ДИГИТАЛЕН РЕЧНИК НА МАКЕДОНСКИОТ ЈАЗИК

После многу напорни расправии, откако Унијата била протуркана некако, помош од Европа била ветена: Но помошта за спасување на Царството Константинопол од навала на силната Отоманска Империја, никогаш не пристигнала, па така бранејќи се само, Царството Константинопол доживеало пад во 1453 година.

Имаше многу книги во неговата библиотека посветени на редот на јаничарите на кои се должеше подемот и падот на Отоманската империја.

Меѓутоа, оваа револуција се случи мошне доцна, зашто западните империјализми веќе започнаа да ја распарчуваат Отоманската империја, како и вирулентниот грчки, српски и бугарски национализам кои ја предизвикаа Балканската војна, во 1912 година.

Меѓутоа, како посебно интересно се наложува присуството на козите на Балканот уште од праисториските времиња, нивното присуство ѝ претходи на Византија и, се разбира, на Отоманската империја.

Од татковите книги за Калето, Чанга најмногу го привлекоа патописите на Евлија Челебија од периодот на Отоманската империја.

Тоа беше отоманското движење кое поаѓаше од идејата дека отоманскиот граѓански статус треба да им биде даден на сите народи на Отоманската империја.

Волјата и заканите не се доволни: зарем е можно да се игнорираат прадедовските обичаи, еден модел на живеење којшто Отоманската Империја не успеа да го промени, скалата на вредности која се заснова како на вроденото искуство така и врз неразделно поврзаното суеверие?

Јаничарите ја претставуваа првата пешадиска војска на Отоманската империја.

Со оглед на чудните пресврти по пропаста на Отоманската империја, од Салоник кон Монастир се случувал прилив и одлив на сефардско население во миграции предивикани од воените плими и осеки на новиот 20 век најавен со воени случувања на Балканот, а потоа и со две големи војни што пламнаа низ целиот свет, а особено силно се разгоруваа на територијата помеѓу двата града.  Елеазар бен Цви, значи, ги знае сите факти од животот на монастирлиите.

Од сонот, прв изнурнуваше, со своите пораки, со својот комплексен живот, неговиот вујко Фетхи-беј Окијар-Македонецот, од Прилеп, со кого, во младоста, Ататурк, токму во Битола, во која, според Татко, можеби се криеше тајната на вековите, ги коваше плановите за судбината на Отоманската Империја и на нова Турција.

Вратен на Балканот, со судиско-кадиската диплома на Отоманската Империја, тој беше свесен дека ќе се соочува со уште една мала Отоманска Империја која беше далеку од реформите на Ататурк и од лаицизацијата.

11. Најголемиот грчки остров Крит во 1897 год. успеа да добие автономна управа во границите на Отоманската Империја.

Простувајќи се од зимата на Женева и од пријателите,Кристапор Микелајн, сега како русин и под името Самуил Фаин, за Стамбол да ја проучи можноста за атентат врз султанот Абдул Хамид, за сите поробени, поточно за оние што веќе не можеа да го издржат робувањето под Отоманска Империја, тој синоним на злото.

Тоа ќе биде поврзано и со целите на колонијалните сили на Европа од крајот на XIX век по падот на Отоманската империја и со непрекинатите аспирации за поделба и влијанија на овој дел од светот.

Со својата кадиска диплома со која се здоби во Цариград во времето кога се разминуваа Отоманската империјата и новата Република Турција, во обете вклучен неговиот вујко Фетхи Беј Окјар, беше судија во монархистичка Албанија во времето на кралот Зогу, па адвокат и на крајот социјалистички судија во првите денови на комунизмот во Македонија, дел од Југославија.

Париз е најдобриот пример за тоа, но Ками запира на Виена, како град крстопат на историјата, кога одекнуваат ударите на историјата, има ноќи кога небото се покрива со крв, камените коњи чиниш ќе полетаат.

Турскиот амбасадор во Тунис, Муарем Тунчер, иако навлезен длабоко во деветтата деценија од животот, денес патувачки амбасадор, ми раскажуваше, на времето во Тунис дека постоел обичај наследен уште од Отоманската империја, министерот за надворешни работи да ги повикува еднаш месечно сите поранешни амбасадори на ручек, за да се искажат за надворешната политика на земјата, од позицијата и искуството во земјата во која служеле амбасадорите, а кое сѐ уште можело да биде делотворно за интересите на земјата.

