ДИГИТАЛЕН РЕЧНИК НА МАКЕДОНСКИОТ ЈАЗИК

Зборот зандана од персискиот збор zendan поминал како zindan во турскиот јазик, а потоа се проширил во другите балкански јазици, во албанскиот како zindan, во бугарскиот како зандан, во ароманскиот како zindane, во македонскиот како зандана.

Покрај називите за варени јадења, односно манџите, Камилски се задржа и на големиот број заемки што означуваат разни солени, печени и пржени јадења од тесто, како на пример: универзалната пита (преку грчкото pide), потоа неколкуте заемки за означување разни видови печиво, како на пример: бурек (од турски börek): симид (од арапски simid), ѓеврек (од турски gevrek).

Во проучувањето на турските заемки, односно турцизмите (во нив влегуваат и примените арапски и персиски зборови), веќе биле произнесени научници, чии трудови се наоѓаа и во библиотеките на Татко и на Камилски.

Потоа Камилски, дополнуван од Татко, се задржа на општопознатите зборови кои се среќаваат кај балканските народи како: мезе, вид предјадење (кое обично оди со предјадење), (потекнува од персискиот збор meze); чорба (од персиски şūrbā); ќуфте (од персиски kūfte); ќевап (од арапски kevap); ѓувеч (од турски güveç); тава, тава-ориз (од турски tava); мусака (од арапски musaka); јанија (од турски jahni), сарма, нешто завиткано (од турски sarma), пача (од персиски pāçe), имамбајалди (од турски imam bayildi); пивтија, пифтија (од персиски pihti); пастрма (од турски pastrma); капама (од турски kapama); пилав, јадење со ориз (од персиски pilv); бирјан, пирјан (од персиски biryān); боранија (од турски borani); бунгур (од турски bungur, bulgur); кешкек (од персиски kekek); кајгана (од турски kaygana); таратор (од турски tarator); туршија (од персиски turşī).

Со мајчин османскотурски јазик (со арапските и персиските примеси), со турскиот јазик според реформите на Мустафа Кемал Ататурк, од времето на студиите во Цариград (исчистен од арапските и персиските зборови), со албанскиот татков јазик, со германскиот, францускиот, италијанскиот и грчкиот јазик, учени, некои недоучени за време окупациите на Поградец, тој во турскиот сепак се чувствуваше најсигурен.

И сега, кога го прифати компромисот со Климент Камилски, да трагаат по опасните османотурцизми во балканските јазици, тој, а со него и неговиот умен пријател, насетува дека можеби се најдени во погрешна мисија.

Тој, бележејќи ги неподобните арапски и персиски зборови кои си го пробиле својот пат кон турцизмите, сметаше дека лесно ќе ја реализираат со Татко замислената мисија.

Татко, како познавач на старотурскиот, односно османскиот јазик, но и како негов современик, за време на студиите во Цариград, беше мошне внимателно слушан од Камилски, макар што според него говорителот се оддалечуваше од целта на дебатата, ако цел воопшто имаше.

Кога Татковата мајка појде во 1937 година за првпат во Турција кај нејзините сестри и внуки, заминати во Цариград уште во султанските времиња, тие се чудеа на бабиниот егзотичен јазик преполн со неразбирливи, за нив егзотични (арапски и персиски зборови).

А таа зборувала на османскотурски јазик кој уште се говорел меѓу неколкуте останати Турци од некогашна балканска Румелија, односно на јазикот кој ги содржел арапските и персиските зборови.

Така персискиот збор bkshesh (со прво потекло од пахлави) со значење дар, ќе помине во арапски како baqi, потоа во турски.

Но и да останеше во Цариград тој бездруго на друг начин ќе се соочеше со пресметката на туѓите арапски и персиски зборови што ги предвидуваше реформата на таткото на нова Турција Мустафа Кемал Ататурк.

Следниот чекор ќе биде чистење на турскиот јазик од арапски и персиски зборови.

Од арапскиот корен во турскиот јазик ќе се создадат два различни збора: bai (дар, подарок) и bahi (напојница, под рака).

Од своето камено гнездо, колку куќа толку кула, без жени и без слуги но со белези што го покажуваат дури и умирањето на бигорот, Селџик-бег ја пречекал мулазимовата заповед со крвави очи и со пушка в раце.

Стрелал и пеел со персиски зборови за месечината и за бескрајноста на шумите под сребрената пајажина на светлоста.

Па тоа беше нејзиниот стар мајчин османски јазик, во кој се мешаа турски, арапски и персиски зборови, минати низ јазичното сито на времето.

Ервехе, персиски збор за цвет или Цвета всушност претставува личност, којашто уште од мали нозе означува расцут на средината во која се пројавува, во роднокрајното бекташко гратче Лесковик, на границата меѓу Грција и Албанија, во подалечниот Солун кадешто е дадена кај француските лазаристи на школување, во градот Подградец, на брегот од Охридското Езеро, кадешто е омажена и во Струга Скопје, кадешто е доселена.