ДИГИТАЛЕН РЕЧНИК НА МАКЕДОНСКИОТ ЈАЗИК

А само чекор понатаму од мене на сите страни се шири до бескрај една ливада, едно зеленило, едно шаренило што можат да го сочинат сите цветови на светот и воздухот е толку чист, просто му ги гледам кристалите како пукаат низ него и го прават сѐ побогат и така што дишењето таму е толку слободно и длабоко.

Слезе во дворот, преку отвореното вратниче фрли поглед кон стариот кој спиеше, дишејќи брзо и длабоко како да воздивнува.

Ова стремење, оваа фрлена стрела во просторот на недофатливото, но сепак простор на замисливото и длабоко видливото во она е: Тогаш - Кој?

— Заврти Андон и длабоко се издиши, како човек кого го потиснала несовладива грижа.

— Е, море, ако свршат работа тие, како ќе се јавиме — јавиме, па и нека не обесат нас, туку да не излезе и нивната како нашата, та да не не збере никоја — пак песимистички проговори Пере, ја наведе главата и длабоко се замисли.

Пред вратата ги пречека гавазот Муарем и длабоко му се поклони на господарот, правејќи темане додека неговата десна рака ја достигна земјата, и со едно „сељам а лејќум — а лејќум сељам" се поздравија двајцата Османлии, едниот наведен до крајна понизност, а другиот исправен, горд и поносен на својата висока положба.

Дури едно време по полноќ можеа да се забележат и секавици, кога грмеа топовите.

Велгоштанецот овде запре, постоја малку, се загледа во далечината и длабоко воздивна.

Кога заврши претставата, со грмеж во салата (дали како сценски ефект или како ровја над градот, не беше јасно), а светлата се запалија во гледалиштето, актерите излегоа пред спуштената завеса, избледена и излитена, па долго и длабоко се поклонуваа пред публиката измамувајќи само млак, пристоен но повремен аплауз.

Откај широчината доаѓаше Пенчо со зафрлена капа на тилот и длабоко завлечени раце во коланот. Газеше со војничка сигурност.

Личното име - кралевско, како на големиот Тостој, татковото – како да сум од семето на генијалниот страстник, а ова презиме, дјевушка, го носеше оној таинствен поет за кого Пушкин рекол оти мислел, но и чувствувал силно и длабоко. Слично на мене, зар не?“.

По бесењето на килавиот Јаков Иконописец (настанот никој не го споменувал, значи секој од нив по малку се чувствувал душман), на тој вчерашен мајстор на смртта, како да живеел во магли на каење.

Седел со пушка на коленици и наведнат, некако чудно и длабоко под превезот на свои тајни, што бездруго не можело а да не се поверува дека веќе и не сонува да ѝ стане чауш на дружината ако некогаш некој занес го подбуцнувал кон таква славољубивост.

а кога ќе излезеш на горниот крај од планината, долу веќе нова шума пролистала, млада младица, кревка, марула, други ластари се подале и ти само се преместуваш и пак јадеш, само по една широка бука за сенка си оставаш, и јас не сакам така да мислам, вели Стеван Докуз ама нешто ме тера, којзнае во која длабина е скриено тоа што ме тера, дали некаде во мевот, или уште подалеку и подлабоко, а јадењето не е еднаш и не е за еднаш, кога би можело да се најадеш само еднаш и тоа цел живот да ти држи, сто години да не мислиш за јадење, само си работиш, ама зошто да работиш тогаш, си мислам, што ќе правиш со сработеното, ќе се чешкаш, ќе се чешлаш, и зошто ќе ти служи устата, зар само за да ја поганиш, и таа треба со нешто да се подмачкува, да се проветрува, ќе ти скапат забите од неџвакање, од неработа, ќе ти фати пајажина, вели Стеван Докуз и џвака некое чкорче, го толчи, го цеди, а јадењето никогаш не му се познава, никаде да му се види јадењето, дали нешто во него му го јадеше, дали за два-тројца јадеше или му го земаше некој црвец, некој скриен молец во него или некоја друга заседната болест,

Очигледно никогаш немаше мирен сон, кога се пробудуваше изгледаше измачен и длабоко несреќен, претепан.

За неполни два три месеци ги научи напамет молитвите и, на големо чудо од отец Арсенија, почна и сам да ги мрмори во параклисот кога се крстеше и длабоко правеше по четириесет метании наутро и навечер без да се почине.

XXIX Свинската чума одново се јави во селото, зафати да се шири, и од свињите да се пренесува на луѓето: започнаа луѓето нагло да умираат; секој ден се огласуваше камбаната, секој ден имаше погреб; заразата се ширеше од еден на друг: ги зафаќаше луѓето силна треска, висока температура, огница, паѓаа во бунило, им се воспалуваа дробовите, им се надуваа очите, по кожата им се нафрлуваа темни дамки, бубулки, кои расцутуваа во гној и се распаѓаа; им се воспалуваше грлото, кашлаа непрекидно и длабоко како да рикаа корнејќи ја утробата; им отекнуваа жлездите под пазувите и на вратот и не можеа да се помрднат; жлездите им загнојуваа, им ја труеја крвта и умираа во тешки маки.

Ејдос, идеја Го ставив срцето на твојот проѕирен стомак морски стомак пред породување го наслушнав плодот и длабоко вдишив.

Нападите доаѓаат и минуваат како потреси и длабоко сокриениот глас извикува, ‘Јас сум Џонс, јас сум, тој не е, тој не е, не му верувајте, пуштете ме надвор, пуштете ме надвор!’ Ги гледам наднесените фигури и трепкам со очите.

Таа вдиша, долго и длабоко. Стариот, познат, незаборавен здив на бакалинската сарсапарилја.

Еден друг војник ме фати за рака, ме одведе кај убиените и така одев од еден до друг. Сѐ млади момчиња.

Влече полека и длабоко како да сака во себе да ја замолкне вистината.

Војникот ме фати под мишка и пак ми рече: „Таму, крај гробиштата, ги собравме убиените.

Му се чини дека сите го гледаат него.

Според него, нивниот македонизам не бил вештачки, „тоа е природно, спонтано и длабоко всадено чувство, кое почнува уште во детството, како и сите други патротизми“.

Исто така ја забележал и македонската освестеност, „која оди подалеку од локалниот патриотизам“ и дека нивните тежнеења се „насочени кон слободна и обединета Македонија“.

ДАРА: Забога, ќемо умртвимо човека. (Дури таја растрчуе, Пијаниот почина спокојно и длабоко да си грчи).

Исправуваат грб, бришат пот и длабоко вдишуваат утрински воздух.

Како ли ќе одвикнеме од тоа и како ли ќе му се вратиме на ралото, на чеканот, мистријата... на тишината, на топлината под топло веленце и на меракот, а мерак е и тоа - да знаеш да гледаш и ѕвезди да броиш и во сено да се прпелкаш и меѓу снопје да се валкаш, на момина коса да погледнеш и длабоко да здивнеш - воздивнеш и да се радуваш - изнарадуваш затоа што си жив...

Мајка уште ми кажуваше дека во ноќта кога сме ја минувале со стариот семеен чун невидливата граница на самото Езеро, таа толку силно и длабоко се молела во себе што Бог сигурно одговорил на нашите молитви и ние спасоносно сме стигнале на другиот брег.

Детето полека се спушти на сламата, која што зашушка под него и длабоко се издиши.

Пелагија ноќта ја помина со отворени очи загледана длабоко во себе и длабоко наназад - во годините!

А Белото јоргованче тагуваше и длабоко се каеше што не го послуша своето другарче, Синото јоргованче.