Употребата на чистата воена сила, кастрирана од својот прв идентитет, односно јаничаризмот, кој најсилни облици доби при големите завојувачки походи и најголемиот подем на Отоманската империја, имаше своја автохтона провиниенција во претходните империи кои господареа со Балканскиот Полуостров.

Во тие мигови кога се жести моќта и величината на владеењето, се слуша вревата на полските ескадрони, урнебесниот пад на Отоманската империја. Така пишуваше Албер Ками...

Вратениот дипломат, доколку имал успешна мисија, станува незаменлив експерт за земјата кај што служел, регионот.

На прв план, палестинското прашање ќе се најде поврзано со еврејското прашање и тоа со трагично минато во кое се мешаа политиката, историјата, религијата и многу митови.

Првин, таа се откорнуваше од своето семејство, од родното гратче Лесковик, на самата грчко-албанска граница, востановена по падот на Отоманската Империја, за да си го продолжи животот во Татковото патријархално семејство во Поградец, во периодот на монархиска Албанија, на брегот од Охридското Езеро, за потоа да ја следи егзилската судбина на Татко напуштајќи го засекогаш родното огниште и завршувајќи го животот, првин, во сталинистичка, па во Титова Југославија, во Скопје, главниот град на Народна Република Македонија.

Не престанаа по падот на Отоманската Империја масовните прогонувања и преселби на народи од различна верска и етничка припадност.

Источниот фатализам, колку да беше минало многу време од падот на Отоманската Империја, кога беше во прашање власта, не можеше лесно да се искорени.

Трибалниот нагон за власта, нестивнат уште од падот на Отоманската Империја, тешко еволуираше кон излез.

Отоманската Империја го институционализира јаничарството, со својата јаничарска армија, составувано од исламизираните деца рисјани.

Раде Ич, комитата, кој водеше војна за својата земја со Отоманската империја, а потоа се бореше на страната на Бугарите против Србите, и на страната на Србите против Бугарите, не поведе никогаш војна против својата детска наивност.

Историјата на дваесеттиот век меѓу другото е и историја на масовни движења на бегалци. Тие почнуваат со дезинтеграцијата на Отоманската Империја и емиграцијата на Евреите од Источна Европа на почетокот на векот.

По делбата на Источното и Западното Царство, нашите христијани се поделија на католици и православни, а по инвазијата на Отоманската Империја голем дел се преобрати во исламот, дел ја задржа старата православна или католичка линија, а не малку пребегнаа кон Италија и други земји во западна и источна Европа со старата религија...

Ататурк имаше моќ да го урне моќниот Калифат, верскиот пол на Отоманската Империја.

Исламот ги толерираше христијаните и евреите, кога беа прогонувани од шпанските католици, и тие беа прифаќани не само во Андалузија, туку и во Отоманската Империја во текот на половина милениум и повеќе.

Уште во младоста, кога го доживуваше падот на Отоманската Империја, крај Босфор, размислуваше за можната сталинистичка иднина на Балканот.

На пример, Марија Австриска, во името на империјата на Австро-Унгарија, ги повикувала албанските католици да се борат против нападите на Отоманската Империја.

Откако И.И. заврши со мачниот попис на несреќите што им ги донесе исламската религија на Албанците, верно следен од авторитетниот поглед на А.А., продолжува: - Исламот што ни беше донесен со Отоманската Империја е сунитски, но во Албанија дојдоа и шиитите преку сектата на бекташите.

По новите векови изолација под Византиската, Отоманската империја, следеше големата изолација предизвикана од Империјата на сталинизмот.

Во 1479 година султанот Мехмет II ќе го освои Скадар со сто илјади војници и веќе три века подоцна градот ќе стане значаен центар на Отоманската Империја.

Зарем може да се заборави примерот на сеалбанскиот јунак во албанската историја Скендербеј, кој ќе биде победник во три војни објавени на Отоманската империја, по неговото враќање во старата христијанска вера, преобратен уште во детството, подоцна регрутиран во јаничарски војска.

По војната во Битола се доселија цели деведесет илјади главно селани, приближно колку што имаше во турско кога таму живееле неколку илјади турски офицери со своите семејства, до или во времто кога Милтон Манаки во Париз купи камера, се врати во Битола и стана првиот граѓанин на Македонија кој ја крена раката пред Неговото Величество султанот на Отоманската империја Рашид и му нареди: „Застанете Височество„“ Неговото височество му се потчини на битолскиот фотограф и така во историјата на уште долго непостоечката македонска кинематографија и на Балканот беше втемелен првиот документарен филм.