ДИГИТАЛЕН РЕЧНИК НА МАКЕДОНСКИОТ ЈАЗИК

Мириса морето и Солун за првпат му се чини дека има пријатна арома, не онаа мешаница од мириси од чаршијата и пристанишна смрдеа што постојано му ги дразнеше нежните ноздри.

„Зошто е потребно изживување, толку бесполезно трошење достоинство и енергија?“ - му поминува низ главата на Максимилијан Мертен, кој размислува правнички ефикасно, практично, онака како што е формиран во неговата нагорна кариера, која најнапред поради личното пријателство со Фирерот, го донесе од местото јавен обвинител на Берлин, по почетокот на војната, на позицијата на началник на одделот за економски прашања на војската, управник на окупираната зона на Солун и Егејот и така натаму, и така натаму, како што самозадоволно констатира секој ден погледнувајќи се во огледалото на излезот од својот луксузен стан. 

И од таму излегоа триесет учители и професори, десет лекари и еден правник кој на времето беше и јавен обвинител на Албанија. Живите Врбничени се гордеат со нив.

Но, in concreto сѐ уште се чека отпочнување на кривичната постапка, бидејќи велешкиот основен јавен обвинител, 4 од само за него познати причини, сè уште не се изјаснил дали воопшто, и против кого, ќе поведе постапка или, пак, оштетените ќе треба да се јават во улога на приватни тужители во казнена постапка.5 ***

Јавниот обвинител на РМ, вишиот јавен обвинител, основниот јавен обвинител за гонење на организиран криминал корупција и основ- ниот јавен обвинител или од нив овластени лица – на јавноста и на средствата за јавно информирање им обезбедуваат пристап до информациите за состојбата на криминалитетот и други прашања од општо значење од работењето на јавното обвинителство, под услови пропишани со закон (чл. 8, ЗЈО). 5.  Тужител во кривична постапка е јавниот обвинител и/или приватниот тужител.

Во овој случај симптоматично е и тоа што дополнително се појавува проневера со сопственички акции – но, за која сѐ уште нема конечна судска разрешница.

Функцијата на јавното обвинителство ја вршат јавни­ т обвинител на РМ и јавните обвинители (чл. 4, ЗЈО).

Обидот за ова кривично дело е казнив (чл. 247, КЗ).

Јавното обви- нителство е должно да ја информира јавноста за одделни случаи по кои постапува, особено ако се од таква природа што предиз- викуваат поширок општ интерес во јавноста или се од значење 260 за остварување на функцијата на јавното обвинителство заради заштита од криминални или други противзаконски дејствија.

Гонењето се презема по приватна тужба (чл. 252, КЗ: „Злоупотреба на довербата“). 4.  Јавното обвинителство е единствен и самостоен државен орган кој ги гони сторителите на кривични дела и на други со за- кон утврдени казниви дела и врши и други работи утврдени со закон (чл. 2, ЗЈО).

Предлог за гонење се поднесува до надлежниот јавен обвинител, а приватна тужба до надлежниот суд.

Сите дејствија преземени во предистражната постапка од страна на јавниот обвинител или полицијата се сметаат за тајна (чл. 289, ЗКП).

Најпрво, и покрај уредното пријавување на случајот кај јавниот обвинител да ја преземе кривичната постапка, тие беа одбиени односно, со писмен акт III РО бр. 228/08, во мај 2008 беа известени дека надлежниот основен јавен обвинител (Д.Михајловска) нема да покрене кривична постапка со образложение дека „не постои основано сомнение дека се работи за сторено кривично дело“.

Ако ова дело го стори правно лице, ќе се казни со парична казна (чл. 170, КЗ). 8.  Заради остварување на функцијата на кривично гонење, јавниот обвинител раководи со предистражната постапка и ја има на располагање правосудната полиција.

Почитувањето на овие принципи не смее да ја загрози самостојноста и одговорноста на секој јавен обвинител во вршењето на функцијата (чл. 6, ЗЈО).

Врз база на оваа реконструкција 9 јавниот обвинител од ОЈО Скопје (Ж. Крстевска Јосифовска), кој првично неосновано се прогласи за ненадлежен, сега беше должен да покрене кривична постапка пред Основниот суд Скопје I – што и го стори во април 2010, со Обвинителниот акт Ко.бр. 3832/08.

По приемот на кривичната пријава или по добиеното известување од полицијата, со постапката раководи јавниот обвинител (чл. 283, ст.1 од ЗКП).

Ако делото го стори старател, полномошник, застапник или адвокат – ќе се казни со затвор од три месеци до три години.

Утврдувањето на кривичната одговорност на сопственикот на фирмата,7 која треба по службена должност да ја утврди полицијата и јавниот обвинител, беше исто така трнлив пат кој го изодеа Јакшиќ и неговиот новоангажиран адвокат.

Имено, се работи за следното: со изговор дека, доколку се окрупни понудата би се добила повисока цена при продажбата на акциите, директорот ги повикува вработените кои имаат акции да потпишат групно полномошно.

Јавното о обвинителство се организира според принципите на хиерархија и субординација, согласно со закон.

Само откако Јакшиќ, со внатрешна „инсајдерска“ помош на негови луѓе во МВР, успеа да најде и „ископа“ докази во службените полициски книги, случајот се врати во „постоечките“ настани и беше подлежен на реконструкција, во рамки на предистражната [полициско-обвинителска] постапка.8

Јавниот обвинител може сам да го преземе секое дејствие потребно за откривање на кривичното дело и откривање и гонење на неговиот сторител за кое со закон е овластено МВР, Финансиската полиција и Царинската управа (чл. 41, нов ЗКП).

Тој што, застапувајќи ги имотните интереси на некое лице или грижејќи се за неговиот имот, нема да ја исполни својата должност или ќе ги злоупотреби дадените овластувања со намера да прибави имотна корист или да го оштети лицето чии имотни интереси ги застапува или за чиј имот се грижи – ќе се казни со парична казна или со затвор до една година.

Но, за жал, и второстепената постапка исто така завршува со несфатливо негативен исход за него!? *