ќе (чест.) - проговори (гл.)

Се најдов во небрана — изненадена сум невела — не чини неј — нив непара — не толку нетоп — невестински украс од тенеќија кој ја заменува короната ниа — оние нии — нив нуна — кума (делхинутив — кумица) нишан — знак нишка — нит, нитка на платно нишчелки — направа на разбој за ткаење ној— оној ногашчка — наплеток од косата обрецнам — врекнам, нависоко ќе проговорам обрус — долга везана крпа со реси од која се прави чалма на главата одер — врста кревет на столни ногари закопани в земји на кој се чуваат алиштата и покровите во визбата одвраќам вода — басна на вода за да се мени положбата во која се најдува озастра — утринава онбашија — турски војник десетар — каплар опурчак — искинат опинок кој веќе не се носи оралиште — место каде се игра оро ораџика — жена што игра оро орјатка — погрден збор за жена со која друга жена е скарана орман — густа гора оужје — накит олепела — лесна клетва осмак — мера за жито 50 оки отпуст — поповска песна пред свршетокот на извесна. служба павти — женски накит од сребро и бакар пагурче — сад за ракија пазамарка — џеб на селска кошула пајвани — ортомчиња со кои му се врзуваат нозете на коњ да оди раван — ситно парка — што ѝ е, што ѝ пречи да направи нешто паскурник — шара за шарање поскури пачавриче — книжулче, може и крпче од ткаенина пашит — без самар коњ, маска, магаре пералник — котел во кој се топли вода за перење песјачка — погрден збор за жена со која друга жена е карана петле — во онаа см. наполеон — пара златна француска со петле на неа петравил — епитрахил петреви гаѓи — горско цвеќе пинок — опинок плак — старец плетва — трева во сеидбата поврзало — врвца на торба или вреќа, како и на огламник на добиток подвеска — дел од селска облека.
„Крпен живот“ од Стале Попов (1953)
Меѓу вжештените извици, Ева балансираше како златокос палјачо со модри очи – од молчаливото насмеано кукле ќе се расприкажеше разгалената сестричка, а пак од оваа ќе проговореше некое стармало суштество во детско обличје.
„Слово за змијата“ од Александар Прокопиев (1992)
Овој „старец” ќе цица, ќе ја валка својата постела, ќе го носи името на предокот; оние од неговото старо поколение коишто сѐ уште се живи, ќе уживаат гледајќи како нивниот стар другар од ловиштата и битките мафта со своите малечки екстремитети и вреска; штом ќе проговори, ќе му ја наполнат главата со сеќавања за починатиот; строгата обука ќе го „поврати” неговиот поранешен карактер, ќе го потсетат дека „тој” бил гневен, суров или широкоград, и тој ќе биде убеден во тоа наспроти секакво доживување на спротивното.
„МАРГИНА бр. 22“ (1995)
И тогај, над нашите балкански предели кога да зажари лето, кога да надојде жетва, кога да згаснат сите други цветови, тоа сивкасто стебленце ќе проговори со сета своја тага: на врвчињата на боцките ќе се покажат црвени крунички порабени во жолто.
„Ненасловена“ од Анте Поповски (1988)
„Најпосле ќе проговориш“, рекоа очите под стаклото.
„Две Марии“ од Славко Јаневски (1956)
— Ќе му загине мекото, вели жената до мене, кога ќе рече камен, кога ќе проговори.
„Небеска Тимјановна“ од Петре М. Андреевски (1988)
— Мислам од утроба ме гледа, вели, однатре ќе проговори.
„Небеска Тимјановна“ од Петре М. Андреевски (1988)
„Јас, бегу, нема што да кажам. Ни ќерка ми ништо не ќе каже. Ништо, ни под нож, бегу.“
„Тврдоглави“ од Славко Јаневски (1990)
„Ќе каже. Ќе ја сечам и ќе проговори.
„Тврдоглави“ од Славко Јаневски (1990)
Чана само ќе проговори Ете, пак ки на меткат!
„Исчезнување“ од Ташко Георгиевски (1998)
Ја пие густата чорба, ѝ доаѓаат мевца и без да ги разџвакува, ги голта и се обидува да открие дали некој го заушил нејзиниот старец, дали не ќе проговори Чана дека и нему треба да му се тури од чорбата!
„Исчезнување“ од Ташко Георгиевски (1998)
Кога и да пикневме цела глава зелка во котлето, ете ти го мојот братучед Фодулчето, и уште не влезен ќе проговореше Ааа, убаво мириса! Пак зељка!
„Исчезнување“ од Ташко Георгиевски (1998)
Белки пу инаква судбина ги чека! ќе проговори еднаш длабоко замислена.
„Црна билка“ од Ташко Георгиевски (2006)
„Ах, одвратник еден! Од него самиот така смрди, а тој на мене...„, се слушна гласот на Авдотја Игнатјевна.
„МАРГИНА бр. 29-31“ (1996)
„Авдотја Игнатјевна“, проговори чиновникот, „Причекајте малку, новите ќе проговорат“.
„МАРГИНА бр. 29-31“ (1996)