илјадници (прил.)
И ете кај си правиме така од илјадници години и дури стои веков, Силјане внучко, сѐ така правиме", му рекол домаќинот и друзите.
„Силјан штркот“
од Марко Цепенков
(1900)
Од локомотивата се прскаа в мрак илјадници искри, таа брзо ја цепеше далечината.
„Бегалци“
од Јован Бошковски
(1949)
Самиот тој стана „кумбара“ на неколку селски домаќини и богато ги награди своите кумчиња сѐ со лири и наполеони. И не располагаше само тој со илјадници лири.
„Крпен живот“
од Стале Попов
(1953)
Секој изгледаше повисок од елите на Свињарникот, подебел од Малчевиот орев, појак од илјадници аскери и забити.
„Крпен живот“
од Стале Попов
(1953)
Времето му минуваше незабележливо во таа отпуштена зачеканост, во која одблесокот од вратничката на печката ја исполнуваше собичката со илјадници трепети на црвените сенки и полусенки од чија игра стануваше пријатно топло. И Белата Долина почнуваше да се буди.
„Белата долина“
од Симон Дракул
(1962)
Таа скочанета замрзнатост во оваа пајажинеста, глува тишина. Од тоа онака боцкаво зрачеа илјадниците зеници...
„Белата долина“
од Симон Дракул
(1962)
А во средината, спуштена вертикално како заплиснат студен челичен болскот стоеше подмачканата плоча на пилата, целата исукана, како сабја од ножница, додека нејзините правилно распоредени запци, секој со по иглен врв на острицата, светкаа со по една ненаситна срчена светлинка, собирајќи ја во себе и усвитувајќи ја скржавата виделина на денот во своите илјадници одблесоци, за кои се чинеше дека ќе те испечат уште со самото тоа што ќе се обидеш да ги допреш.
„Белата долина“
од Симон Дракул
(1962)
Станаа какви што ретко можат да се видат во светот: во едната имаше илјадници ситнурии и матракулки: од игли за плетење и крпење до часовници што некогаш имале разноразни задачи: да ѕвонат, да тикараат, да гукаат на ѕидови и да се тресат по мали џепчиња; па потоа конзервички и тенеќиња со шарени обвивки и со натписи што можеш по цел ден да ги читаш и да не ги протолкуваш; шишулиња од разни големини и дебелини, кои можат да се носат воврени во прстите или пак наредени како цевки под мишките; белезички, прстенчиња, ножиња со рокчиња, шарени стомничиња, свирчиња, а потоа: рачки од чадори, поткови, бургивчиња, тркала од колички, панаѓурски штракачиња и што ли не.
„Дружината Братско стебло“
од Јован Стрезовски
(1967)
Во времето кога маслинките дозреваа, илјадници работници од блиски и далечни краишта доаѓаа да ги берат.
„Билјана“
од Глигор Поповски
(1972)
Кога челичните чудовишта, - тенковите, тргнаа в бој, тенкистите останаа зачудени: илјадници деца беа испречени на нивниот пат и фрлаа врз нив маслинови гранчиња.
„Билјана“
од Глигор Поповски
(1972)
За секое дрво по едно дете да доведете! Илјадници дрвја, илјадници деца!
„Билјана“
од Глигор Поповски
(1972)
По напорниот врел ден, по почивката и вкусната вечера, децата заскитаа некаде по ливадите удолу, да ги гонат неброените светулки, што со своето светни- згасни ја разубавуваа вечерта и предизвикуваа илјадници најневозможни желби.
„Бојан“
од Глигор Поповски
(1973)
Низ распеаната долина, врамена со свежо зелените врвови на Чукарот, Грамадна и Гола Глава, поникнуваа и се простираа, догонувајќи се едни со други, илјадници звуци.
„Бојан“
од Глигор Поповски
(1973)
Изгореа Баница, Невеска, Крушево и стотици села; проплакаа илјадници мајки, жени и деца, се наполнија затворите со илјадници невини граѓани.
„Толе Паша“
од Стале Попов
(1976)
Само гората пееше некаква монотона песна која на Толета му личеше на тажна тажба од илјадници ожалостени мајки и сестри што ги оплакуваат своите несреќни рожби и браќа.
„Толе Паша“
од Стале Попов
(1976)
Тукушто поминаа дождовите и сонцето почна да ја грее земјата, да ја вари како во казан, стаса поморија по рибите: осамна езерото со илјадници збрлавени риби што водата ги изфрлуваше на брегот; скокаа рибите низ песокта, прпелкаа се превиткуваа, замавнуваа со опашката, ја тресеа главата, ја закопуваа во песокта за да ја столчат, да прекинат со овие грчеви; умираа со подзинати усти, со испуплени очи; од мевот им се цедеше недоисфрлената икра.
„Свето проклето“
од Јован Стрезовски
(1978)
Една песна е една порака, необично и отворено писмо на еден човек до илјадници луѓе.
„Љубопис“
од Анте Поповски
(1980)
Меѓу илјадниците ѕвезди, бубачки, тревки, луѓе запомна само име – две; Меѓу илјадниците скриени во јавето, цветањето, молчењето, стравот, сонот препозна само глас – два; Меѓу илјадниците расфрлани низ жетвите, раѓањето, плодовите, луњите си одбра само боја – две; Меѓу илјадниците што патуваа, одминуваа, се криеја, разболуваа си одбра само жена-две; и уште нешто-две, И толку.
„Љубопис“
од Анте Поповски
(1980)
Есени, сам крај огниште Распретуваш нешто во пепелта, си мислиш, Гледаш како се буди огнот, како разгорува, Како се исполнува мракот околу тебе со илјадници искри, Како се искачуваат тие потоа по полиците, Меѓу дуњите, меѓу јаболките, И како згаснуваат уште при првиот допир Со синџирот што виси над огништето.
„Љубопис“
од Анте Поповски
(1980)
Во Ардените, пак, да се вратам на оние прекрасни романтични места покрај Урт, сретнав безброј населби, села, селца, попатни кафеани, бензински пумпи, кои до еден стојат на дофат од раката на гостите, кои овде, во текот на целата година, доаѓаат со стотици и стотици илјадници.
„Патувања“
од Никола Кирков
(1982)
