дух (м.)
Со нив моли се за нас, преподобен учител, што го прочитуваме твоето преславно успение во славата на Пресвета Троица, Таткото и Синот и Пресветиот Дух, сега и секогаш и во сите векови, АМИН!
„Пофалба на нашиот татко и учител словенски Кирил Филозоф“
од Климент Охридски
(1754)
Блажено да е твоето пресветло лице озарено од Светиот дух, од него на моето лице богоразумен блесок сјае и многубожечката измама се искорени.
„Пофалба на нашиот татко и учител словенски Кирил Филозоф“
од Климент Охридски
(1754)
121. Националниот сепаратизам се должи на српски воспитаници идеалисти што работат под српска маска, а во душата своја се признаваат за Македонци; српските воспитаници, со своето образование во Србија, се образуваа во национален дух, наместо во национален индиферентизам во Бугарија, иако некои од нив целосно не престанаа да се викаат Бугари, но меѓу нив и Македонците со чисто бугарско образование и самите Бугари се отвори една голема пропаст: тие со своето образование застанаа на средината меѓу Бугарите и Србите, т.е. викајќи се по традиција Бугари, тие престанаа да се такви во својата душа: тие станаа Македонци.
„За македонцките работи“
од Крсте Петков Мисирков
(1903)
Тие млади Македонци, воспитани во Србија во народен, т.е. во дух да ја сакаат најнапред својата татковина и својот народ, па после човештвото, заминувајќи во земјата каде што нема национално самосознание, а наместо него полн индиферентизам кон народните интереси, внесоа во неа нова струја од национално воодушевување и работење за ослободувањето на Македонија.
„За македонцките работи“
од Крсте Петков Мисирков
(1903)
Значи, токму сега му е времето да се мисли за нашиот јазик, нашата национална литература и воспитувањето во национален дух.
„За македонцките работи“
од Крсте Петков Мисирков
(1903)
Таа, најпосле, се „самоспознава“, се „наоѓа себеси“ во „субјективниот дух“, во самопознанието кај човека.
„Значењето на Хегеловата филозофија“
од Кочо Рацин
(1939)
Како го сфатил Хегел „самодвижењето“ на „апсолутниот дух“, саморазвивањето на категориите на „светскиот разум“?
„Значењето на Хегеловата филозофија“
од Кочо Рацин
(1939)
Самото спротивставување, борбата и слевањето на овие спротивни тенденции го создава движењето на категориите на „светскиот разум“, го обусловува „немирот“ и „саморазвивањето на апсолутниот дух“.
„Значењето на Хегеловата филозофија“
од Кочо Рацин
(1939)
И сред тој блесок приказен, далеку од бол народен, во страстен пир се спуштивте немирен дув да смирите.
„Песни“
од Коле Неделковски
(1941)
Бугарите ја изгубија битката и Ѓурлуковци се вратија со своите чети назад во Бугарија, a Јована го оставија да го подига духот кај „македонскија б'лгарин".
„Крпен живот“
од Стале Попов
(1953)
Новата учебна година почна со призивање на светиот дух преку крштавање вода во училиштето.
„Крпен живот“
од Стале Попов
(1953)
Предај се со отсутност на духот, биди врелина. Ќе бидеме безобѕирни спрема соседите.
„Две Марии“
од Славко Јаневски
(1956)
Прекина за час дробејќи ја цигарата во грлото на своето луле; беше бавен и со полно отсуство на духот.
„Кловнови и луѓе“
од Славко Јаневски
(1956)
Сепак знаев дека се израмнуваме: мојот дух се наоѓаше во неговата едноставна војничка блуза без ордени додека јас размислував со неговиот разум.
„Кловнови и луѓе“
од Славко Јаневски
(1956)
Земјата е без здив. Ветрот е дух затворен во глинен сад и фрлен на песочно дно.
„Две Марии“
од Славко Јаневски
(1956)
Се смееја. Ме присилуваа да заборавам дека човековата сила е во големина на неговиот дух.
„Кловнови и луѓе“
од Славко Јаневски
(1956)
Ти си, Анѓо, или твојот дух?! – и застана како закопан на местото ѕурејќи се во жената.
„Калеш Анѓа“
од Стале Попов
(1958)
Згора на тоа би можел да печати и провинциско издание. Сосем сте без дух. (Пауза.) (Пауза.) Одете по ѓаволите обајцата.
„Црнила“
од Коле Чашуле
(1960)
- Големото е во духот. - Тие не се твои зборови, мили. Во книгите има многу лаги.
„Пустина“
од Ѓорѓи Абаџиев
(1961)
Охо... - Човечкото е во гордоста, во духот што не се покорува.
„Пустина“
од Ѓорѓи Абаџиев
(1961)
