жетвар (м.)
(Една жетварка почнува, а другите ја прифаќаат, исто така и куќните.) Прошетав горе, прошетав долу За да ја видам таа што ја сакам, За да ја видам таа што ја сакам, Таа што ја сакам и што ме сака.
„Парите се отепувачка“
од Ристо Крле
(1938)
АНА: Еве, овие се, се насобрале на пенџеринава и ѕиркаат да го видат вујка. (Жетварките се отстрануваат од прозорецот.)
„Парите се отепувачка“
од Ристо Крле
(1938)
Оти жетварките сега ќе стигнат, отидоа да си ги остават срповите и да се измијат...
„Парите се отепувачка“
од Ристо Крле
(1938)
Жетвар жнее, в поле клас се рони, солнце пече, зрее жито златно, бујна песна, низ полето ѕвони: „Дејди, Јано, дејди мила душо, дал' навезе Гоцевото знаме!“
„Мое село“
од Ванчо Николески
(1950)
Неа ја знаат овчарите и по неа ги скориваат своите стада; неа ја знаат орачите и по неа ги спрегнуваат своите ѕевгари; неа ја знаат жетварите и по неа ставаат да ги зафатат долгите опашки на ушите подолгите слогови.
„Крпен живот“
од Стале Попов
(1953)
Жетварите речиси не се гледаа.
„Луман арамијата“
од Мето Јовановски
(1954)
Жетварите, кога ја видоа пребледена, ѝ се приближија да чујат што се случило.
„Луман арамијата“
од Мето Јовановски
(1954)
Не толку од срце, но надежта дека ќе се починува, жетварите пак зашумеа со срповите, а Танасица го фрли буклето на рамо и се упати по ридот попреку.
„Луман арамијата“
од Мето Јовановски
(1954)
Низ воздухот трепереше летна омарнина, По пожолтените ниви, млади жетвари жнееја бела како бисер пченица.
„Гоце Делчев“
од Ванчо Николески
(1964)
Некаде, подолу, некои жетварки жнееја јачмен и пееја: „Горештина, омарнина веќе ми се здодеало“ Трајче требаше да мине преку мостот на реката Сатеска и да премине на другата страна кај Крива Воденица.
„Волшебното самарче“
од Ванчо Николески
(1967)
Жетварите ја пратиле по студена водичка.
„Бојан“
од Глигор Поповски
(1973)
- Ѝ ѕвони српот, лути потта во очите, боцка осилот во грбот, а срцето е полно, преполно и секој клас ти е драг како жолтица... - зборуваше доктор Коста загледан во белите забратки и белите кошули на жетварите.
„Бојан“
од Глигор Поповски
(1973)
А си се пораспашала малце да и поистресиш б'ите, ете ти а некоа чанта, се враќа од градините, ќе ти се истресе и ќе те затече распашана; ја некој косач, гумнар, жетвар.
„Толе Паша“
од Стале Попов
(1976)
Рута што ги собираше зрнцата зад оние што ги собираа сноповите на жетварите. Нејзниот црвен глас како портокал врз изгорените усни.
„Љубопис“
од Анте Поповски
(1980)
Ќе се вратите пеејќи за сончев ветер Што пустоши низ оваа древна мапа На која веќе се распознаваат Изгаснатите огништа околу кои седите, Велам ќе се вратите зашто јас тоа го читам од плодовите и од летните магли, јас тоа го слушам од лебот и од солта, јас тоа го гледам во очите на жетварките, јас тоа го прераскажувам гледајќи ве како му пеете на полноќното сонце.
„Љубопис“
од Анте Поповски
(1980)
Гавран грачеше над жетварите и на зајдисонце Со нив се враќаше дома.
„Љубопис“
од Анте Поповски
(1980)
Мислиш некој жетварка пее на ридот.
„Пиреј“
од Петре М. Андреевски
(1983)
Ни шепот, ни плачење... Молк. Замолкнаа и птиците, стрништето, онемеа штурците жетвари...
„Постела на чемерните“
од Петре Наковски
(1985)
Посебно убав овој пејзаж беше во рана пролет, кога низ штотуку потераните никајци ќе потрчаа и ќе заблееја јагнињата, и доцна напролет, пред што ќе узрееја житата, `ржта и пченицата, и, потем, во зрело лето, кога во веќе узреаните жита, со своите живописни носии и гласовити песни, ќе се појавеа жетварките.
„Потковица на смртта и надежта“
од Миле Неделкоски
(1986)
И не се излажа; само што стигна на нивата, од кај селото се зададоа на коњи шесмината вооружени Турци, а пред нив, со пушката в скут, јаваше Мусли бег. кога стигнаа Турците на само дваесетина метри од жетварите, Дамче, откако им даде знак со рака на своите да бидат мирни но и на штрек, сам се испречи пред Турците, викна: Се лутиш, Мусли бег, су ти го удрил внукот.
„Потковица на смртта и надежта“
од Миле Неделкоски
(1986)
