаму товарот мораа да го префрлуваат на добици или на раце; тоа им дојде до нос на луѓето и бараа сокакот да го рашират, односно Бандо да си ја потсобере куќата, да ја зделне до некаде.

Откако ги испроба сите птици, и оние што живееја во неговата куќа, и оние што правеа седела по дрвјата или во шеварот и трските, започна да јаде и секакви други тишки што природата ги даваше: полжави, ежови, желки, жаби, лисици, гуштери, полски глувци, гушерици, змии.

По смртта на сликарот Столпник, во неговата куќа луѓето ја најдоа последната негова слика: неколку муренкови стебла излезени заедно од земјата од еден ист корен, од едно исто 'ртиште и плодиште; додека излегувале од земјта, си давале сила едно на друго, си помагале, а потоа секое на својата судбина се препуштало: едното: напинајќи и грабајќи ја лакомо височината, се истенчило, се искривило, како змија фатена за опашка; гранките му откажале во овој тежок напор да го следат, и тоа, полека, болно, се превиткува надолу и тоне со главата кон земјата; под вратот има заглавено висока потпирачка со чатал што не му дава да се скрши и струполи на земјата; но сето тоа е така болно и тажно штом тоа самото не може без потпирачка да се додржи; другото: робувајќи им уште од излегувањето од земјата на многуте фиданки што лакомо наудриле од него како човек со многу пород, и грижејќи се за нив да порастат, да се здебелат и рашират, постепено станало нивна жртва; тие, не мислејќи на него, се туркаат меѓу себе, грабаат од просторот, се надвишуваат меѓу себе, не водејќи сметка дека еден ден од тежина или од силен ветар, ќе се струполат заедно со тоа мајчинско стебло што им дало живот и повеќе никогаш не ќе кренат глава: ќе умираат постепено и ќе се сушат на урнатиот стеблак; трето: или по сој или така му бил благословот: кога му дошло време за плодење како господ да му се распашал: преполно е и се крши од плодови; капи благ сок од муренките како на доилка кога ќе ѝ надојде млекото; пониските гранки од тежина се спуштаат до земјата и се потпираат да си го намалат бремето; четврто: уште од раѓањето анемично - и до крајот на животот анемично; што можеле другите да му помогнат, му помогнале долу под земјата во времето на 'ртењето и пуштањето на корења; а згора: секое со својата среќа и судбина живее, како птиците кога ќе пркнат и ќе го напуштат седелото; околу него има мала оградичка од штички што го штити да не се чеша стоката од него или да го гризе; кога еден ден ќе се исуши, ќе остане така заградено со штичките како споменик: ако од него избијат нови фиданки, тоа ќе бидат посмртчиња кои одново ќе започнат борба за живот; петто: препуштено е на судбината и на бога: здраво-прездраво е родено, пркнато над земјата, а веќе едната половина му се суши; стои како човек парализиран на кого само едната половина му е подвижна; прави напор да расте и да ја влече со себе и другата половина што му стои како мртовец врзан за плеќи; најтешко му било првите години додека свикнало на тој напор и на тоа проклетство а сега просто ѝ е препуштено на судбината; она шестото, седмото, осмото, што откако излегле од земјата, помислиле дека сè можат и сè е нивно, живеат двоен живот; двојна среќа имаат: на едни сè им е едно во кој правец ќе се развиваат: нагоре, надолу или настрана; не размислуваат ни како да ја оформат својата крошна за подобро да се заштитат од ветриштата и снеговите; не се грижат и не размислуваат дали некој пред смртта ќе им стави потпирачка под мишките или вратот за да не се струполат притиснати од својата негрижа, или дали по својата смрт ќе остават потомство; се шират и живеат како што милуваат.

Тоа е сè што може човек да забележи гледајќи ги стеблата.

Фрчеа луѓето налутено и се точкаа крај неговата куќа како мравки.

