и (сврз.) - умен (прид.)

Зглобовите крцкаа, жилите се затегнуваа до прскање. „Биди мирен“, рече едниот горило. „Биди мирен и умен.
„Месечар“ од Славко Јаневски (1959)
Портретот и детските ликови пријателски го гледаа и со некоја молчелива благодарност како да му велеа: „Долго го чекавме твоето доаѓање, зашто само ти ја имаше небесната знаја и умниот клуч за а го отклучиш катинарот на времето и ропството на нашите души.
„Захариј и други раскази“ од Михаил Ренџов (2004)
Кога го дочитал пишаното, дојденецот, учениот и умен гостин, во миг пребледел, кротко се подигнал, ги кренал зачудените очи кон нашиот другар и изустил: „Ваше царско величество, Ваше превосходство, Ваше преблагородие, праправнук на големиот махараџа Раџнапур“.
„Захариј и други раскази“ од Михаил Ренџов (2004)
- Има итри и умни пилиња. Ластовичките, кога бегаат наесен преку море, не можејќи да ја прелетаат водата, се качуваат на кораби.
„Улица“ од Славко Јаневски (1951)
5 Спиев ли? Најпрвин и првпат тогаш видов дел од јавач на коњ на манастирскиот ѕид, око, рака до лакот со дршка од недовршено копје во грч на жолти прсти и копито врз дамка на нешто што било иконописечки настан, имало историја на грев и пекол.
„Тврдоглави“ од Славко Јаневски (1990)
Одраната кожа на малтерот откриваше добро изрезани бигорливи камења од какви никогаш ниедна куќа по нашите села не се градела: право да бидат богати и да живеат по крепости, под кубиња и меѓу сребрени кандила, меѓу стари и умни книги, имаа само светците.
„Тврдоглави“ од Славко Јаневски (1990)
Златната Пеличка станала цала чупа! И умна!
„Црна билка“ од Ташко Георгиевски (2006)
Уште од своите четиринаесет – петнаесет години заоде овчар на глава и тоа молзничар. Му завидуваа селаните на Трајко Сирмев со добро и умно дете.
„Калеш Анѓа“ од Стале Попов (1958)
А Анѓа со ништо не изостана од Јована. Порасна и јадра како него, и убава како него, и умна како него.
„Калеш Анѓа“ од Стале Попов (1958)
Поморците од тие древни времиња морале да бидат храбри и умни.
„МАРГИНА бр. 21“ (1995)
Пловејќи по морињата без мапи и навигациски инструменти биле принудени да ја развиваат независноста на мислите.
„МАРГИНА бр. 21“ (1995)
„Разговаравме со него надолго и нашироко“, објаснува Иван Степанович а со оние свои црнки, поситни и од најмалите бубалки, лази по собата, бара стол на кој ќе го спушти малото тркалезно тело.
„Жената на белогардеецот“ од Србо Ивановски (2001)
Свратил, како што рече, онака, случајно, на минување при враќањето од средбата со некој нивен Сергеј, образован и умен кој специјално и со задача пристигнал од Скопје.
„Жената на белогардеецот“ од Србо Ивановски (2001)
Татко внимателно се заслуша. Веднаш проникна во мислата на својот учен и умен соговорник.
„Патот на јагулите“ од Луан Старова (2000)