и (сврз.) - разум (имн.)

ЈОРДАН: Ветер е тоа, не е мерак! Има очи да види и разум да мисли.
„Печалбари“ од Антон Панов (1936)
Зашто само со такво сознание прекинуваш со сите дејанија со кои може да ти се измери умот и разумот.
„Календар за годините што поминале“ од Трајче Кацаров (2012)
ВАСИЛКА: Да имаш што да повелаш, ќерко. Ај пак, господ ум и разум да даде!
„Антица“ од Ристо Крле (1940)
Но ако еден народ ги изменува својот јазик и својата вера во едно кусо време и под силно туѓи влијание, самиот без свест однесувајќи се кон таа измена, тогаш тој се откажува од самиот себеси и од неговите интереси и се предава и себеси и нив на еден посилен народ, којшто ќе постапи со него и со нив како што ќе му биде потребно; Значи, да се откаже еден народ од својот јазик значи да се откаже тој и од самиот себеси и од своите интереси; значи да престане да гледа на себе со свои очи, да суди за себе и за другите со својот ум и разум, а да чека укажување за сѐ отстрана.
„За македонцките работи“ од Крсте Петков Мисирков (1903)
- Ти, промрморив и ги раширив рацете, готов да ја стиснам, и со тоа да ги фрлам пред нејзините нозе срцето и разумот.
„Кловнови и луѓе“ од Славко Јаневски (1956)
Додека француските материјалисти го подложија на најбеспоштедна критика сето она што не му одговараше на здравиот човечки разум, прогласувајќи го разумот само за еден составен дел од механички сфатената објективна природа, — Кант со прониклива критика на тој разум дојде до заклучокот дека природата и разумот се две изделени „ствари за себе“ и дека формите на познанието му се дадени на разумот “a priori”.
„Значењето на Хегеловата филозофија“ од Кочо Рацин (1939)
А и разумот? Се разбира, и тој!
„Желките од рајската градина“ од Србо Ивановски (2010)
Не сакам седативи. Не сум купче протоплазма. Имам волја и разум и ја преземам одговорноста за својот живот.
„Диво месо“ од Горан Стефановски (1979)