Кога ќе ја отвори вратата, му се отвора јужната страна и еден дел од брегот на езерото што од неговата куќа продолжува натаму да сe исукува како воден конец; сонцето постојано му е на вратата, и штом ќе ја отвори, тоа му влетува внатре; на задната страна, кон селскиот сокак, на куќата има прозорче, мазгалка, и низ неа протинаше пушка.

Истиот ден работеше и на чевелот со огледало на прстите.

Се прашуваме дали, ако Кинеското дрво ни значеше исто како и нему (како и морскиот брег и рамницата во близината поради која мисли дека светот е тркалезен, Црнците, шумата, ослободената пијавица и мочуриштето кое се граничи со гробиштата и игралиштето, црквата, неговата куќа, олеандрите, палмите и комарците, дабот кој има лулашка направена од автомобилска гума, лулашка која треба да се поправи, вилицата на ајкулата, школките од левата и од десната страна, и гризот за доручек) - па, само се прашуваме.

Кога тоа и го кажав, ми кажа што рекол: дека еден ден, додека влегувал во метро, видел еден човек како им продава моливи на две жени - човек без нозе, кој се движел со помош на платформа на тркала.

КЛАУС: Што има тој да кажува, па не ја рушиме неговата куќа: Се уште не.

Од неговата куќа останаа само урнатини. - Тука - му велеше баба Киревица - падна бумбата, а таму ја најдовме...

За време итало-грчката вој­на во 1940 година беше ограбена и запалена неговата куќа.

Беше помлад човек - во доцните триесети години, претпоставувам - со лисеста брада, избричена глава и со преголеми очила со упадлива пластична рамка.

Докторовата ординација се наоѓаше во Скарсдејл, во неговата куќа во кафено-бел лажен тјудор стил и опкружена со дабови стари колку крајслерот на мојот дедо.

Ми рече да дојдам веднаш - истиот ден кога го повикав - и ме дочека на врата.

Од бучавата смогот сѐ повеќе се развласува, се протега и се раскостува, се шири, авторот забележува дека смогот почнува и да се крева, ене го веќе кренат над училиштето „Кочо Рацин“ и наскоро ќе ја зафати и неговата куќа што тој одовде не ја гледа, само по тамина знае каде е.

Затоа следниот ден излезе пак да го чека истоименикот, но сега не седна на талпата пред продавницата туку на еден камен веднаш зад аголот пред уличката во којашто се наоѓаше неговата куќа.

Благодарение на врската со Сврделот, јас имав можност да влезам во неговата куќа и да си ја одржувам надежта да ѝ се приближам на Гала, на сестра му, која веќе беше точка на дневен редна еден од состаноците на Комитетот.

Ноќта бргу падна, сијалиците го заменија сонцето во одајките и додека вечераа во кујната, со нурнат поглед во чинијата со манџа Пелагија го откри Егеецот Димостен, Влав од селата на Кожув Планина, човекот со дрвената нога, со убавото лице, со благиот глас, со косата што паѓа врз очите, рече додека тој се биел против фашистите со партизаните, го запалиле неговото село, со другите куќи изгорела и неговата куќа, ама во неговата куќа била неговата жена и деца и оти далеку во други планини со бојови зафатен за несреќата дознава дури кога и тој останал без една нога а се лекувал тука близу Скопје, во партизанската болница Катланово.

Павел Поцев требало да ја нападне царинарницата, а самиот Богданов - австроунгарскиот конзулат и други конзуларни службеници што би поминале покрај неговата куќа.

На пример, размислувале да му дигнат пари на богатиот велешки Турчин Аршин-бег, но никако не успеале да влезат незабележано во неговата куќа.

Кога се вратив околу 4,30 часот од болницата, затеков кај мене еден Французин, кој ми раскажа дека тројца бегалци биле масакрирани во неговата куќа во присуство на неговото семејство.

Како што е познато, една разбојничка чета дошла од Бугарија и со помош на свои јатаци во Виница го убила богатиот Турчин Казим-ага и дигнала од неговата куќа околу 800 лири.